Deel 9: De nieuwe wereld

In deel 9 heeft Frank van den Brink het over de wereld die verandert. De westerse cultuur beperkt zich niet alleen meer tot Europa. Kolonies maken zich los van hun oude overheersers. En daar ontstaat behoefte aan een eigen nationale muziek.

Klassieke muziek naar Amerika

Dat is bijvoorbeeld het geval in de Verenigde Staten. Die ontwikkelen zich in de achttiende eeuw tot een nieuwe wereldmacht en zijn op zoek naar eigen muziek.
In 1892 wordt de Tsjech Antonin Dvorak naar New York gehaald. In een brief aan het thuisfront in Praag schrijft hij: ‘Blijkbaar moet ik de Amerikanen de weg wijzen naar een nieuwe, nationale muziek.’ In zijn Nieuwe Wereld Symfonie verwerkt Dvorak daarom muziek van de oorspronkelijke bewoners van Amerika en de donkere bevolking.

Componisten vluchten naar Amerika

De Russische revolutie en de wereldoorlogen verscheuren Europa en dat betekent dat kunstenaars naar Amerika vluchten. Onder hen zijn ook belangrijke muziekvernieuwers, zoals de Oostenrijker Arnold Schönberg en de Russen Igor Stravinsky en Sergei Rachmaninov. Zij zullen de Amerikaanse muziek sterk gaan beïnvloeden.

Jazz

Maar in de Verenigde Staten zelf ontstaan ook nieuwe muziekvormen. De voormalige zwarte slaven bedenken hun eigen genres, zoals de jazz. En de jazz op zijn beurt inspireert weer Europese componisten. Een man die jazz en klassiek met elkaar verbindt, is George Gershwin.

Gershwin

De Amerikaan George Gershwin sterft al jong, op zijn 38ste, maar hij heeft evengoed een diepgaande invloed op de muziek in de VS. Zijn meest gespeelde werk, waarin jazz en klassiek samenkomen, is de Rhapsody in Blue.

De toekomst van klassiek

Eeuwenlang is klassieke muziek de norm geweest, maar de jazz en later de popmuziek overvleugelden de opvolgers van Bach en Mozart. En langzaam komt de vraag naar boven: heeft de klassieke muziek nog toekomst… of alleen maar verleden?

Ondanks de komst van nieuwe muziekstijlen is klassieke muziek nog niet uitgestorven. Sterker nog, het is een belangrijke inspiratiebron voor veel hedendaagse artiesten. In het volgende deel vertelt dj Giel Beelen wat hij heeft met klassieke muziek. Klik hier als u terug wilt naar het overzicht van de cursus.