Deel 3: Communicatie

Achterdocht behoort tot de eerste symptomen van dementie. Speel daarom vanaf het begin open kaart. Als een persoon met Alzheimer het gevoel heeft dat er in zijn bijzijn over hem gepraat wordt, kan dit alleen maar tot extra spanningen leiden.

Praat niet over mensen met Alzheimer, maar met hen

Samen wennen aan de ziekte en deze proberen te accepteren is beter dan alleen. Vaak voelt de persoon zich al niet goed begrepen. Openheid en begrip wordt dan extra gewaardeerd.

Geen welles-/nietesdiscussie

De waarheid van een persoon met Alzheimer is vaak anders dan die van ons. Als de persoon een heel verhaal begint over de komende verjaardag van zijn al overleden vader, kan dat voor hem heel reëel zijn.

Het heeft geen zin hier tegenin te gaan. Het geeft alleen maar een naar gevoel voor beide partijen. U zou er mogelijk nog uitgebreider op in kunnen gaan. Zo geeft u de persoon de ruimte om erover te praten. Soms komt hij dan zelf tot besef dat zijn vader niet meer leeft.

Corrigeer niet

Vaak ontstaan er discussies over situaties die recent gebeurd zijn. U bent gisteren op visite geweest, maar uw vader ontkent dat. Ondanks dat u weet dat u het bij het rechte eind heeft, dat het feitelijk anders is gegaan dan uw vader beweert en u de neiging heeft iemand tegen te spreken of te verbeteren, is het beter om een situatie te laten rusten.

De persoon met Alzheimer heeft de situatie anders beleefd. Uw vader weet kort nadat u bent geweest, soms niet meer dat u er was. Maar hij krijgt wel mee dat hij fouten maakt. Uw vader wordt heel onzeker van zo’n situatie en het corrigeren kan ertoe leiden dat hij in zichzelf keert.

Stel overzichtelijke vragen

Een persoon met Alzheimer heeft vaak moeite om iets te onthouden of om bepaalde dingen bij de naam te noemen. Als er drie vragen tegelijk gesteld worden, dan zal het moeilijk voor hem zijn alle drie de vragen te onthouden. Dit kan weer onzekerheid opleveren.

• Voorbeeld:

• Fout: Wilt u koffie met suiker, een zoetje of melk? En een koekje erbij?
• Goed: Wilt u koffie? (wacht het antwoord af). Met melk? (wacht het antwoord af).

Stel bijvoorbeeld geen vragen over situaties die gebeurd zijn in het verleden. Probeer vragen te stellen over situaties die nu aan de orde zijn.

• Voorbeeld:

• Fout: Heeft u al gegeten?
• Goed: Heeft u honger?

Non-verbale communicatie

Voor de communicatie kan het goed zijn om soms zelfs letterlijk iemand te volgen. Bijvoorbeeld door een aanraking of bij een wandeling. Non-verbale communicatie, zoals een arm om iemand heen slaan of lachen, heeft soms meer effect dan een gesproken woord.

Lichamelijk contact

Lichamelijk contact is voor veel mensen met dementie erg belangrijk. Het geeft een prettige sfeer en is een aangename en directe manier van communiceren. Het kan de mondelinge communicatie versterken en helpen om aandacht te krijgen.

Oogcontact

Oogcontact is heel belangrijk. Hierdoor houdt u de aandacht beter vast. Een persoon met Alzheimer is minder snel afgeleid. Ook bij emotioneel gedrag kan oogcontact helpen om hem uit de emotie te halen. Dit kan helpen bij boosheid maar ook bij verdriet.

Het kan lastig zijn om te communiceren met een persoon met Alzheimer. Met de tips hierboven wordt het misschien wat makkelijker. Hoe gaat u om met de vergeetachtigheid die gepaard gaat met Alzheimer? Dit vertelt Freek in deel 4. Klik hier als u terug wilt naar het overzicht van de cursus.