Warmtepomp milieu F-gassen

Hybride warmtepomp wordt na 2026 verplicht: maar hoe zit het met de vervuilende F-gassen?

De warmtepomp moet de verwarmingsmethode van de toekomst worden. De installatie verwarmt uw woning met warmte van de bodem of uit de buitenlucht, waardoor u geen gasaansluiting meer nodig heeft. Maar naast voordelen heeft het systeem ook nadelen, zoals geluidsoverlast en milieuvervuiling. Hoe vervuilend is de warmtepomp? En wordt de warmtepomp in de toekomst wel schoner?

Hybride warmtepomp wordt na 2026 de standaard

Nederland wil in fases van het gas af. Sinds 2018 mogen nieuw gebouwde woningen al geen gasaansluiting meer hebben. Vanaf 2026 komt er nog een maatregel bij. Dan moet de hybride warmtepomp (combinatie van warmtepomp en cv-ketel) namelijk de standaard verwarmingsmethode worden, in plaats van de cv-ketel. De hybride warmtepomp neemt in principe de verwarming van uw woning voor zijn rekening. Als dat niet genoeg is, springt de cv-ketel bij. Overigens kan een warmtepomp in de zomer juist voor verkoeling in huis zorgen.

Bent u huiseigenaar en moet u thuis uw ketel vervangen? Voor 2026 kunt u die nog vervangen door een andere ketel, daarna bent u verplicht om een ketel plus hybride warmtepomp te laten installeren. Wel zijn er uitzonderingen op deze regel, als u bijvoorbeeld in een appartement of woning met monumentale status woont. Mocht uw cv-ketel tegen die tijd aan vervanging toe zijn, informeer dan goed of deze regelgeving wel of niet voor uw woning geldt.

Thuisbatterij
Lees ook: Wat zijn de voor- en nadelen van een thuisbatterij, in combinatie met zonnepanelen?

De voor- en nadelen van een warmtepomp

De aanschaf van een warmtepomp is prijzig, maar het systeem gaat meestal 15 à 20 jaar mee. Wel kunt u in aanmerking komen voor de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE). Deze dekt een gedeelte van de kosten (maximaal 30 procent), afhankelijk van welk type warmtepomp u koopt. Dat kan dus een hybride variant zijn, maar ook een volledig elektrische. Beide soorten hebben bovendien verschillende subvarianten. De terugverdientijd van een warmtepomp ligt vaak rond de 7 jaar, maar kan ook veel hoger of lager uitvallen, afhankelijk van meerdere factoren. Denk aan het type warmtepomp, de prijs hiervan, uw verbruik en de actuele tarieven van gas en elektriciteit.

Warmtepompen moeten op termijn dus de fossiele brandstoffen gaan vervangen in Nederland. Ze worden nu al steeds populairder. In augustus 2023 is het aantal geïnstalleerde exemplaren in heel 2022 al geëvenaard. Maar ook de warmtepompen hebben hun schaduwkanten. Dat gaat niet alleen om de geluidsoverlast, waar u in dit artikel mogelijke oplossingen voor vindt, maar ook om de uitstoot.

Zonnepanelen in de winter
Lees ook: Zonnepanelen in de winter: wat brengen ze op? En hoe kunt u ze optimaal benutten?

F-gassen zijn sterk vervuilend, maar verbod is op komst

Want in februari 2023 publiceert de Nationale Milieudatabase een onderzoek naar warmtepompen. De milieubelasting blijkt ‘hoger dan aanvankelijk werd aangenomen’, is de belangrijkste conclusie. Dit heeft te maken met de elektronica in het apparaat, maar vooral met de F-gassen (koudemiddelen) die ook in airco’s en koelkasten voor kunnen komen. De synthetische, niet-natuurlijke F-gassen zorgen al helemaal voor een groot broeikaseffect, nog vele malen groter dan CO2. Met de aanschaf van een warmtepomp bespaart u weliswaar CO2-uitstoot, maar de gebruikte F-gassen zijn dus nog milieuonvriendelijker dan CO2.

