Zes weken rust

Wie wil dat niet: zes weken rust. Even niets aan je hoofd, lekker doen waar je zin in hebt. Iets heel anders doen dan je gewend bent. Van zo’n vakantie knap je op.

Dat was ook de bedoeling van de therapie die vroeger bestond voor vrijwel elke kwaal. Een hersenschudding, rughernia, hartinfarct, maagzweer of een overspanning: na zes weken rust zou je weer opgeknapt zijn. Bij griep was ‘een weekje onder de wol’ het standaard advies.

Nu weten we dat rust niet helpt. De hoofdpijn die sommigen overhielden na een hersenschudding, kwam door de gedwongen rust in een donkere kamer. Het verlies aan spiermassa na een paar weken bedrust voor een hernia leidde tot meer rugklachten. En de problemen op je werk waren na een slaapkuur van zes weken nog even groot.

De adviezen zijn tegenwoordig volledig tegenovergesteld. Bij rugklachten kun je beter blijven bewegen. Dagelijks sporten kan je depressie sneller voorbij laten gaan. Na een heupoperatie loop je de volgende dag alweer de trap op. Na een hartinfarct helpt de hartrevalidatie om je conditie weer snel op te bouwen. En bij een maagzweer helpen antibiotica de maagbacterie om zeep en zijn dieetkuren volledig achterhaald.

De opnameduur in ziekenhuizen wordt steeds korter. Men denkt vaak dat bezuiniging een rol speelt bij een snel ontslag, maar dat is het niet alleen. Een ziekenhuis is een gevaarlijke omgeving om op te knappen. Je loopt er risico op een ontsteking door een resistente bacterie. Van de opgenomen kwetsbare ouderen komt een derde slechter uit het ziekenhuis. Je knapt het snelste op in je eigen huis.

Nergens in de gezondheidszorg is de afbouw van de opnameduur zo goed te zien als in de psychiatrie. Patiënten met psychische ziekten werden vroeger jarenlang ‘opgeborgen’ in prachtige instellingen buiten de bewoonde wereld. Zo ver weg dat ze nooit meer konden wennen in de gewone wereld. Ook dat is omgeslagen in de zogenaamde ‘ambulantisering’ van de zorg.

Bij psychische problemen is het streven om de behandeling in de eigen omgeving te krijgen. Dat kan soms heel intensief zijn, met veel ondersteuning van de mantelzorgers. Als een opname onvermijdbaar is, wordt vanaf de eerste dag het ontslag al voorbereid. Ook een psychiatrische patiënt knapt thuis het snelst op.

De geneeskunde boekt voortdurend successen, maar de omslag van rust naar beweging blijkt een van de beste ontwikkelingen. Maar dat wist u al: rust roest.