Ted van Essen: ‘De veroorzaker van COVID-19 was snel gevonden, maar de chronische klachten van Post-COVID blijken heel wat moeilijker te tackelen’
Publicatiedatum: 26 maart 2025
Deze week geeft de Gezondheidsraad weer advies over de coronaprik in het najaar. Het huidige omicrontype van het virus maakt je minder ziek, maar ouderen en risicogroepen kunnen nog steeds met complicaties in het ziekenhuis belanden. Ook als je minder ziek bent door het virus kun je nog langdurig klachten houden: Long COVID of Post-COVID, dat is hetzelfde. 5 jaar geleden bestond die aandoening nog niet.
Hoe stel je de diagnose?
Er zijn in Nederland inmiddels 100.000 mensen die kampen met Post-COVID-klachten. Wel 200 verschillende verschijnselen worden ermee in verband gebracht. Vooral oververmoeidheid, geheugenproblemen, spier- en gewrichtspijn, overgevoeligheid voor licht en geluid, somberheid/prikkelbaarheid, slaapproblemen en hersenmist. Sommige patiënten kunnen nauwelijks uit bed komen. Ook kinderen krijgen het. Die missen daardoor vaak jaren onderwijs wat ze moeilijk weer inhalen.
Wereldwijd wordt er ongelofelijk veel onderzoek naar de oorzaak gedaan. Het is bekend dat overal in het lichaam ontstekingsverschijnselen aanwezig kunnen blijven, ook in de hersenen. Dat kun je soms in het bloed aantonen, maar er is nog steeds geen eenvoudig bloedtestje beschikbaar dat kan aantonen dat je Post-COVID hebt. En dat is lastig, want omdat de klachten zo variëren gelooft de werkgever of je familie je soms niet.
De behandeling
Omdat de oorzaak onduidelijk blijft is er ook geen goede behandeling voor Post-COVID. Dat betekent niet dat er niks aan te doen valt. Er zijn 2 verschijnselen waar al wel een behandeling voor bestaat: POTS en PEM. Het Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom, POTS dus, is een verhoging van de hartslag bij overeind komen en rechtop staan. Er stroomt dan te weinig bloed naar de hersenen en dat voelt heel vervelend. De Poste-Exertionele Malaise, PEM, is een verergering van de klachten na een lichamelijke of emotionele inspanning. De landelijke expertise centra gebruiken daarvoor al behandelprotocols, die ook buiten die centra goed bruikbaar zijn.
De aandoeningen lijken op elkaar
De verschijnselen van Post-COVID lijken sterk op de chronische Q-koorts, de ziekte van Lyme en het chronisch vermoeidheidssyndroom. Dat soort aandoeningen heten tegenwoordig PAIS: Post-Acute Infectie Syndroom. De gevolgen voor de kwaliteit van leven zijn bij die aandoeningen vergelijkbaar, wat de oorzaak van de ontsteking ook geweest is. Ook de diverse patiëntenverenigingen hebben hun krachten gebundeld, om zo de belangen van hun leden nog beter te behartigen.
Het coronavirus als veroorzaker van COVID-19 was snel gevonden. Binnen een jaar was er een vaccin beschikbaar. De chronisch klachten van Post-COVID blijken heel wat moeilijker te tackelen. Omdat er zoveel onderzoek gebeurt, is die therapie er over een paar jaar misschien wel. Dan kunnen dan ook de andere PAIS-aandoeningen van profiteren.
Ted van Essen was tot 2016 huisarts in Amersfoort, thans is hij geregistreerd als arts (BIG-nummer: 49020200101). Hij is voorzitter van de Nederlandse Immunisatie Stichting en griepexpert. Daarnaast is Dokter Ted wekelijks te zien in Tijd voor MAX en is zijn expertise te raadplegen in Dokter Teds Spreekuur en MAX Medisch. Lees hier zijn columns.
(Foto: Shutterstock)
