Spullen verdelen na het overlijden van ouders

“Mijn moeder wordt wel honderd!”, riep Claudia altijd tegen kennissen die zich zorgen maakten over hun kwetsbare ouders. “Ze tennist twee keer per week, skiet elk winter en is altijd net terug van een fiets- of wandelvakantie. En als ik met haar ga winkelen, moet ik smeken om even ergens te mogen zitten met een kopje koffie.”

Begrafenis

Een paar dagen na de begrafenis van hun sportieve moeder zijn Claudia, haar zus Petra en broer Hein nog steeds verslagen. Dat ze zomaar een hartaanval zou krijgen, van het ene op het andere moment weg zou vallen, daarmee heeft niemand rekening gehouden. Alles wat nu nog herinnert aan moeder, bevindt zich in het ouderlijk huis dat te koop staat. Er zit niks anders op dan het leeg te maken.

Bundel brieven

Ze beginnen met moeders bureau. Dat lijkt gemakkelijker dan de slaapkamer en de kleerkasten. Maar in een la stuiten ze op een bundel brieven, afkomstig van een tante. Ze gaan over Petra en haar vriendin. Moeder blijkt veel meer moeite te hebben gehad met het accepteren van Petra’s geaardheid dan haar broer en zussen ooit voor mogelijk hebben gehouden. Petra is ontzet en rent hevig geëmotioneerd het huis uit. Hein gaat haar achterna, om een uur later terug te komen met een gekalmeerde Petra en met zijn vrouw Lidy, die een grote taart draagt. Lidy stelt voor om na de koffie en de taart te beginnen met de spullen in de keuken en de woonkamer. Dat zou minder emotioneel zijn dan persoonlijke bezittingen…

Theekopje van oma

In de keuken stapelt Lidy behoedzaam het servies en de mooiste spullen op tafel om die later te kunnen verdelen. Plastic bakjes en aangebroken verpakkingen van etenswaren gooit ze weg. Dat schiet lekker op. Maar als ze een beschadigd kopje in de vuilnisbak wil gooien, vliegt Petra haar zo ongeveer naar de keel: “Hier wordt niks weggegooid!” Het theekopje blijkt nog van oma te zijn geweest.

Smeltkroes van emoties

De eerste samenkomst in het huis van een overleden ouder is vaak een smeltkroes van emoties. Voor alle kinderen is het de confrontatie met de eigen verhouding met de overleden ouder. Zo ziet Petra haar moeder nog zitten met dat kopje waaraan ook 20 jaar geleden al een stukje ontbrak in haar handen geklemd. “Zo zat ze als ik verkleumd thuiskwam uit school. Maar ook die dag dat ik thuis met lood in de schoenen ging vertellen dat ik een vriendin had…” Als Petra zelf de keuken opruimt, kan ze het kopje even door haar handen laten gaan. Overwegen om het mee naar huis nemen, of het na korte of lange tijd zelf weg te gooien.

Confrontatie met uw jeugd

Spullen opruimen van een overleden ouder is een confrontatie met uw jeugd. Partners kunnen daarbij een prima steun zijn, maar dan liever thuis. De schoonzus of de zwager kan bijvoorbeeld een maaltijd bereiden in zijn of haar eigen huis, zodat iedereen op het eind van de dag daar kan bijkomen en herinneringen kan ophalen. Vertel elkaar liefst mooie dingen over het verleden, waardoor alle kinderen zich op hun eigen manier geliefd voelen door de overleden ouders. Want na een dag opruimen allemaal weglopen met een doos vol spullen is wel heel koud.

Verlanglijstjes

Het is sowieso verstandig om de eerste keer na de begrafenis alleen maar samen te komen in het ouderlijk huis. Er wat drinken en bespreken hoe u het gaat aanpakken, is vaak al moeilijk genoeg. U kunt bijvoorbeeld ook afspreken om ‘verlanglijstjes’ te maken met de spullen die iedereen graag zou willen hebben en daarover te onderhandelen.

Tips voor broers en zussen om de nalatenschap te verdelen:

• 1. Houd er rekening mee dat er emoties kunnen bovenkomen en dat kost veel tijd.
• 2. Zorg dat de gang van zaken voor iedereen duidelijk is.
• 3. Zie de verdeling als een goed moment om de band met broers en zussen te versterken en te erkennen. Een stapje opzij doen kan helpen als iemand erg geëmotioneerd is. Want wat is uiteindelijk belangrijker: het dienblad of de onderlinge verstandhouding?
• 4. Breng restanten pas naar een veiling of opkoper als iedereen het daarmee eens is. Broers en zussen die in eerste instantie niks willen hebben, kunnen daarop terugkomen.
• 5. Accepteer niet dat een zus of de broer niks wil hebben. Betrek hem of haar erbij. Geef hem of haar bijvoorbeeld de sleutel van het huis en zeg haar dat ze zelf maar moet gaan kijken om te ontdekken wat ze hebben wil. Ook kunt u dingen bewaren voor een moment dat de broer of zus wel belangstelling heeft.
• 6. Bewaar zaken waarover u het niet eens wordt zolang in de opslag en spreek af er een jaar later pas weer over te praten.
• 7. Verloot zaken die iedereen wil hebben of stel groepjes van voorwerpen samen waaruit iedereen om de beurt mag kiezen. Trek vervolgens lootjes wie als eerste, tweede, derde et cetera mag kiezen.
• 8. Stel eventueel een roulerende familiecollectie samen. Of verloot die mooie staartklok telkens op de trouwdag van de ouders voor een jaar. Ook foto-albums, dia’s en familieboeken kun je laten rouleren.
• 9. Partners kunnen een prima steun zijn, maar dan liever thuis.
• 10. Laat spullen van grote economische waarde taxeren. Belangrijk is dat ieder in zakelijke waarde evenveel krijgt.