Wilhelmina als Goedheiligman
Publicatiedatum: 22 november 2017
De maand december komt er weer aan: een hectische, maar ook gezellige tijd. De feestverlichting in de winkelstraten is weer aangesloten en hier en daar verschijnen in de etalages zelfs de eerste kerstbomen. Maar eerst is het Sinterklaas! Een feest met een eeuwenoude klank. Maar de viering van Sint-Nicolaas, de kindvriendelijke heilige, is pas halverwege de negentiende eeuw ‘in de markt’ gezet. Verbazingwekkend snel burgerde het familiefeest in. En niet alleen bij de ‘burgers’, ook de koninklijke familie omarmde de viering van de Sint al snel!
Koninklijke intocht van en heilige
Het Sinterklaasfeest begint officieel met de intocht van de Sint en zijn Pieten, die het liefs per stoomboot plaatsvindt. Niet zo gek als je bedenkt dat Sint-Nicolaas de beschermheilige is van zeelieden. En van de stad Amsterdam, die gedurende eeuwen een belangrijke ‘zeemansstad’ is geweest. De intocht van Sint in de hoofdstad was lange tijd de belangrijkste van de intochten in het land. Koningin Wilhelmina nam het gezin van haar dochter na de oorlog mee naar Amsterdam om vanaf het paleisbalkon hiervan getuige te zijn, want de intocht eindigde op de Dam, vóór het Koninklijk Paleis. Koningin Juliana nam dit gebruik over. Dat wil zeggen:, zij, de prins en de 4 prinsesjes van Soestdijk, daalden af om de Sint zich te laten begroeten. Voor hoog bezoek kom je naar beneden! Koning Willem-Alexander nam zijn jonge gezin mee naar de Sinterklaasintocht in Wassenaar of op Scheveningen.
Sint ten paleize
In de collectie van Paleis Het Loo bevindt zich nog altijd een Sinterklaas-kostuum, want de goedheiligman reed op 5 december beslist niet het paleisdeurtje voorbij. Pakjesavond is altijd een populair familiefeest geweest in het Oranjehuis. Zelf zorg dragen voor de cadeaus, veel werk maken van de verpakking, de surprises en de gedichten zit de Oranjes in het bloed. 2 keer is prins Pieter-Christiaan op tv Zwarte Piet geweest. Niemand had het door. Dat kon ook gezegd worden van koningin Wilhelmina, die wel eens op Paleis Soestdijk optrad als Sinterklaas. Na de terugkeer van de koninklijke familie uit ballingschap ten tijde van de Duitse bezetting, waren de oudste prinsesjes Beatrix en Irene inmiddels te oud geworden om te ‘geloven’, maar de 2 jongste prinsessen Margriet en Christina waren nog volledig onder de indruk van de eerbiedwaardige Sint die hen kwam bezoeken in de Bibliotheek, de familie-huiskamer van Soestdijk.
Vorstelijke cadeautjes
Hoewel de koninklijke Sint-pakjes eenvoudig konden zijn, blijkt uit de rekeningen uit de tijd van koning Willem III dat de cadeaus die de koning aan zijn jonge vrouw Emma en hun dochtertje Wilhelmina schonk opvielen door hun luxe karakter. In 1879, het eerste jaar van hun huwelijk, schonk de koning (excuus: Sint) koningin Emma 2 blauw porseleinen vaasjes met deksels. De koning had ze gezien in de goud- en zilverwinkel van Samkalden aan het Haagse Spui. De 200 gulden die de koning ervoor betaalde was in die tijd een behoorlijk bedrag. 9 jaar later, in 1888,werd het Sinterklaasfeest op Paleis Het Loo gevierd. In dat jaar lijken vooral modieuze meubeltjes geschonken te zijn, want in de koninklijke woonvertrekken worden na 5 december vouwstoeltjes met fluwelen bekleding en taboeretjes (lage, geheel beklede poefs) geplaatst. Maar het aardigste cadeautje is toch wel de kinder-chaise longue, die prinses Wilhelmina in 1885 mocht uitpakken. Een eventueel bijbehorend gedichtje bleef helaas niet bewaard. Maakte Sint een beetje plagerig een toespeling op de wijze waarop het aankomende koninginnetje wel wat erg damesachtig werd? Had moeder Emma in haar privé vertrekken de beschikking over een monumentaal, verguld rustbed, prinses Wilhelmina kreeg nu óók zo’n damesmeubeltje, maar dan op kinderformaat. Het moet indruk hebben gemaakt, want het charmante meubeltje staat nog steeds op Het Loo. Als volwassen vrouw gaf koningin Wilhelmina haar mini-chaise longue altijd een prominente plek in haar paleis!
