Patat of friet: waarom zijn er 2 benamingen?

Misschien voert u zelf weleens de discussie: is het patat of friet? De uitkomst van de discussie ligt waarschijnlijk aan waar u zich op dat moment bevindt in Nederland. Maar waarom zijn er eigenlijk 2 benamingen? En welke is juist?

Patat of friet

In Nederland zijn er 2 bekende namen voor de gefrituurde aardappelreepjes: patat en friet. In het noorden wordt de voorkeur gegeven aan patat en in het zuiden aan friet. Maar geen van de 2 is fout. Jan Don, universitair hoofddocent Nederlandse Taalkunde aan de UvA, vertelt namelijk aan het blad LINDA. dat beide benamingen juist zijn.

Waar komt de naam vandaan?

Maar waar komen beide namen dan vandaan? Dat heeft volgens de hoogleraar te maken met de officiële term van 200 jaar geleden: patatfriet of patates frites. Hierbij is patat het zelfstandig naamwoord en betekent het aardappel. Friet betekent hier gebakken of gefrituurd en is de toevoeging.

Afkorten

De term patates frites, zegt Jos Swanenberg, de taal- en cultuuronderzoeker aan Tilburg University, is hoogstwaarschijnlijk ontstaan in een Frans- Vlaamse streek. Omdat het woord vrij lang is, besluit men dit af te korten. Het noorden kiest voor patat. “Bij het afkorten van woorden wordt meestal gekozen voor het zelfstandig naamwoord. Dat is in patates frites de patates, aardappel. Vandaar dat er gekozen is voor de afkorting patat in het noorden.”

Patat andere betekenis

Maar waarom zegt men in het zuiden dan niet hetzelfde? Dat komt volgens Swanenberg en Don omdat ze in het zuiden al betekenissen hebben voor die benaming. Daar betekent patat namelijk aardappel, maar ook een klap. “‘Je kunt patat krijgen’, betekent daar dat je een dreun voor je kop krijgt”, vertelt Don aan het blad. Voor het zuiden is het dus niet logisch om nog een derde betekenis te hebben en wordt de voorkeur aan friet gegeven.

(Bron: LINDA, Omroep Brabant, RTL Nieuws, Willem Wever. Foto:Shutterstock)