Daarom worden deze F-gassen definitief verboden in warmtepompen, airco’s en koelkasten. Dat gebeurt waarschijnlijk tussen nu en 2035, heeft het Europees Parlement in januari 2024 besloten, als aanvulling op een wet die al sinds 2014 van kracht is. En stel dat u nu al een warmtepomp aan wil schaffen? Dan kunt u vooraf informeren wat voor soort koudemiddelen erin zitten, natuurlijke of synthetische. Koudemiddelen met codes als R22, R23, R32, R125, R134a, R143a, R404a, R407c, R410a, R413a, R417a, R419a en R507a zijn bijvoorbeeld synthetisch en dus slecht voor het milieu.

In dit overzicht van Kenniscentrum InfoMil (Rijkswaterstaat) kunt u alle koudemiddelen terugvinden, inclusief bijbehorende code. Een modern alternatief is de zogeheten monoblock-warmtepomp. Deze maakt gebruik van natuurlijke koudemiddelen, zoals bijvoorbeeld propaan (R290). Deze F-gassen zijn meestal niet schadelijk voor onze gezondheid, leert navraag bij het RIVM en het Ministerie voor Volksgezondheid en Milieu. Wel geldt voor F-gassen hetzelfde als voor PFAS. Ze zijn zeer slecht afbreekbaar (en dus milieuonvriendelijk) en u kunt er bij langdurige blootstelling alsnog klachten aan overhouden, bijvoorbeeld aan uw lever. De kans dat u in huis in aanraking komt met F-gassen, is dus klein. De kans dat u in huis in aanraking komt met F-gassen, is overigens klein. De geplaatste elementen van warmtepompen en airco’s zijn gesloten systemen, waar alleen gediplomeerde vakmensen aan mogen werken.

Airco
Lees ook: Airco zo zuinig mogelijk gebruiken? Bekijk onze tips

(Bron: Archief, MAX Meldpunt, Milieu Centraal, Trouw, Rijksoverheid, Energiewacht, De Volkskrant, Nationale Milieudatabase, NRC, NOS, ANP, Kenniscentrum InfoMil (Rijkswaterstaat), RIVM. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (19)

    KEESJE says:

    Ben dan wel eens heel benieuwd hoe een hybride systeem gaat werken. We moeten van het gas af, maar als het hybride systeem het niet redt springt de cv ketel bij. En die cv ketel werkt op? Gas?
    En dan de prijs van zo’n warmte pomp. Bij een eerste installatie op een bestaande vloerverwarming of radiatoren ben je zo’n €10.000,- of meer kwijt. Als de plaatsing überhaupt mogelijk is. Wat te denken bij huizen die geen vloerverwarming of radiatoren hebben. Zijn er nog genoeg. Bij vervangen na 15 jaar? Warmte pomp kost nu minstens €5000,00. Een cv ketel gaat ook 15 jaar meer en kost zo’n €1000,00.
    Nogal een verschil.
    Ook de cop waarde van de warmte pomp. Wordt vanuit gegaan dat die zomaar 5 is. Ja. In zuid Spanje waar de buiten temperatuur niet onder het vriespunt komt. Maar als het echt koud is, is die waarde veel lager. Zoals ook de cijfers die de fabrikanten opgegeven bij auto’s. Er is er geen 1 die dat haalt.
    Gelukkig komt er nu wel een warme pomp dat een hogere temperatuur kan halen met r290. (Wordt al jaren gebruikt in kleine airco systemen.) En een mono Block systeem zodat eventueel een lekkage geen gevaar oplevert .

