Hoe zit het? Wat betekenen de gevaarsymbolen op huishoudchemicaliën?

Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: wat betekenen de gevaarsymbolen op huishoudchemicaliën?

Handig en gevaarlijk

Iedereen heeft ze in huis: producten die chemicaliën bevatten. Chemicaliën zijn stoffen die in een lab zijn ontstaan bij een scheikundig proces. Ammoniak en aceton zijn hier voorbeelden van. Chemicaliën kunnen aan allerlei producten worden toegevoegd om de werkzaamheid te verbeteren, maar ze kunnen ook gevaarlijk zijn. Vaak zijn ze licht ontvlambaar en ook direct contact met huid of ogen is in de meeste gevallen niet fijn.

Wat betekenen de waarschuwingen?

Om te waarschuwen voor deze gevaren zijn er allerlei gevaarsymbolen die fabrikanten op de etiketten moeten vermelden als dit nodig is, de zogenaamde GHS-symbolen. Dit is zo bepaald door het Europees Parlement. In Nederland ziet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) erop toe dat fabrikanten de juiste waarschuwingen vermelden. Welke GHS-waarschuwing correspondeert met welk gevaar?

Ontvlambaar (GHS02)

Als u dit symbool op een verpakking ziet staan, betekent dit dat het makkelijk ontvlambaar is. Denk bijvoorbeeld aan spiritus, spuitbussen met verf, haarlak, deodorant en nagellakremovers met aceton.

Acute gezondheidseffecten (GHS07)

Volgens de NVWA betekent dit icoon met uitroepteken dat het product minder schadelijk is dan giftige of bijtende stoffen, maar dat het nog steeds voor gezondheidsproblemen kan zorgen. Of het ‘alleen’ irritatie opwekt of ook voor potentiële (blijvende) schade zorgt, hangt af van het product. Olie voor in tuinfakkels is bijvoorbeeld schadelijk bij verkeerd gebruik, maar speciale reiniger voor groene aanslag is irriterend. U vindt dit symbool ook op secondelijm.

Gassen onder druk (GHS04)

Als er een flesje in de rood omlijnde, witte ruit te zien is, betekent dit dat het product samengeperste gassen bevat. Als de fles te heet wordt, kan deze in brand vliegen of ontploffen. Denk aan gasflessen voor op de camping.

Bijtende stoffen (GHS05)

Staan er regeerbuisjes waar vloeistof uit druppelt in de ruit? Dit symbool geeft aan dat de inhoud een vernietigende effect heeft op huid, ogen en slokdarm. Ook bijt het door hout, textiel en metaal. Een bekend voorbeeld is verdund zoutzuur, maar ook gootsteenontstopper heeft – als het goed is – dit symbool. Wees hier daarom heel erg voorzichtig mee.

Milieugevaarlijk (GHS09)

In 2013 is er ook een symbool voor stoffen die een potentieel gevaar vormen voor ons leefklimaat. Ze kunnen bijvoorbeeld sterfte van vissen of insecten veroorzaken. Dit icoon vindt u daarom vaak op verpakkingen van bestrijdingsmiddelen, maar het staat ook op flacons van stickerverwijderaar en terpentine. Ga hier dus ook niet achteloos mee om.

Lange termijn gezondheidsgevaar (GHS08)

Er is een ook symbool dat aangeeft dat bij verkeerd gebruik, deze chemische stoffen op de lange termijn voor gezondheidsproblematiek kan zorgen. Stoffen met het uitroepteken-symbool kunnen natuurlijk ook voor gezondheidsproblemen zorgen, maar het verschil is dat de invloed van producten met het lange termijn-symbool zich niet direct openbaren. Denk bijvoorbeeld aan chemicaliën die kankerverwekkend zijn of bepaalde organen kunnen schaden. U vindt dit symbool op lampolie.

Andere gevaarsymbolen

Bovenstaande iconen kunt u terugvinden op spullen die iedereen kan kopen in de winkel. Volgens toezichthouder NVWA zijn er ook nog een aantal andere gevaarsymbolen die enkel voorkomen op producten voor professioneel gebruik en die dus niet zomaar verkrijgbaar zijn. Zo is er een symbool voor giftige stoffen, voor chemicaliën die licht ontvlambaar zijn als ze in aanraking komen met andere dito stoffen en een die voorkomt op verpakkingen van stoffen die makkelijk kunnen ontploffen.

Wilt u meer weten over deze iconen? Raadpleeg dan de website van de NVWA.

(Bron: NVWA, Europese Unie. Foto’s: Shutterstock)