Ted van Essen: ‘Sepsis of kandidatenziekte’

Onlangs werd er aandacht gevraagd voor sepsis. In de volksmond heet dat bloedvergiftiging. Meestal ontstaat het door een bacterie die door het hele lijf raast en alle organen aantast. De afweerreactie is dan zo fel, dat je in shock raakt en kan sterven. De bedoeling van de sepsisvereniging was om dokters en patiënten alerter te maken op het ziektebeeld.

Koude rillingen

Voor een dokter is sepsis een schrikbeeld. Het kan beginnen met wat koorts en koude rillingen vanuit een longontsteking of een nierbekkenontsteking bijvoorbeeld. Soms is onduidelijk waar een bacterie het lijf is binnengedrongen. In de loop van 1 dag kan het leiden tot opname op de intensive care. Als je er niet tijdig aan denkt, ben je wellicht te laat om nog genezing te krijgen. Antibiotica helpen goed, mits de bacterie niet resistent is voor dat medicijn. Anders volgt er een race tegen de klok op zoek naar een beter antibioticum. In 2019 besprak ik het onderwerp in Tijd voor MAX. Misschien was ik er daarom nog alerter op toen ik een maand later, in november 2019, op een bijeenkomst in Marseille niet lekker werd. De terugreis was vervelend en thuis dook ik gelijk mijn bed in.

Naar het ziekenhuis

’s Nachts schudde het bed door de koude rillingen. Je kon de lakens uitknijpen van de transpiratie. Ik had ook veel hoofdpijn, maar geen enkele andere klacht die wees op een ontsteking ergens in het lijf. Dat ging zo een paar dagen door en zo kwam ik in het ziekenhuis terecht. Daar volgden foto’s, echo’s, laboratoriumonderzoek, enzovoort. Om de paar uur werd een bloedafname gedaan om eventuele bacteriën te kweken. Daar kwam allemaal niks uit, maar ik werd beroerder en beroerder. Ten slotte besloot de internist mij dan maar op de gok antibiotica in het infuus te geven en daarmee knapte ik langzamerhand op. Na een week mocht ik naar huis. Ik voelde me nog weken zwak en moest mijn optreden in Tijd voor MAX afzeggen. Na een maand was ik weer de oude.

Kandidatenziekte

Maar ja, was dat nou een sepsis? De dokters in het ziekenhuis vonden ook later geen aanwijzing voor een doorgemaakte infectie door een bacterie of een bekend virus. Was het gewone aanstelleritis geweest? Toen ik nog in opleiding was, noemden we dat ‘kandidatenziekte’: als een medisch student ergens over leest, is die gelijk bang dat ook te hebben. Een maand later brak Covid-19 uit in China. Misschien was ik wel het eerste coronageval in Nederland.

Ted van Essen was tot december 2016 huisarts in Amersfoort, thans is hij geregistreerd als arts (BIG-nummer: 49020200101). Hij is voorzitter van de Nederlandse Influenzastichting en griepexpert. Daarnaast is Dokter Ted wekelijks te zien in Tijd voor MAX en is zijn expertise te raadplegen in Dokter Teds Spreekuur en MAX Medisch. Lees hier zijn columns.