      Frits Levie says:

      Een hybridesysteem zorgt voor gasbesparing, soms wel tot 70% Daar lijkt mij niets mis mee. Op school halen we immers ook niet altijd een 10 toch?
      Dat de energietransitie alle burgers geld gaat kosten is logisch. We moeten nu de kosten ophoesten die vorige generaties naar ons hebben doorgeschoven. Ik denk dat het niet verstandig is de generaties na ons op te zadelen met nóg hogere kosten.

    brambo123 says:

    “Een modern alternatief is de zogeheten monoblock-warmtepomp. Deze maakt gebruik van natuurlijke koudemiddelen, zoals propaan (R290).”
    Helaas klopt dit niet.
    Een monoblock-warmtepomp is inderdaad een modern alternatief voor de zogenaamde split installatie.
    Bij een monoblock zit de gehele koelgas installatie in de buitenunit verwerkt.
    Tussen binnen en buiten loopt gewoon water.
    Hierdoor hoeft de installateur geen f-gassen certificaat te hebben en de gewone installateur is meer vertrouwd met water aansluiten dan met koelgasleidingen.
    Welk gas er wordt gebruikt in een split of monoblock heeft daar helemaal niets mee te maken.
    Eerst gebruikte veel warmtepompen R410A, toen kwam R32, en nu beginnen ze met R290.
    Alle typen zijn/waren zowel als split als monoblock te krijgen.

    Firmino says:

    Onze dochter heeft een warmtepomp laten instaleren voor 8.000 €
    Als het vriest zoals deze nacht ( -6 ° C ) en tijdens de dag rond het vriespunt kan zij haar woonruimte beneden verwarmen tot max 15 ° C. Is véél te koud om van thuis uit te werken met een computer of laptop.
    In de badkamer en in alle slaapkamers is het ijskoud en dat voor zeer veel geld en dan moet hierop nog de dure elektriciteitsprijs die in België drie keer meer kost dan in Frankrijk ( zij hebben 80 kerncentrales waardoor de prijs voor elektriciteit zeer laag is )

      Frits Levie says:

      Dan moet ze contact opnemen met de installateur. Bij gasgestookte cv installaties komt dit ook wel voor. De capaciteit van de warmte-afgifte (radiatoren) is dan niet toereikend. Goed isoleren van de woning doet overigens ook wonderen.

      Frits Levie says:

      Oh ja, over die Franse kerncentrales. De elektriciteitsprijs is daar optisch laag door zware overheidssubsidies. Die subsidies worden betaald met belastinggeld. Dan mag u raden wie die belastingen betalen.

      Heer Bommel says:

      U bent slecht geïnformeerd. Frankrijk heeft 56 operationele kerncentrales op 19 locaties.
      Ze zijn oud en onbetrouwbaar. De kosten zijn hoog maar worden deels door de staat, dus van belastinggeld, betaald.
      Ze staan een deel van het jaar stil door achterstallig onderhoud en problemen met de koelwatervoorziening.
      In de afgelopen jaren heeft Duitsland veel stroom geleverd aan Frankrijk op de momenten dat Frankrijk, dus meestal in de zomer, niet meer voldoende kernenergie ter beschikking had.
      Dus zelfs toen Duitsland geen enkele operationele kerncentrale meer had.
      De kosten van elektriciteit lijken in Frankrijk dus laag maar zijn het feitelijk niet omdat de burger via de achterdeur van de belastingen alsnog betaalt voor de hoge kosten van de kerncentrales.

    bijbloem says:

    Ik vind deze maatregelen vreemd.
    Niet overal werkt een hybride pomp.
    Een koelkast werkt ook op dat principe, maar de temperatuur mag niet lager zijn dan 15 graden.
    Via kritische programma’s heb ik begrepen dat het gebruik in de winter extra kosten geeft.
    Aanvullende verwarming, omdat het niet warm genoeg wordt.

    Maar wat airco’s betreft. Ik zie het bijna overal. Zonnepanelen worden gebruikt om airco aan te drijven.
    Airco’s die zorgen voor een extra opwarming.
    Verder steeds meer houtkachels stoken met gevolgen dat er smogvorming is.

