Van Duitsen bloed

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima brengen weer een officieel bezoek aan Duitsland. Brachten de Oranje-koninginnen vóór hem een echt staatsbezoek van meerdere dagen, de huidige koning heeft er voor gekozen zijn aandacht voor onze grote oosterbuur te verdelen over meerdere bezoeken. Een maand na zijn inhuldiging in 2013 toog de koning meteen naar de toenmalige bondspresident Gauck en bondskanselier Merkel. Geheel in de lijn met wat koningin Beatrix deed toen zij pas koningin geworden was: een goede buur is beter dan een verre vriend, dus eerst maar naar de buurlanden. Maar het bezoekje van de koning aan Berlijn was een kennismakingsbezoek, met de belofte: ik kom snel terug. Nu is het dan de beurt aan de deelstaten Mecklenburg-Vorpommern en Brandenburg. Een oriënterend bezoek aan een deelstaten met zoveel lijnen naar het Huis van Oranje!

Vol programma

Misschien wel een slimme keuze van koning Willem-Alexander om buurland Duitsland niet te bezoeken in één keer. De koning en zijn vrouw bezoeken het grote land per deelstaat. Mogelijk wordt de tour volgend jaar besloten met een bezoek aan Bundesland Berlijn, en krijgt die visite de status van ‘staatsbezoek’. Nu is het de beurt aan Mecklenburg-Vorpommern en Brandenburg, de dunst bevolkte deelstaten van de Bondsrepubliek. Maar dat zegt niets over het programma, dat weer overvol is. In rap tempo worden bedrijven bezocht die te maken hebben met scheepsbouw. In Brandenburg stelt het koninklijk paar zich op de hoogte van innovatie technologieën, met name op het terrein van kustbescherming. Drie ministers reizen dan ook mee: minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat, minister van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en minister Bijleveld van Defensie. Scholen, wetenschappelijke instituten, musea, scheepswerven worden met een bezoekje vereert en het koninklijk paar woont symposia bij, en nuttigt iets tijdens ‘handelsdiners’ en ‘discussie-lunches’.

Slot van prins Hendrik

Het werkbezoek begint meteen goed: in Schwerin, de hoofdstad van de deelstaat Mecklenburg-Vorpommern. Hier ontmoeten zij de minister-president. Na de kennismaking gaat het gezelschap direct naar de oranjerie van het voormalige groothertogelijke slot in Schwerin, dat als een sprookjesachtig kasteel aan de rand van het historische stadscentrum is gebouwd. De koning houdt hier ook een toespraak. Maar of hij ook wordt rondgeleid in het kasteel zelf? Het is er binnen erg leeg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte veel beschadigd en slechts enkele meubelen konden worden gered. Misschien heeft Paleis Het Loo wel meer stukken die afkomstig zijn uit dit slot, want hier groeide hertog Hendrik op, de latere echtgenoot van koningin Wilhelmina. Toen hij in Schwerin op zich zelf ging wonen en een vrijgezellenvilla betrok, nam hij stoelen mee uit het slot, destijds de hoofdresidentie van de regerende groothertog, een neef van Hendrik. Vlak voor zijn huwelijk met onze koningin, in 1901, liet hij de inboedel van zijn villa naar Het Loo overbrengen. Indrukwekkend is de lijst met wat uit Schwerin naar Apeldoorn werd vervoerd: opgezette krokodil, apenschedels, prenten en schilderijen, maar ook eikenhouten stoelen met leren bekleding, versierd met het wapen van het groothertogdom, afkomstig uit het Slot.

Dobbin

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima maken ook tochten door het land en gaan akkerbouwbedrijven zien, waar zij onder meer gesprekken hebben over innovatie, verduurzaming en bedrijfsopvolging. Wat velen niet weten: in dit lege land heeft zich tal van jonge agrarische ondernemers uit Nederland gevestigd. Het koninklijk paar gaat ook naar de havenstad Rostock. Niet ver daar vandaan had prins Hendrik een eigen landgoed: Schloss Dobbin. Hij was deels op het platteland opgevoed en als Nederlandse prins-gemaal had hij heimwee naar zijn onbezorgde jeugdjaren als hertog van Mecklenburg-Schwerin. Het landhuis van prins Hendrik werd door de Russen met de grond gelijk gemaakt, maar de bakstenen stallen staan er nog. Aan de gevel prijkt het gekroonde monogram van de prins. Twee maal waren koningin Wilhelmina en prins Hendrik, en later prinses Juliana, hier officieel en met groot gevolg. Maar veel vaker kwam Wilhelmina hier incognito. Na de dood van Hendrik in 1934 werd het landgoed verkocht. Enkele jaren later, in 1938, kwam Juliana er nog éénmaal, met baby Beatrix, om afscheid te nemen van deze dierbare plek. Na de verkoop werden vele meubelen uit Dobbin naar Het Loo overgebracht.

Pretpaleisje

Maar het is niet alleen prins Hendrik, de overgrootvader van de koning, die een rol heeft gespeeld in deze latere deelstaat. Het koninklijk paar sluit het bezoek af in Brandenburg. Voor het Oranjehuis een belangrijke naam, want de Grote Keurvorst van Brandenburg, de stamvader van de latere koningen van Pruisen en Duitse keizers, was de schoonzoon van onze stadhouder, prins Frederik Hendrik. De koning en koningin krijgen een lunch aangeboden op Schloss Sanssouci, de geliefde ‘pretpaleisje’ van Frederik II de Grote, koning van Pruisen. ‘Zonder zorgen’ betekent Sanssouci. Frederik de Grote is voor Het Loo weer een belangrijke figuur, omdat hij hier zijn favoriete nichtje bezocht, Wilhelmina van Pruisen, de vrouw van stadhouder Willem V. Mecklenburg-Vorpommern en Brandenburg, deelstaten die de koning vertellen dat hij ‘van Duitsen bloed’ is.