Nederland en de apartheid #6: einde van Apartheid nabij, op weg naar Vrijheid in Zuid-Afrika
Publicatiedatum: 18 december 2023
In de MAX-podcast Nederland en de apartheid onderzoeken journalist Remco Tomesen en singer-songwriter Joya Mooi de Nederlandse rol in het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime, 10 jaar na het overlijden van Nelson Mandela en 75 jaar na de invoering van de apartheid. Welke positie nam Nederland in? In aflevering 6: einde van Apartheid nabij, op weg naar Vrijheid in Zuid-Afrika.
Shell
Ondanks veel protest in Nederland, vertrekt Shell niet uit Zuid-Afrika. Anti-apartheidsactivisten richten zich daarom op de politiek en eisen een olie-boycot. Deze activisten hadden daarbij een belangrijke medestander in de politiek: CDA-kamerlid Jan Nico Scholten.
Joya en Remco bezoeken Rein Willems, oud president-directeur Nederland van Shell. Hoe keek hij tegen de oproep voor een olieboycot? Na Soweto belandt Zuid-Afrika in een oorlogstoestand. Het apartheidsregime staat zo onder druk, dat het uiteindelijk besluit om Mandela vrij te laten. Na de vrijlating start een lange periode van onderhandelingen tussen het ANC en de regering van de Klerk over de toekomst van Zuid-Afrika. De verkiezingen leverden een verpletterende overwinning op voor het ANC, en Nelson Mandela wordt president. Het begin van een lange weg naar een nieuw Zuid-Afrika.
Mpho Tutu
Hoe verwerkt Zuid-Afrika haar apartheidsverleden? Daarover praten we met de dochter van Desmond Tutu: Mpho Tutu. Wilt u door de podcast meer weten over de Zuid-Afrikaanse geschiedenis? Lees dan vooral: The Lie of 1652 van Patric Tariq Mellét, Native Life In South Africa van Sol Plaatje, Always Another Country van Sisonke Msimang, Cape Town: The Making of a City, History of South van Thula Simpson.
Excuses slavernijverleden
In deze laatste aflevering bespraken we de excuses van het kabinet voor het Nederlandse slavernijverleden. Zuid-Afrika werd daarbij niet genoemd. We kregen per mail een reactie van het ministerie van Binnenlandse Zaken op onze vraag of Zuid-Afrika in het vervolg-traject wél benoemd gaat worden.
Over het vervolg staat in de mail o.a.: ‘In de kabinetsreactie heeft het kabinet een (..) fonds van €200 mln aangekondigd. Inzet is dat deze middelen het trans-Atlantische slavernijverleden als uitgangspunt hebben, met een focus op het Koninkrijk en Suriname. Het kabinet is zich ervan bewust dat het slavernijverleden verder reikt dan de trans-Atlantische slavernij, en zich o.a ook uitstrekte richting het voormalig Nederlands-Indië. Het kabinet gaat de komende periode met nazaten en betrokkenen in gesprek hoe ook deze verhalen een plek kunnen krijgen in ons gedeelde verleden.’
Beluister hier aflevering #6:
De podcast Nederland en de apartheid van Omroep MAX is te beluisteren via de gratis NPO Luister-app. Ga voor meer informatie en uitleg over podcasts naar maxvandaag.nl/podcast.
(Foto: © MAX)
