Deel 4: Ongemerkte invloeden

Onbewuste beïnvloeding

Reclamemakers maken dankbaar gebruik van onbewuste beïnvloeding – bijvoorbeeld door een gelukkig gezin af te beelden naast een dure auto. Of door iemand met een bepaald merk tablet te fotograferen die duidelijk zeer geslaagd is in het leven.  Het is bijna niet mogelijk weerstand te bieden aan reclames.

Kansberekening en risicoanalyse

Een manier is: bedenk wat u wilt, voordat u gaat kijken wat er wordt aangeboden! Ons verstand is niet goed in het beoordelen van risico’s en kansen.  We hebben echt het gevoel dat we best de loterij kunnen winnen, maar de kans daarop is heel klein.

En over de kans van gevaar zijn we ook weinig rationeel. We maken ons veel zorgen over kindermoordenaars- en verkrachters, maar de kans dat ons kind een ongeluk met de fiets krijgt, is heel wat groter. Daarop letten we te weinig – dat blijkt wel uit hoeveel kinderen dagelijks op de Eerste Hulp komen. Ze hebben verwondingen opgelopen, terwijl ze bij een ouder op de fiets zaten. Ze kregen een voet tussen de spaken of de fiets viel om, terwijl ze in het zitje vastzaten.

Familie, vrienden en kennissen

De mensen om u heen hebben altijd veel invloed. Ze geven goede raad. Soms bemoeien ze zich er op een hinderlijke manier mee. Zelfs als ze afwezig zijn, spelen ze nog een rol in onze gedachten. Als u vermoedt dat uw beste vriendin sterk gekant is tegen die nieuwe relatie, wordt het heel moeilijk om u er onbekommerd aan over te geven.  En als u bang bent voor de boze of verdrietige reactie van uw geliefde heeft dat vanzelf invloed op uw keus.

‘Slapend keuzes maken’

Onbewuste invloed kan ook goed zijn. Sinds kort weten we dat er zoiets bestaat als ‘onbewust nadenken’. Ook als u niet meer bewust met een beslissing bezig bent, gaat uw brein er wel mee door, zelfs in uw slaap. En dat brein is er behoorlijk goed in om feiten te analyseren – die analyse lijkt in uw onbewuste zelfs beter te gebeuren dan wanneer u met potlood en papier bewust gaat zitten nadenken. Daar kunt u gebruik van maken door een lastige beslissing een tijdje te laten rusten, er een nachtje over te slapen als het ware.

Als u kijkt naar al deze ongemerkte invloeden wordt wel duidelijk dat ‘rationeel beslissen’ een illusie is. In feite tasten we maar wat rond. Is dat erg? Nee, hoor. Maar door hierbij stil te staan, kun u uw keuzegetob misschien wat relativeren.

In deel 5 laat Dette zien hoe er achter kunt komen wat u echt wilt. Klik hier als u terug wilt naar het overzicht van de cursus.