Paul Rem: ‘Prinses Amalia voor het eerst mee op een officieel bezoek aan de Cariben’

Prinses Amalia gaat 27 januari 2023 met haar ouders mee naar het Caribisch deel van het koninkrijk! In 7 dagen maakt zij met haar ouders een tocht langs Bonaire, Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba. Met deze reis maakt de Prinses van Oranje haar officiële opwachting aan de inwoners van het Caribisch gebied. Het programma voorzien in veel ontmoetingen rondom de thema’s cultuur, natuur, sport en uiteraard het koloniale verleden. Het wordt een druk programma.

Officieel bezoek

Regelmatig brengen de Oranjes werkbezoeken aan deze eilanden, maar een officieel bezoek hoort er echt bij. Juliana, Beatrix en Willem-Alexander, kwamen voor en na hun inhuldiging graag naar het Caribisch gebied. Nu is het de beurt aan prinses Amalia, om kennis te maken met ‘Caribisch Nederland’. Dat behoort tot haar taken, nu zij 18 jaar geworden is.

De Oranjes en de Cariben… Wie herinnert zich niet de beelden van koningin Beatrix, die door een golf zeewater werd overvallen op Curaçao? Weg kenmerkend ‘Beatrix-kapsel’! Beatrix werd opgevolgd door Willem-Alexander en ook hij heeft na zijn inhuldiging een bezoek gebracht. Maar de 1e regerende Oranje was niet Beatrix of Willem-Alexander, maar koningin Juliana, in 1955.

Rijksdelen

Even terug naar 1955: koningin Juliana en prins Bernhard brengen een officieel bezoek aan de toenmalige Nederlandse Antillen en Suriname, de gebieden die wij in vroeger eeuwen hebben gekolonialiseerd. Het was niet de 1e keer dat Juliana in het Caribische deel van het koninkrijk was geweest. Toen de Duitsers Nederland binnenvielen, week Juliana uit naar Canada en bezocht zij ook de niet-bezette delen van het koninkrijk in het Caribisch gebied. Het waren rijksdelen die amper ooit door de Oranjes waren bezocht!

Reizen werd gemakkelijker

Maar reizen werd gemakkelijker. Duurde de reis per boot enkele weken, nu kon het staatshoofd een vliegtuig nemen. Na de oorlog streefde de Nederlandse regering naar een grotere gelijkwaardigheid van deze overzeese gebiedsdelen, met en naast Nederland. Het koninklijk bezoek  van Juliana en Bernhard moest dat kracht bijzetten. En dit allereerste bezoek van een regerende Oranje ging op nogal opvallende wijze. Op verzoek van de Antillen was de Crème Calèche per schip van het Koninklijk Staldepartement in Den Haag overgebracht naar de andere kant van de wereld. Ook de zes paarden en de lakeien kwamen vanuit Nederland over!

Crème Calèche

De Crème Calèche. U kent deze staatsiekoets misschien niet, maar dit crème gelakte en met goud versierde rijtuig (een calèche is een open rijtuig) is vroeger vaak in beeld geweest. Hij wordt ook wel de ‘Witte Kroningscalèche’ genoemd, omdat koningin Wilhelmina hem kreeg van haar moeder Emma, om haar glorieuze intocht te maken in Amsterdam, vlak voor haar inhuldiging in, jawel, de Nieuwe Kerk.

Nu staat hij daar, gerestaureerd, maar ongebruikt. In het verleden is hij vaak ingezet bij een rijtoer ter gelegenheid van een koninklijke verloving of in de dagen van een inhuldiging of regeringsjubileum. Maar dan 1955! Want de meest wonderlijke tocht heeft de Crème Calèche toch gemaakt op Curaçao en Suriname. Alsof het Prinsjesdag was, trok de Crème Calèche door het tropisch warme Willemstad en later door Paramaribo.

Kort bezoek voor prinses Amalia

Het bezoek van Juliana en Bernhard duurde maar liefst 3 weken. Dat van Amalia gaat korter duren. De formele plichtplegingen die het koninklijk bezoek in 1955 nog kenmerkten zijn bij het bezoek van Willem-Alexander, Máxima en Amalia afwezig. Dus ik verzeker u: de Crème Calèche blijft in Nederland. Sterker: we kunnen hem weer bewonderen! Dit sierlijke, zeer koninklijke rijtuig van het Koninklijk Huis is het absolute pronkstuk in de Juliana-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk.

Paul Rem is kunsthistoricus en conservator op Paleis Het Loo. Hij is bestuurslid van diverse musea, internationaal erkend expert ‘Oude meubelen’ en lid van het ‘TEFAF vetting committee’. Regelmatig schuift hij aan als tafelgast in Tijd voor MAX. Lees hier al zijn columns.

(Foto: ANP)