Ted van Essen: “laat je niet weerhouden door prikangst”

Ik heb veel onderzoek gedaan naar de redenen om de griepprik al dan niet te nemen. ‘Ik krijg nooit griep’ is daar een van of ’ik wordt er ziek van’. In dat soort enquêtes meldt niemand dat hij bang is voor naalden. Misschien vindt men dat iets om je voor te schamen.

Hoge vaccinatiebereidheid

De dreiging van Covid-19 is heel wat groter dan die bij griep. Het aantal sterfgevallen door het griepvirus is gemiddeld 2800 per jaar. In 2020 was dat voor het coronavirus 20.000. Begrijpelijk dat de vaccinatiegraad voor de coronaprik heel hoog is: 85 procent van de volwassenen heeft de 1e prik al gehaald. Voor de griepprik was dat in 2019 maar 52 procent van de degenen die dat krijgen aangeboden.

Flauwvallen

In de Gezondheidsverklaring voor de coronaprik staat een vraag over flauwvallen bij vaccinatie. Als je ‘ja’ aankruist, ga je langs de vaccinatiearts. In deze zomermaanden ben ik dat een paar dagen in de week. Zo krijg ik veel mensen voor me die bang zijn om door de prik flauw te vallen. Dat ze toch een afspraak hebben gemaakt betekent dat de wens om beschermd te zijn tegen corona sterker is dan de angst voor naalden.

Flauwvallen is in principe onschuldig. Je raakt even buiten bewustzijn en komt dan snel weer bij. Het ‘vallen’ is het gevaarlijke ervan: je kan zo maar een hersenschudding of een hoofdwond oplopen. Daarom kiezen veel flauwvallers ervoor om liggend geprikt te worden. Dan kun je in elk geval niet meer vallen tijdens de prik. Nog wel daarna natuurlijk, maar dan zit dat vaccin er al in.

Vooral jongeren

Ouderen kregen als eerste de coronaprik en geleidelijk is de leeftijd omlaag gegaan. In het begin meldde niemand prikangst. Kennelijk groei je daar overeen. Nu er steeds meer kinderen worden gevaccineerd neemt het toe, maar ook jonge volwassenen geven vaak te kennen liever liggend geprikt te worden.

Soms komt het flauwvallen totaal onverwacht. Er zijn altijd EHBO-ers die toezicht houden op de wachtkamer waar iedereen een kwartiertje na de prik blijft zitten. Zij zijn geschoold om te letten op symptomen van naderend flauwvallen, maar soms is het al gebeurd voor dat ze er erg in hebben. Ik heb al een paar mensen met een verwonding naar de huisarts moeten sturen.

Bereid je voor

Achteraf blijkt vaak dat men te weinig voorbereid is op de prik. Ik herinner mij een jongeman die flink had gefeest voordat hij naar de vaccinatiepost kwam. En ander had nachtdienst gehad en kwam gelijk daarna nog even een prik halen. Dat is vragen om problemen, vooral als je te weinig gedronken hebt of niet ontbeten.

Bij sommigen is de angst zo groot dat het niet lukt om ze te prikken. Vaak zal daar een nare ervaring in het verleden aan te grondslag liggen, maar dat los je niet zomaar even op. Bij veel GGD-en kunnen mensen met extreme prikangst tegenwoordig een speciale afspraak maken om in een rustige omgeving met extra begeleiding de vaccinatie te krijgen. Kortom: laat angst voor een prik je niet weerhouden dat noodzakelijk coronavaccin te halen!

Op verschillende vaccinatielocaties kunt u begeleiding krijgen. Hoe dit in zijn werk gaat en waar deze locaties zijn, leest u hier.