Zo ontwijkt u misleiding in de supermarkt
Publicatiedatum: 18 december 2019
Voedselfabrikanten verpakken hun producten in de mooiste verpakkingen met pakkende slogans, in de hoop dat klanten voor hun product kiezen, er is immers veel concurrentie in de supermarkt. Maar soms zijn die etiketten behoorlijk misleidend. Hoe herkent u misleiding in de supermarkt?
Voedselwaakhond Foodwatch reikt jaarlijks het Gouden Windei uit voor het meest misleidende product in de Nederlandse supermarkten. De winnaar van 2019 is een chocopasta voor baby’s die vol suiker zit en daarom helemaal niet gezond is voor baby’s, terwijl die indruk wel wordt gewekt. De chocopasta is niet het enige misleidende product dat in de supermarkt ligt, daarom vertelt Sjoerd van de Wouw van Foodwatch aan consumentenprogramma Radar op welke marketingtrucs u kunt letten.
Kijk naar de achterkant
Kijk niet naar de voorkant, maar direct naar de achterkant van een verpakking. Daar is de ingrediëntenlijst te vinden, waarop te zien is wat er echt allemaal in het product zit. Op de voorkant van een etiket zetten producenten namelijk graag marketingtrucs die in sommige gevallen niet helemaal waarheidsgetrouw zijn.
Valse claims
Voedselfabrikanten maken graag gebruik van claims die de indruk wekken dat een product gezond is, zelfs wanneer dit niet het geval is. “Juist fabrikanten van ongezonde producten, hebben behoefte om hun product wit te wassen qua gezondheidsimago”, vertelt Van de Wouw.
Alle suikers zijn even ongezond
Er wordt ook vaak gestunt met suiker. Suikers hebben geen gezond imago en daarom vertellen voedingsproducenten liever niet dat er suiker in hun product zit. Een veelgebruikt alternatief is ‘suikers uit fruit’. Maar wanneer suiker uit fruit wordt gehaald, wordt al het goede uit fruit niet gebruikt en blijft er alleen suiker over. Suikers uit fruit zijn dus niet gezonder dan toegevoegde suikers, het lichaam maakt namelijk geen onderscheid tussen deze 2 soorten.
De slogan ‘zoet uit de natuur’ wint het Gouden Windei in 2013.
Één gezonde toevoeging weglaten
Een andere misleidende truc is dat fabrikanten groot op het etiket zetten dat er iets niet in het product zit, dit gaat vaak om ongezonde toevoegingen zoals vet. Maar dit betekent niet dat een product ook direct gezond is. Van de Wouw: “Het gaat dan om 1 aspect, maar een product zonder vet kan bijvoorbeeld dan weer veel suiker of zout bevatten.”
Gezonde ingrediënten toevoegen
Er worden niet alleen bepaalde ingrediënten uit de producten gehaald, soms wordt er juist wat extra’s ingestopt. Fabrikanten voegen graag gezonde ingrediënten toe, en zetten dat vervolgens groot op de verpakking. Maar die gezonde ingrediënten veranderen natuurlijk niets aan de ongezonde ingrediënten die ook in het product kunnen zitten. Zo komen er bijvoorbeeld steeds vaker producten voorbij waar extra eiwit aan is toegevoegd. Maar dat er dan ook ingrediënten als verzadigd vet en suiker in de producten zitten, vertellen fabrikanten er liever niet bij.
Zónder cafeïne en mét natuurlijk mineraalwater, maar ook met suikers.
Keurmerken
Soms wordt er gebruik gemaakt van bepaalde keurmerken om de suggestie te wekken dat een product gezond is. Zo wordt een biologisch keurmerk vaak geassocieerd met gezond, maar dit is lang niet altijd het geval. Biologisch zegt enkel iets over de manier waarop een product tot stand is gekomen, maar niet over hoe gezond de ingrediënten zijn.
Calorieën per portie
De meeste marketingtrucs worden dus op de voorkant van de etiketten toegepast, maar ook wanneer u enkel naar de achterkant kijkt kunt u misleid worden. De manier waarop het aantal calorieën wordt aangegeven kan bijvoorbeeld misleidend zijn. Als er wordt aangegeven hoeveel calorieën ‘1 portie’ bevat, zijn die porties vaak onrealistisch. “Bijvoorbeeld bij plakken kaas, waar 1 portie neerkomt op twee derde plak kaas, terwijl u met een hele plak al anderhalve portie eet”, vertelt Van de Wouw.
