Tuberculose
Tuberculose is momenteel de meeste dodelijke infectieziekte ter wereld. Dagelijks sterven er meer dan 4000 mensen aan. De situatie in de wereld is te vergelijken met hoe het in Nederland was rond 1900. Toen overleden er in ons land jaarlijks 10.000 mensen aan tuberculose. Het was de schrik van iedereen, maar dat is het dus nog steeds. Op 24 maart 2016 is het Wereld Stop Tuberculose Dag. Een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor deze vergeten epidemie.
Wat is tuberculose?
Tuberculose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie, de Mycobacterium tuberculosis. Robert Koch ontdekte de bacterie 134 jaar geleden in 1882. De ziekte wordt bijna altijd overgedragen via de lucht door besmettelijke longtuberculose. Door het hoesten worden de bacteriën via kleine druppeltjes verspreid. Bij inademing kunnen die druppeltjes in de longblaasjes terecht komen waar ze ontstekingshaarden veroorzaken. Ongeveer 1 op de 10 mensen wordt daadwerkelijk ziek. Die ontstekingen hebben de vorm van knolvormige lichaampjes, tuberkels, vandaar de naam tuberculose. Ook andere organen dan de longen kunnen geïnfecteerd raken: het hart, de lymfklieren, de wervels enzovoort. Dit zijn geen besmettelijke vormen en wordt ook wel ‘gesloten tuberculose’ genoemd. De besmettelijke vorm, in de longen, heet ‘open tuberculose’. Het komt ook voor dat het lichaam de bacteriën inkapselt zodat ze een slapend bestaan leiden. Dan is men wel drager van de bacterie maar niet besmettelijk. De bacterie kan zelfs jaren later ‘wakker’ worden waardoor men alsnog ziek wordt. Bij mensen met een verminderde weerstand, zoals hiv-geïnfecteerden, mensen met diabetes en reumapatiënten kan de ziekte zich sneller ontwikkelen. Ook armoede en ondervoeding zijn een risicofactor.
Verschijnselen
Verschijnselen die kunnen duiden op tuberculose zijn langdurig hoesten, soms ophoesten van bloed, vermagering, nachtzweten, vermoeidheid, koorts en gebrek aan eetlust.Voor de ontdekking van de penicilline, was er weinig aan te doen. Er waren sanatoria, waar patiënten jarenlang werden opgenomen. Tegenwoordig is de ziekte wel goed te behandelen, maar de behandeling is lang en intensief. De patiënt moet minstens 6 maanden lang elke dag een cocktail van verschillende medicijnen slikken. Tuberculose is een zogenaamde meldingsplichtige infectieziekte. Dus als het wordt vastgesteld wordt in Nederland altijd de GGD ingeschakeld. Zij begeleiden dan ook medicijnkuur.
Toename in Nederland
Na jaren van terugloop is het aantal gevallen van tuberculose in 2015 voor het eerst weer toegenomen. Dat komt deels doordat er de laatste jaren vormen van tuberculose voorkomen die ongevoelig zijn voor de meest gebruikte medicatie. De grootste toename komt door de migratie. Driekwart van de tbc-patiënten in 2015 was niet geboren in Nederland, maar afkomstig uit Eritrea, Somalië en Marokko. Deze mensen waren al met de bacterie besmet voordat ze in ons land aankwamen.
In landen waar tuberculose veel voorkomt wordt tegen de ziekte gevaccineerd met de BCG-prik. In Nederland gebeurt dit alleen bij kinderen onder de 12 jaar van wie tenminste één ouder uit een land komt waar tuberculose veel voorkomt en bij mensen die in de gezondheidszorg werken. In verband met het toegenomen aantal gevallen is er een Nationaal Plan Tuberculosebestrijding opgesteld. Dat houdt in dat immigranten asielzoeker op de infectie worden gescreend en waar nodig preventief behandeld. Op deze manier moet het aantal gevallen van tuberculose de komende 4 jaar met 25% worden teruggedrongen.
Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 23 maart 2016.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Goedemiddag, ik heb niet de hele uitzending gezien, maar ik vroeg me af of u ook aandacht heeft besteed aan tbc bij autochtone Nederlanders? Ik heb vorig jaar open tbc gehad en mis(te) erg om hier met lotgenoten over te praten! Dus ik vroeg me af of er in Nederland iets bestaat om contact te zoeken met andere (van oorsprong Nederlandse) oud-tbc patiënten?
Klopt: 25% van de tb patiënten in Nederland is autochtoon. De tuberculosedokter van de GGD kan u vast wel in contact brengen met lotgenoten.
Ted van Essen, huisarts
Dag Jolanda, er is inderdaad een platform voor lotgenoten: https://www.kncvtbc.org/over-tuberculose/lotgenoten/
Ik heb ook niet de hele uitzending gezien maar vraag me af of de GGD een protocol heeft als er iemand (open) TBC heeft. Dit omdat onlangs bij iemand open TBC is vastgesteld en lang niet iedereen in diens omgeving getest is.
