Paul Rem: Oh oh Griekenland…

Het Koninklijk Huis liet weten: het gaat niet door. Het meerdaagse staatsbezoek dat het koninklijk paar vanaf 16 maart zou afleggen aan Griekenland, is wederom afgezegd. Kon het staatsbezoek vorig jaar geen doorgang vinden vanwege de coronapandemie, op dit moment noopt de zeer benarde toestand in Europa niet tot ceremoniële feestelijkheden die nu eenmaal met een staatsbezoek gepaard gaan. Iedereen, ook de Griekse president, begrijpt dat dit niet de tijd is voor de gebruikelijke diademen, galajurken, staatsbanketten, de uitwisseling van cadeaus, parades, trompetgeschal, blinkende onderscheidingen, erewachten en kinderen met vlaggetjes.

Incognito

Natuurlijk hebben vorsten (en later presidenten) elkaar altijd regelmatig bezocht. Maar dat deden zij op eigen initiatief en dan reisden zij incognito. Een staatsbezoek zoals wij dat nu kennen, een ceremonieel bezoek op uitnodiging van de ene regering aan de andere, is een uitvinding uit de 19^de eeuw. Een staatsbezoek is voor elk land een bijzonder instrument om de banden aan te halen met een ander land. Oude betrekkingen worden bevestigd en plannen voor de toekomst worden gesmeed.

Koningin Victoria van Engeland en de Franse koning Louis Philippe zijn er mee begonnen in 1840. Zij zochten, met hun officiële bezoeken aan elkaar, naar een vorm van stabiliteit in Europa, die grote lappendeken van grote en kleine landen. Ook Nederland deed daar aan mee, te beginnen bij koning Willem III. Vooral vanaf het naoorlogse koningschap van Juliana vonden veel staatsbezoeken plaats. Mogelijk hebben die wederzijdse bezoeken tot wederzijds begrip geleid en droegen zij bij aan het gevoel één te zijn. Zo zijn Nederland en Grielenland beide al ruim 40 jaar nauw verbonden binnen de Europese Unie.

Wachten op een uitnodiging

Het is dus altijd wachten op een uitnodiging. Daarbij geldt, dat een staatshoofd die pas op de troon zit, eerst alle andere landen bezoekt die hij en enkele van zijn ministers willen bezoeken. Pas daarna geeft een buitenlands staatshoofd gehoor aan de uitnodiging van het pas aangetreden staatshoofd. Vandaar dat koning Willem-Alexander sinds zijn inhuldiging in 2013 vaker een officieel bezoek in het buitenland aflegde, dan dat hij in eigen land als gastheer optrad. Dus eerst naar Helleense Republiek, en daarna komt de Griekse president een keer voor een staatsbezoek naar Nederland.

Bijzondere band met Griekenland

Griekenland dus, een land waar de koning een bijzondere band heeft. De reis in coronatijd van de koning en zijn gezin naar de vakantievilla op de Peloponnesos bleef niet opgemerkt. Het leidde zelfs, na de plotselinge terugkeer naar Paleis Huis ten Bosch, tot een openbare spijtbetuiging. Maar de band tussen de Oranjes en Griekenland reikt verder. Constantijn II, de Griekse koning die in 1967 uit eigen land werd verdreven en nu als ex-koning zijn dagen slijt in Londen, is peetvader van zijn Nederlandse naamgenoot prins Constantijn.

Weer een laagje dieper in de geschiedenis is daar de roemruchte cruise die de moeder van de latere koning Constantijn in 1954 door de Griekse wateren organiseerde. 10 dagen lang voer het jacht Agamemnon (geen koninklijk jacht, maar eigendom van een Griekse reder) met aan boord een keur aan Europese prinsen en prinsessen. Officieel om het Griekse toerisme te bevorderen, maar koningin Frederika zag ook een kans om haar kinderen aan een geschikte, koninklijke, huwelijkspartner te helpen. En dat lukte: haar dochter Sofía ontmoette er haar toekomstige echtgenoot, de latere koning Juan Carlos van Spanje. Maar ook prinses Beatrix was aan boord, al zou de geschiedenis leren dat zij daar haar latere man niet is tegengekomen.

Een Oranje op de Griekse troon….

Maar de band tussen de Oranjes en Griekenland had nóg hechter kunnen zijn! Eeuwenlang werd Griekenland overheerst door de Turken en was het land onderdeel van het eens zo grote Ottomaanse Rijk. In 1821 kwamen de Grieken in opstand en na een lang en bloedige strijd, die vanuit heel Europa werd gevolgd, werd het land een onafhankelijke staat. De heldhaftige Grieken waren op zoek naar een koning. Want een zichzelf respecterend land heeft een eigen vorst. Maar liefst driemaal boden zij de Griekse troon aan prins Frederik aan, de 2e zoon van onze koning Willem I. Een prachtig vooruitzicht natuurlijk voor een prins die altijd op de 2e plaats stond. Zijn oudere broer Willem zou immers hun vader opvolgen als koning Willem II. Maar nu lag er ook voor de 2e zoon een troon in het verschiet! Maar Frederik zag er geen brood in en liet zich niet door de Grieken vermurwen. Uiteindelijk hapte de jonge prins Otto van Beieren toe. Een groot succes werd het niet. Deze Otto I moest het veld ruimen, waarna een Deense prins de nieuwe koning van Griekenland werd.

In de toekomst zal koning Willem-Alexander echt wel weer een bezoek kunnen brengen aan Griekenland. En wie weet denkt hij tijdens zijn wandeling op de Acropolis aan zijn verre oudoom Frederik en wat hij heeft laten liggen. Een Oranje op de Griekse troon….