Voedingswaarde na bereiding
Veel voedselfabrikanten vermelden op de verpakkingen enkel de voedingswaarde ná bereiding. Het product bevat dan pas de aangegeven hoeveelheid suiker, vet of zout wanneer er bijvoorbeeld water aan is toegevoegd. In de pure vorm zijn de gehaltes veel hoger, maar dat staat in veel gevallen niet op de verpakking. U ziet deze marketingtruc veelal bij producten zoals bouillonblokjes en sausmixen.
Lees ook:
11 producten met een merkwaardige ingrediëntenlijst
Cranberries van Albert Heijn ‘winnen’ Gouden Windei 2016
Er moet een einde komen aan misleidende lok-ingrediënten op verpakkingen
(Bron: Radar.nl, Consumentenbond, Voedingscentrum, ANP)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Wat ik vreemd vind is het volgende: bij de ingrediëntenlijst van een product staat wat er in zit per 100 gram en er wordt gegeven wat er per portie inzit en daar staat dan vaak een percentage bij. Dit is bijna altijd fout en te weinig (staat zo op heel veel andere producten ook!). Bijvoorbeeld ‘Gwoon mayonaise halfvol’:
O.a:
Vetten per 100 ml: 30,7 g en per portie: 4,7 g en dan staat er bij 7%. Dan staat er iets onduidelijks over percentage per portie. Waar ze die 7% vandaan halen? Het moet zijn: 30,7%, er even van uitgaande dat 100 ml 100 gram is (in werkelijkheid is 100 ml mayonaise minder dan 100 gram (het spul drijft op water!), dus het percentage ligt nog hoger). En ook suiker hier: 5,5g, 0,8g en 1%.
Men is geneigd om dit percentage verkeerd te lezen en dit soort berichtgeving dient verboden te worden.
Ik lees al die teksten niet hoor op de producten want ik koop altijd hetzelfde uit de schijf van 5 (behalve melk). Vrolijke verpakkingen zijn aan mij niet besteed. En duur Kant en klaarspul koop ik helemaal nooit. Light producten koop ik ook niet. Grote onzin. Met mate eten en drinken is beter.
Vandaag voor de 4e keer keer een teleurstelling, bij de een artikel met de vermelding 2e product gratis. Blokker maakt er een gewoonte van om deze kreet te misbruiken. Als je bij de kassa komt, krijg je te horen: “Niet op dit product”. Ik neem twee flacons Color wash wasmiddel bij het bord: Alle Witte Reus wasmiddelen en Color wash, tweede gratis. Bij de kassa krijg ik te horen: “Niet deze, dit is de soortnaam niet de merknaam, de merknaam is Sensitive (betekend gevoelig)”. Ik heb dit al 3 keer eerder meegemaakt met andere producten. Dus het is geen vergissing maar pure misleiding. Ga zo door Blokker, dan kun je nog een keer failliet gaan.
Ach, als je goed kijkt in de supermarkten wordt je bijna bij ieder product voor het lapje gehouden. Aanbiedingen? 2 weken gelden waren ze goedkoper, toen in eens duur en toen in de aanbieding, kijk ook eens naar de inhoud van de verpakkingen. Zelfde verpakking, minder inhoud. Geldt ook voor flessen, wat eens 1 liter was is nu 900 of 950 ml. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Ook wat er op de etiketten staat? Geloof er geen zier van.
Gebruik gezond verstand. kant en klaar zit altijd wel iets verborgens in. ongezond is niet per definitie lekkerder dan gezond. lettertjes lezen lastig en klein, supermarktbezoek wordt dan dagtaak. marketingtrucs op voorkant zijn er al erg lang onder andere RADAR besteedde aandacht aan te positieve claims en en beste keus gedoe. ik beweeg moeilijk eet minder kaas en drink weinig bier etc. supers willen geld verdienen that s all
Het is een goed advies om aan de achterkant van de verpakking van een product te kijken, maar je moet dan wel zorgen dat je een lakense bril bij je hebt want de lettertjes zijn zo klein dat in de meeste gevallen de tekst niet te lezen is.
André de Weijert