Riskeert u een straf als u per ongeluk met een vals eurobiljet betaalt?

Het aantal valse eurobiljetten dat jaarlijks wordt aangetroffen in Nederland is de afgelopen jaren flink afgenomen. Toch kan het gebeuren dat u vals geld in handen krijgt. Dit komt vooral op drukke plekken met weinig controle voor. Hoe herkent u nepgeld en riskeert u een straf als u er (per ongeluk) mee betaalt?  

Valse eurobiljetten in Nederland

Contant geld is nog altijd razend populair, ondanks dat er tegenwoordig meer pin- dan contante betalingen zijn. Het gevaar van contant geld is dat criminelen biljetten kunnen namaken. In 2015 zijn er in Nederland 66.500 valse eurobiljetten aangetroffen. Sindsdien is er een dalende trend ingezet, met een historisch laag aantal van 17.400 in 2023. Alleen in 2022 kende nepgeld een kleine opleving met 38.200 onderschepte exemplaren, maar dit kwam volgens De Nederlandsche Bank (DNB) vooral door een paar grote partijen valse biljetten. De dalende trend kan komen doordat de namaak zo goed is dat banken ze niet als nep aanmerken, maar waarschijnlijker is dat het aantal valse eurobiljetten dat bovengronds in omloop is, simpelweg afneemt.

Hoe herkent u een vals biljet?

Het is de afgelopen jaren makkelijker geworden om valse biljetten van echt te onderscheiden. Dat komt doordat de kwaliteit van de valse eurobiljetten sinds 2017 flink is afgenomen. Tessa Groeneveld van DNB weet niet hoe dat komt, maar geeft wel aan dat eurobiljetten lastig na te maken zijn. “Eurobiljetten zijn met behulp van de echtheidskenmerken goed beschermd tegen namaak. De afgelopen jaren is het aandeel van zeer ‘lage kwaliteit’-valse eurobiljetten toegenomen. Dit zijn vervalsingen die met enige oplettendheid eenvoudig te herkennen zijn omdat ze geen, tot een zeer beperkte, imitatie van de echtheidskenmerken hebben. Een exacte verklaring voor deze trend heeft DNB niet.”

Dat de vervalsingen weinig echtheidskenmerken hebben, is goed nieuws voor de consument. Het zorgt ervoor dat u ze door te kijken en voelen kunt herkennen. DNB adviseert consumenten om de ‘voel-kijk-kantel’-methode te gebruiken. Voel eerst of het biljet stevig is. Bij echt geld kunt u tevens een verhoging voelen op de plekken waar het inkt zit. Kijk daarna naar het watermerk. Bij echte eurobiljetten zit deze in het papier en is het er niet slechts ingedrukt. Kantel tot slot het eurobriefje om te controleren of het hologram glanzend, gedetailleerd en glad is. Een verdikking op het hologram, de zilverkleurige streep, is meestal geen goed teken. Dat kan erop wijzen dat er een vals hologram op het biljet is geplakt.

Lees ook: Wat is het maximumbedrag dat u contant mag betalen?

Wat te doen met een vals eurobiljet?

Vooral op drukke plekken kan het nog wel eens voorkomen dat er nepgeld in omloop is. In de drukte van het moment heeft een marktondernemer of café-eigenaar wellicht niet altijd de tijd om elk biljet te controleren. Misschien krijgt u dat valse exemplaar later weer als wisselgeld terug. Wij vragen aan Groeneveld van DNB wat u in zo’n situatie moet doen. “Denk je dat een biljet vals is? Neem dit biljet dan niet aan. Heb je een verdacht biljet per ongeluk geaccepteerd, en weet je nog van wie je het biljet hebt ontvangen, doe dan aangifte bij de politie. Is deze informatie niet bekend, lever het biljet dan in bij de bank (via een afstortapparaat) of stuur het op naar DNB. Het biljet zal nader worden onderzocht. Blijkt het echt te zijn, dan krijg je de waarde vergoed. Is het vals, dan wordt niets vergoed.”

Is per ongeluk met nepgeld betalen strafbaar?

Groeneveld geeft aan dat u een strafbaar feit pleegt als u een vals biljet bewust weer uitgeeft. “Het bewust uitgeven van een vals eurobankbiljet is strafbaar. Hiermee kan een geldboete, gevangenisstraf of taakstraf worden geriskeerd. Het is aan de rechter om de strafmaat te bepalen.”

Maar hoe zit dat als u per ongeluk een vals briefje uitgeeft? In beginsel is dat niet strafbaar. Hoe u uw onschuld aantoont, is volgens Groeneveld afhankelijk van de situatie. “Het is uiteindelijk aan de rechter om hierover te oordelen”, voegt de expert van DNB toe. Vanzelfsprekend heeft u een sterkere zaak wanneer het om slechts 1 vals biljet gaat dan wanneer uw hele keukenla vol ligt met valse exemplaren.

(Bron: DNB, ING, HLN. Foto: Shutterstock)