Scheveningen en vis: een korte geschiedenis
Scheveningen en vis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al eeuwen wordt hier gevist op allerlei soorten die onder andere verhandeld worden op de Scheveningse visafslag. Deze visafslag staat centraal in reportages die het MAX-programma Hallo Nederland uitzendt op 6, 7 en 8 september 2017. Voor ons reden genoeg om in de visserijgeschiedenis van dit Zuid-Hollandse dorp te duiken.
Begin van een vissersdorp
De visserij in Scheveningen begint honderden jaren geleden. Het land waarop het dorp staat is onvruchtbaar, dus veeteelt of landbouw zijn vrijwel onmogelijk. Zee is er echter genoeg, en dat geldt ook voor vis. Een haven heeft het dorp niet, dus leggen de visserijschepen aan op het strand. De vis wordt vanuit daar door de vrouwen naar Den Haag gebracht om verhandeld te worden. Hoe deze zeevisserij eruit heeft gezien, is veelvuldig afgebeeld door schilders zoals Anton Mauve en Hendrik Willem Mesdag.
Pinken in de branding door Hendrik Willem Mesdag
Lange tijd wordt dit zo gedaan, totdat in 1894 een vernietigende storm over de Noordzee raast die een groot deel van de Scheveningse vissersvloot vernietigd. Dit is de reden voor de bouw van een haven. De eerste haven wordt in 1904 geopend. Deze is een aantal jaren in bedrijf, maar al snel blijkt dat deze eigenlijk te ondiep is voor de schepen die er willen aanleggen. Zodoende wordt in 1913 de tweede haven in dienst genomen. Inmiddels is Scheveningen naast vissersdorp, ook een badplaats geworden. Dit is onder meer te danken aan de bouw van het welbekende Kurhaus. Hoewel er steeds meer badgasten komen, is de visserij nog steeds erg belangrijk voor het dorp.
Wonen aan de haven
Dit duurt tot ongeveer de jaren 60 van de vorige eeuw. Sinds die tijd is de visserij minder nadrukkelijk aanwezig en moet de plaats het vooral hebben van het toerisme. Dit betekent overigens niet dat er geen vis meer wordt gevangen. De eerste haven wordt tot op de dag van vandaag gebruikt voor de beroepsvisserij. De tweede en de inmiddels gebouwde derde haven hebben andere doeleinden. Momenteel liggen er ook plannen om grote woontorens in het havengebied te bouwen. Volgens de gemeente Den Haag, waar Scheveningen onder valt, moeten deze in 2025 gerealiseerd zijn.
Vlaggetjesdag
De Scheveningse vissers vissen op een hoop verschillende soorten, waarvan haring de bekendste is. Het is aan deze vis te danken dat Scheveningen jaarlijks het toneel is van Vlaggetjesdag. Op deze dag komen de eerste Hollandse Nieuwe-haringen aan land. Vlaggetjesdag wordt sinds 1947 jaarlijks gevierd, maar bestaat al veel langer. Al in de 18de eeuw versieren de vissers hun boten met vlaggetjes op de eerste zaterdag voor Pinksteren. Dit is van oudsher de dag waarop de Scheveningse vissers een proefvaart maken met hun schepen, die de hele winter stil hebben gelegen. Na de Tweede Wereldoorlog wordt de haring gelinkt aan Vlaggetjesdag. Vermoedelijk is dit om de haringverkoop te stimuleren. Op het filmpje hieronder ziet u hoe het er tijdens Vlaggetjesdag aan toe gaat.
Visfestival
Naast Vlaggetjesdag, zijn er in Scheveningen nog meer festiviteiten rondom vis. Zo wordt er jaarlijks in oktober het festival VISSCH georganiseerd, een eetfestival waar u vis uit de Noordzee kunt proeven. Leuk detail: dit festival wordt gehouden in de visafslag.
De visafslag
De Schevenings visafslag is een belangrijk onderdeel van de Scheveningse haven. Meer hierover hoort u tijdens de serie reportages die Hallo Nederland hierover uitzendt op 6, 7 en 8 september 2017. Hallo Nederland wordt iedere werkdag uitgezonden om 18.30 uur op NPO 2.
(Bron: de Volkskrant Algemeen dagblad, website Scheveningse Haven, scheveningen.com)