Klopt: er zijn protocollen voor. Eerst worden de mensen in de directe omgeving gescreend en als daar een besmetting wordt gevonden, de contacten verder weg.
Ted van Essen, huisarts
Ik deed mee met een biological in het AMC, ik zou Humira krijgen voor psoriasis. Eerst bloedtest en mantoux prik, geen tbc gemeten, 2 weken later 2 prikken humira gehad en een dag later werd ik gebeld. advies; direct stoppen met prikken humira omdat ik toch tbc in het bloed zou hebben. Omdat ik geen open tbc had en er werd gezegd dat er heel veel mensen rond lopen met tbc dat ze niet weten, besloot ik om niet ook nog eens een half jaar aan antibiotica te gaan. Als kind heb ik een allergische reactie gehad op penicilline. En mijn gevoel is dat zoveel antibiotica ook veel goede bacteriën doodt en voor vrouw in overgang geen goed idee, vind ik. Humira is al heel wat voor het lichaam. Dan maar psoriasis, Maar wat is uw mening, kan dit kwaad op langere termijn, qua risico
Dat is inderdaad een risico van biologicals voor dit soort ziektes: ze kunnen je weerstand aantasten en daardoor kan latente tbc weer de kop opsteken. Dan is inderdaad de keus tussen een half jaar antibiotica of geen medicijn voor die psoriasis nemen. Bij psoriasis is uw keus begrijpelijk.
Klopt: er zijn protocollen voor. Eerst worden de mensen in de directe omgeving gescreend en als daar een besmetting wordt gevonden, de contacten verder weg.
Ted van Essen, huisarts
Als kind mocht ik geen krasjes of prikjes krijgen. Dat werd altijd rood en dik. Ik moest dus doorgelicht worden. Veel later werd me verteld dat ik draagster ben van de bacterie, bij een uitbraak het zelf niet zou krijgen, maar wel door zou geven aan anderen. Klopt dit verhaal wel?
Dat laatste kan ik niet volgen: als je ooit contact met de tb bacterie hebt gehad, kan dat ooit weer uitbreken en dan kun je eventueel besmettelijk worden.
Klopt: er zijn protocollen voor. Eerst worden de mensen in de directe omgeving gescreend en als daar een besmetting wordt gevonden, de contacten verder weg.
Ted van Essen, huisarts
Ik wil weten hoeveel mensen TBC in de urinewegen hebben.
Dat vraag ik ondat Tuberculose in 2014 bij me vast gesteld is.
Ik wil graag weten of hun er iets aan over hebben gehouden.
Bij mij is vast gesteld dat de tbc de blaas capaciteit heeft vermindert.
Vernauwde urineleider en de nier voert de afvalstoffen slecht af.
Wordt daar aan geopereerd in Maastricht.
En volgens de GGD komt de vernauwde yrine leider niet door de TBC
Inderdaad komt iets minder dan de helft van tb buiten de longen voor en de urinewegen zijn voorkeursplaats. Dat kan blijvende schade geven, maar ik kan niet beoordelen of uw vernauwde urineleider daarmee te maken heeft.
Ted van Essen, huisarts
Goedemiddag,
Toen ik op mijn 17e (ik ben 28 jaar) een mantoux prik kreeg, kwam deze rood opzetten en toen werd er een onderzoek gestart. Waarschijnlijk ben ik ‘besmet’ geraakt op 4 jarige leeftijd door een ballet leraar die open TBC had. Ik heb dus gesloten TBC. Ik ben toen met de antibiotica gestart maar ook gestopt, de dokter vond het ook niet echt nodig. Toen ik 21 jaar was heb ik een onderzoek gehad in Engeland (ivm visum aanvraag voor AUS), long foto’s etc. De Engelse dokter raadde mij toen aan om toch een half jaar antibiotica te nemen voor mijn 30e verjaardag. Wat is uw advies?
Ik denk dat die dokter gelijk heeft: na een half jaar antibiotica weet je zeker dat de bacterie uit je lijf is. Bij u zou de bacterie bij verminderde weerstand weer de kop op kunnen steken.
Ted van Essen, huisarts
Goedendag,
Kan je na 20 jaar ( na de besmetting en behandeling) toch rest verschijnselen hebben.
Dus… vaak moe , eerder vatbaar voor ziektes, ontstekingen etc. ?
En moet je het bij elke operatie melden dat je TBC hebt gehad?
vr gr Mevr M
Kan, maar is niet erg waarschijnlijk.
En ja, meldt het maar want soms is er litteken op de longforo te zien en dan weet de dokter de waarschijnlijke oorzaak.
Ted van Essen, huisarts