Deel 3: Het orkest

In deel 3 van de cursus klassiek voor iedereen wordt vertelt hoe de eerste orkesten zijn ontstaan.

1600-1750

De instrumenten vormen families. Zo heeft u het slagwerk, zoals de pauken. Er zijn de strijkers: viool, altviool, cello en contrabas. De houtblazers bestaan uit fluit, hobo, klarinet en fagot. En tenslotte zijn er nog de koperblazers.

De eerste orkesten

Uiteraard bestaan er nog veel meer instrumenten. En componisten vinden het prachtig om voor al die instrumenten afzonderlijk te schrijven. En voor combinaties ervan. Langzamerhand vormen zich de eerste orkesten. Kleine gezelschappen die door de eeuwen heen steeds groter zullen groeien.

Symfonieën

Dat orkest is eigenlijk ook een instrument. Alleen wel een groot en ingewikkeld instrument, een veelkoppige draak. Ze maken stukken voor alleen orkest. Die gaan symfonieën heten. Ze maken ook concerten: werken voor een solo-instrument – een viool bijvoorbeeld – met orkestbegeleiding.

Antonio Vivaldi

De Italiaan Antonio Vivaldi schrijft meer dan 500 van die concerten. De meeste voor viool, maar ook voor hobo, fagot, cello, fluit, mandoline. Hij maakt die stukken voor een weeshuis in Venetië, waar hij muziekles geeft aan meisjes die hun ouders verloren hebben of te vondeling zijn gelegd.

Elk land zijn eigen stijl

Elk land heeft zijn eigen muziekstijl. Italië is uitbundig. Duitsland een beetje ordelijk en streng. De Fransen willen vooral noten waar u mooi en statig op kan dansen, zonder dat de adellijke dames over hun hoepeljurken struikelen.  En precies op het kruispunt van al die stijlen ligt een stad, die het hart wordt van de klassieke muziek: Wenen.

De vier jaargetijden van Vivaldi

De beroemdste werken van Antonio Vivaldi zijn de vier vioolconcerten die hij maakte over de seizoenen. In deze Vier Jaargetijden maakt hij muziek bij vier gedichten. En hij verwerkt de beelden die de gedichten oproepen in zijn muziek. Zo is in De Winter het klapperen van de tanden te horen en de sneeuwstormen.

Wenen groeit uit tot de Europese hoofdstad van de muziek. Drie componisten uit die periode kennen we nog steeds: Haydn, Mozart en Beethoven.  Meer over deze componisten leert u in deel 4. Klik hier als u terug wilt naar het overzicht van de cursus.