Aardbeien onder de loep na nieuws over giftige stoffen

Kunnen we nog wel onbekommerd van aardbeien genieten, nu in het nieuws is dat de zomerkoninkjes zoveel gifstoffen bevatten? De meningen zijn verdeeld.

Steekproeven

Trouw komt met het nieuws dat aardbeien minstens 6 keer meer gifstoffen bevatten dan ander fruit. Uit steekproeven naar diverse soorten groenten en fruit die de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in 2016 genomen heeft blijkt namelijk dat aardbeien zijn bespoten met gemiddeld 7 tot 8 schadelijke stoffen. Eén partij aardbeien bevat daarbij zelfs 17 verschillende stoffen, schrijft Trouw.

Cocktaileffect

Hoe kan het dat aardbeien dan nog gewoon in de winkels liggen? Dat komt doordat de gifstoffen per soort allemaal onder de toegestane norm zitten. Toezichthouder NVWA heeft daardoor niet ingegrepen. De deskundigen die in Trouw aan het woord komen verbazen zich hierover en spreken van het ‘cocktaileffect’. Afzonderlijk zitten de stoffen misschien onder de norm, maar door de combinatie met de andere stoffen kan de aardbei een stuk giftiger worden dan ander fruit, is hun mening.

Overheid loopt achter

Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht heeft de cijfers van de NVWA bekeken. Tegenover NOS zegt hij: “Wat ik zo op het eerste gezicht zie, valt het wel mee”, zegt hij. “De norm wordt niet overschreden en daarbij is er ook nog een flinke marge.” Hij benadrukt daarnaast dat niet alle stoffen dezelfde werkingsmechanismen hebben. “Je kan die niet bij elkaar optellen.” Maar voor stoffen die wel dezelfde werking hebben, moet dat volgens de toxicoloog wel. “En dat gebeurt nu niet. Daarin loopt de overheid achter.”

Europese regels

De NVWA is afhankelijk van Europese regels. Hans Muilerman van de onderzoeksgroep Pesticide Action Network Europe zegt tegenover NOS dat deze aanpak achterhaald is. In 2005 is volgens wet bepaald dat nationale toezichthouders naar de combinatie-effecten moeten kijken zódra de Europese toezichthouder daar een methode voor heeft ontwikkeld. Dat laatste is echter nog steeds niet gebeurd, volgens zowel Muilerman als emeritus hoogleraar milieukunde Lucas Reijnders onder druk van de landbouwlobby.

Minister: kijken naar gifnorm aardbeien

De NVWA zegt op dit moment geen risico’s te zien en in te grijpen als die er wel zijn. De toezichthouder benadrukt dat de Europese normen voor deze stoffen heel streng zijn. Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft vanuit Brussel gereageerd op het nieuws dat de aardbei 6 keer giftiger zou zijn dan ander fruit. “We moeten nu goed kijken wat dat precies inhoudt”, zegt Schouten voorafgaand aan haar eerste overleg met haar EU-collega‘s. Het is altijd goed om te kijken of de normen voor bestrijdingsmiddelen in etenswaren afdoende zijn, is haar oordeel. Zij verwacht nog wel een discussie over de kwestie. “Altijd kijkt men periodiek weer naar hoe de normen worden vastgesteld en dat zal nu ook ongetwijfeld gebeuren.”

Dringend advies foodwatch en toxicologen

Consumentenorganisatie foodwatch maakt zich zorgen over de “laconieke houding” van minister Schouten. “Die 7 tot 8 is een gemiddelde. Op één aardbei zijn zelfs 17 verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Met de stapeleffecten die deze verschillende stoffen samen op onze gezondheid hebben, houdt de wet nu geen enkele rekening. Daarbij loopt de overheid vele jaren achter op de wetenschap. Daarover luiden we nu samen met toxicologen de noodklok. De minister hoeft niet opnieuw te ‘kijken’ maar moet het dringende advies van toxicologen eindelijk eens in de wet verankeren.”

(Bron: ANP, nos.nl)