Emina Zorlak: een echt jaren 70-toetje

Deze week staat NPO Radio 5 in het teken van de Week van de Jaren 70. Niet alleen muzikaal was deze tijd revolutionair; ook in de keuken gebeurde er heel wat. Dingen die vandaag de dag heel alledaags voor ons zijn in de keuken of waar we misschien zelfs alweer een beetje van gruwelen, waren in de jaren ’70, exclusief, exotisch of een ware delicatesse. Smaken veranderen en zijn aan trends en gewenning onderhevig blijkt dus maar weer. Een blokje kaas met een bolletje stemgember bij de borrel of augurkje gerold in een plakje worst zien we niet meer snel op tafel. Om maar niet te beginnen over de schalen vol met sigaretten voor de gasten, wat in de jaren ’70 allemaal heel normaal was. 

De koelkast maakte van ons toetjesfanaten

Eerder schreef ik al dat in de jaren ’60 van de vorige eeuw slechts 10 procent van de mensen in Nederland een koelkast had. In het decennium daarop steeg dit aantal wat er logischerwijs voor zorgde dat er culinair meer mogelijkheden ontstonden. Een van de populaire ontwikkelingen die hieruit voortvloeiden was het kant-en-klare zuiveltoetje; denk aan vla, yoghurt en pudding. Toetjes werden zo langzaamaan niet meer iets voor op speciale dagen, maar hoorden steeds vaker bij de dagelijkse afsluiting van de maaltijd. De industrie experimenteerde met smaken; vanille, hopjes, chocola, maar ook allerlei fruitsmaken. Ook was er natuurlijk de doorzichtige gelatinepudding met een toef slagroom erop. En als u als huisvrouw het gevoel wilde hebben dat u er ook zelf wat aan hebt gedaan, dan kocht u een poedertje waar u melk aan toe kon voegen en met een mixer aan de slag kon. De koelkast deed dan eigenlijk het echte werk, maar het voelde dan alsnog alsof u beter voor uw gezin zorgde dan een toetje uit een pak voor te schotelen. Wat eigenlijk sinds de jaren ’70 steevast het meest populaire kant-en-klare toetje is gebleven? Griesmeelpudding!

Pudding, vla, banketbakkersroom of custard?

Vaak worden de begrippen pudding, vla, banketbakkersroom of gele room en custard door elkaar gebruikt. Wat het daarnaast nog moeilijker maakt is dat andere landen dezelfde termen gebruiken voor andere dingen. Zo is er in de Engelse keuken een Christmas pudding, maar dat is eigenlijk meer een kerstcake, terwijl ze in Engeland ook de term pudding gebruiken voor pasteitje of worstje.
De bereidingen lijken allemaal wel een beetje op elkaar. Custard is een mengsel van eieren en melk, gekookt tot ongeveer 80 graden, waardoor de eieren gaan binden. Vaak wordt er suiker aan toegevoegd om er een echt toetje van te maken en custard is op deze manier de basis voor pudding, banketbakkersroom en vla. Bij vla wordt daar vaak nog iets van maïzena (maiszetmeel) aan toegevoegd om het nog net iets minder vloeibaar te maken. Aan banketbakkersroom wordt vaak bloem toegevoegd, waardoor het qua dikte tussen vla en pudding in zit en dit wordt dan vaak verwerkt in nagerechten. Bij pudding wordt vaak gelatine toegevoegd, maar wat meer maïzena kan ook, waardoor het echt stevig blijft; als u het uit de vorm op een bord doet behoudt het de vorm. Omdat griesmeel van zichzelf voor stevigheid zorgt, hoeft er bij griesmeelpudding geen gelatine toegevoegd te worden. Verwarrend blijft wel dat in Limburg vla pudding wordt genoemd, omdat het woord vla soms wordt gebruikt voor vlaai.

Omdat is gebleken dat griesmeelpudding sinds de jaren ’70 nog steeds het meest gewilde kant-en-klare toetje is, vandaag een recept van mij, zodat u het helemaal zelf kunt maken. Niet moeilijk en ook nog eens een toefje gezonder, want zonder toegevoegde geraffineerde suiker…

Griesmeelpudding met frambozen

Ingrediënten (2 personen):

• 125 gram diepvriesframbozen
• 3 Medjouldadels
• 400 ml melk (mag plantaardig, zoals amandelmelk)
• 50 gram griesmeel

Bereidingswijze:

Ontdooi de frambozen. Ontpit de dadels en doe ze samen met de melk in een hoge maatbeker. Pureer met een staafmixer tot de dadels helemaal zijn opgelost in de melk. Zeef vervolgens deze melk, zodat de velletjes van de dadels achterblijven in het zeefje.
Schenk de dadelmelk in een pan en voeg de griesmeel toe. Verwarm circa 15 minuten al roerende tot het is ingedikt. Verdeel over 2 kommetjes of glaasjes. Pureer de frambozen en verdeel over de griesmeel. Zet circa 3 uur in de koelkast om op te stijven.

Emina Zorlak is met anekdotes en wetenswaardigheden over eten elke maandag te horen in het MAX-radioprogramma De MAX! met Wat eet De MAX! vandaag? Meer recepten van Emina vindt u in onze kookrubriek Dit kookt MAX Vandaag.