De restitutiepolis verdwijnt: dit zijn de alternatieven

Het aantal restitutiepolissen is al jaren aan het dalen. Voor het jaar 2024 waren er nog 3 aanbieders: Aevitae, a.s.r. en Menzis. Inmiddels hebben ook deze aanbieders een dergelijke polis stopgezet. Maar wat betekent dit voor mensen die graag gebruik maakten van een restitutiepolis? En wat is het alternatief?

De restitutiepolis: een (vrijwel) vrije keuze in zorgaanbieders

Bij een restitutiepolis kunt u kiezen voor een zorgverlener zonder contract met de zorgverzekeraar. U betaalt de rekening zelf en declareert deze achteraf bij de verzekeraar. Die vergoedt in principe het hele bedrag, tenzij hij de kosten onredelijk acht. Op deze manier heeft u als verzekerde dus een (vrijwel) volledige keuzevrijheid.

De alternatieven voor een restitutiepolis

De meeste Nederlanders hebben een zogeheten naturapolis. De rekening voor zorg gaat dan direct naar de zorgverzekeraar, mits deze zorgaanbieder een contract heeft met de zorgverzekeraar. Zo niet, dan moet de verzekerde (een deel van) de rekening zelf betalen.

Een tussenvorm tussen de restitutiepolis en de naturapolis is de combinatiepolis. Hierbij heeft u voor een deel een vrije keus. Alleen voor sommige zorg, waaronder geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging, kunt u alleen bij een gecontracteerde aanbieder terecht. Dit verschilt per zorgverzekering.

Restitutiepolissen een doorn in het oog van verzekeraars

Vooral door mensen die op voorhand wisten dat ze veel zorg nodig zouden hebben, werd een restitutiepolis vaak afgesloten. Bijvoorbeeld door een chronische aandoening of een langlopend ggz-traject. Zij hebben en/of hadden belang bij keuzevrijheid. Alleen voor de verzekeraars zelf was dit ongunstig. Want: klanten die hoogstwaarschijnlijk meer kosten dan ze opleveren.

Naarmate het aantal aanbieders van restitutiepolissen de laatste jaren afnam, kwam daarnaast een steeds groter deel van deze groep terecht bij minder zorgverzekeraars. Die moesten daarom de premies flink verhogen, alleen alsnog zorgden de restitutiepolissen voor verlies. Daarom stoppen nu ook de laatste 3 aanbieders (Aevitae, a.s.r. en Menzis) met het aanbieden van de polis.

Zo gaat het vanaf 2025

Wie bij zijn huidige verzekeraar blijft, komt in 2025 in een overgangsregeling van een jaar terecht, waarbij de huidige voorwaarden doorlopen. Daarna moet de verzekerde kiezen: een naturapolis of een combinatiepolis. Daarbij geldt dat een combinatiepolis vaak duurder is dan een naturapolis, maar daar staat tegenover dat de keuze in zorg groter is.

Lees ook: Overstappen van zorgverzekering? Hier moet u op letten

Zorgen om mensen met een psychische aandoening

In de combinatiepolissen die geboden worden door verzekeraars zitten nog veel opties om zelf te kiezen naar welk (niet-gecontracteerde) zorgaanbieder u gaat. Alleen met name voor de geestelijke gezondheidszorg zijn de keuzemogelijkheden straks beperkt. Een restitutiepolis is voor veel mensen dan ook de enige mogelijkheid (geweest) om een behandeling te krijgen.

Dat zit zo: in de ggz zijn lange wachtlijsten en behandelaren zonder contract met een verzekeraar hebben vaak eerder plek. Patiënten die dringend een ggz-behandeling nodig hebben kozen daarom vaak voor een duurdere restitutiepolis, zodat ze wel ergens terecht konden. Straks kunnen alleen mensen met veel geld nog naar een behandelaar zonder contract.

De Consumentenbond maakt zich hier dan ook grote zorgen over (net als veel andere welzijnsorganisaties) en pleit er daarom voor dat mensen die langer dan de treeknorm op een behandeling wachten, zonder bijbetaling alsnog naar niet-gecontracteerde zorgaanbieders moeten kunnen gaan. Het is alleen nog maar zeer de vraag of dit ook daadwerkelijk gaat gebeuren.

(Bron: Zorgwijzer, Financieel Dagblad, Consumentenbond, Telegraaf, Volkskrant. Foto: Shutterstock)