Meldpunt: wachtlijsten verpleeghuizen lopen hard op

Verpleeghuizen kunnen de snelgroeiende toestroom van patiënten niet aan. Het aantal wachtenden met een verpleegzorgindicatie is in een jaar tijd met ruim de helft toegenomen, tot ruim 14.500, blijkt uit onderzoek van het MAX-televisieprogramma Meldpunt. Een groeiend probleem, om niet te zeggen een tijdbom, omdat de groep 75-plussers de komende jaren fors zal toenemen. Het is te zien in de special verpleeghuiszorg van Meldpunt op vrijdag 7 juni 2019.

Wachtlijsten groeien en wachttijden lopen op

Al 5 jaar lopen de wachtlijsten voor verpleeghuizen op. Maar het afgelopen jaar gaat het ineens heel snel: een toename van 58 procent in april 2019 ten opzichte van het jaar ervoor, blijkt uit gegevens van Zorginstituut Nederland. Dit zijn alle wachtenden (actief en niet-actief) met een indicatie voor verpleging en verzorging. Deze mensen zijn mentaal en/of fysiek in te slechte toestand om nog langer thuis verzorgd te worden en zijn toe aan een plek in een verpleeghuis. Door deze lange wachtlijsten lopen ook de wachttijden op. Voor de grootste groep wachtenden bedraagt de wachttijd al 6 tot 12 maanden, terwijl de overheid zelf vindt dat die wachttijd niet langer dan anderhalve maand mag zijn (zoals de Treeknorm beschijft).

Niet urgente wenswachtende

Cor Fieret (94) staat al een jaar op een wachtlijst voor een verpleeghuis en moet minstens nóg een jaar wachten. Hij is diabeet, heeft een pacemaker, een stoma en een urologisch probleem. Daarnaast lijdt hij aan dementie. Desondanks woont hij noodgedwongen zelfstandig in een seniorenflat met ondersteuning van thuiszorg. Zijn zoon Aad maakt zich grote zorgen om zijn vader die grote delen van de dag alleen is en dus zonder toezicht. Omdat meneer Fieret thuiszorg krijgt en in of dichtbij zijn woonplaats een verpleeghuisplek zoekt, ziet de overheid hem als een niet urgente ‘wenswachtende’. De wijkverpleegkundige vindt dit onverantwoord. “Dit is een meneer die echt meer zorg nodig heeft”, zegt zij. “We doen hem tekort.”

Schrijnende situaties

Volgens Gert-Jan Waterink, directeur Careyn in Utrecht, is de situatie door de strenge toelatingseisen vaak al schrijnend als iemand op een wachtlijst mag worden geplaatst. “Iedere maand wachten is dan te lang”, zegt hij.

500 extra verpleeghuizen nodig vanwege verdere vergrijzing

Dit is pas het begin van waarvan we al decennia weten dat het er aan komt: de vergrijzing. De komende 5 jaar groeit de groep 75-plussers met ruim 23 procent. En in 2029 zijn er 43 procent meer 75-plussers dan nu. Als, net als nu, ongeveer 7 procent verpleeghuiszorg nodig heeft, moeten in 10 jaar tijd 40.000 verpleeghuisplekken gecreëerd worden. Dat zijn 500 verpleeghuizen (of vergelijkbare zorginstellingen) voor 80 bewoners die geopend moeten worden. Hiervoor moeten tienduizenden zorgmedewerkers worden opgeleid.

Oplossingen nodig

Meldpunt spreekt ouderen op de wachtlijst van een verpleeghuis en die via een crisisopvang ver buiten hun woonplaats zijn opgenomen. Hoe denken gemeenten, zorgkantoren en projectontwikkelaars al die verpleeghuisplekken te gaan creëren? Presentator Elles de Bruin bezoekt een praktijkles op een MBO en ontmoet de ouderenverzorgenden van morgen.

Reacties experts

In de studio reageren Katja van Essen, verpleegkundig specialist en verbonden aan de beroepsvereniging Verzorgenden Verpleegkundigen (V&VN), Nienke Nieuwenhuizen, specialist ouderengeneeskunde en voorzitter van de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso), Jacqueline Joppe, vice-voorzitter van ActiZ, de organisatie van zorgondernemers.

De verpleeghuisspecial van Meldpunt is te zien op vrijdag 7 juni 2019 om 19.10 uur op NPO 2.