      Frits Levie says:

      Iets hoeft ook niet overal te werken maar een gegeven is dat het overgrote deel van woningen er gewoon wèl mee verwarmd kan worden. Woningen waarbij het niet kan kunnen bijvoorbeeld worden aangesloten op warmtenetten of op een andere wijze worden verwarmd.

      Heer Bommel says:

      De minimale omgevingstemperatuur van een koelkast die in een niet-geïsoleerde ruimte kan staan, is minimaal 0 graden Celsius of lager.

    jh says:

    En zo wordt je verplicht de regels te volgen, veel huiseigenaren kunnen de jaarlijkse kosten en belastingen al niet meer op brengen en dan een dure warmtepomp, met gezeur van geluidshinder van de buren, over die irritante lage brom ? Laat de overheid verplichten om zich te verdiepen in wat er echt in de samenleving afspeelt……..

    adje56 says:

    Waarom praat er niemand over het stroom verbruik van een warmtepomp
    Dat kan zomaar 1250 tot 2250 kw per jaar zijn

    Frits183 says:

    Ik heb al een airco, dus de buiten unit staat er al.
    Deze komt toevallig naast de cv ketel binnen.
    Waar haal ik nu de warmte wisselaar vandaan om er tussen te zetten.
    Deze oplossing heb ik nog niet kunnen vinden.

    Propaan als koude middel, dit wordt in de oostelijke/zuid amirikaanse landen al veel toegepast bij het opknappen van de airco. Als je dat hier voorstelde werd je vreemd aangekeken.
    Ik zocht deze oplossing toen ik in mijn oldtimer airco in bouwde.

    Hoors.

      Dirck says:

      Ik weet dat ’t niet mag maar R290 of Camping gas in mijn Airco van 5 auto’s werkte prima.
      Zolang een monteur in de garage maar niet zijn kast aansluit en gaat testen en controleren!
      Ook in Oost Europa gekochte Split Airco was geen R32 maar gewoon R290 erin en geen F gas dus geen dure monteur en weken wachten hierop.
      Ook de ooit zonder Airco geleverde Camper uit 1983 heb ik nu Auto + Camper deel R290 erin zitten.
      Hoger rendement, draaien langzamer dus stiller en ik wil geen R32 meer.
      Onze Regering & Brussel willen alles perfect regenen maar met zwaar tekort aan monteurs, vele C.V. monteurs zonder diploma omdat ze te oud zijn en tegen AOW aanlopen of geen tijd voor dit gezeur.
      Dan krijg je dat vele Illegaal iets gaan plaatsen, U is dus niet de enige.

      Frits183 says:

      Dirck
      Ik lees dat je er nog veel meer van weet 😉
      Waar halen we dan zo een warmte wisselaar vandaan.
      En die airco op je camper, daar ben ik ook benieuwd naar.

    Loco74 says:

    Ik begrijp iets niet ze hebben er steeds over dat we milieu bewuster moeten gaan handelen tav, van het gas af gaan of minder gebruiken, maar ik zou dan denken subsidieer een warmte pomp die met propaan R290 koelt dan extra bv 50% van de prijs, volgens mij maak je dan extra veel reclame om over te stappen op een milieu vriendelijke warmtepomp

      Dirck says:

      Ik heb liever een import verbod in gehele EU van de oude R32 zooi, dat is binnen enkele maanden weg en de R290 is voldoende leverbaar.
      Ook de grote fabrieken leveren liever 1 R290 dan die 2e met R32 zooi.
      De R290 is zuiniger en stiller dus ook dat gelijk opgelost.

      Ook voorkom je Airco Toeristen als ik die Airco’s kocht en zelf plaatste.
      Vakmensen met juiste papieren zijn er tekort van + erg duur!

    Firmino says:

    Als de warmtepompen stoten F-gassen uit die nog slechter zijn dan de CO2 uitstoot.
    Waarom moeten wij dan van het gas af ???

    Firmino says:

    Alle warmtepompen stoten F-gassen uit die nog slechter zijn dan de CO2 uitstoot.
    Waarom moeten wij dan van het gas af ?