Paul Rem: “De banden tussen de Oranjes en het Britse koningshuis blijven hecht”

Nu de uitvaart van koningin Elizabeth II achter ons ligt stel ik vast dat het Britse koningshuis de ‘monarchie 2.0’ is. Het was natuurlijk helemaal niet onze vorstin, maar de lange regeerperiode van de Queen maakte dat zij een BW-er was, een Bekende Wereldburger. Er was geen ontkomen aan de massale media-aandacht voor het overlijden, de plechtige opbaring en de uitvaartdienst. Alles leek zich te voltrekken op een manier waarop Engeland het patent lijkt te hebben. Wat kunnen de Britten goed organiseren, wat een gevoel voor stijl en traditie! Je hoeft geen aanhanger te zijn van het koningschap, om niet onder de indruk te raken van de finesse en de monumentaliteit van alle ceremoniën rondom het publiekelijke afscheid nemen, in Edinburgh en Londen.

Tradities

Koningin Elizabeth had zo haar eigen tradities. Zij had bijvoorbeeld als regel dat zijn 1 keer een land officieel bezocht, maar geen 2e keer. Zij stond aan het hoofd van het Britse Gemenebest, dat uit tientallen landen bestaat. Die vielen onder haar ‘heerschappij’. Dat waren geen vreemde naties. In tegendeel. Nog steeds erkennen Canada en Australië de soevereiniteit van de Britse vorst. Nu koning Charles III dus.

Hechte banden Nederlands koningshuis

De landen die tot de  Gemenebest behoorden bezocht zij meermalen, want Elizabeth was ook hún vorstin. Opvallend daarom is haar belangstelling om meerdere uitnodigingen uit Den Haag ruimhartig aan te nemen. Vorsten zijn op één of andere manier familie van elkaar. En de banden tussen het Britse en Nederlandse koningshuis zijn hecht en aantoonbaar geweest. Bijvoorbeeld door huwelijken! Prins Willem I trouwde met een Engelse koningsdochter en de vrouw van zijn zoon Willem III uiteindelijk ook. Als Prins en Prinses van Oranje bouwden zij Paleis Het Loo, en korte tijd later werden beiden in de Westminster Abbey gekroond tot koning en koningin van Engeland, Schotland en Ierland. Prins Willem IV trouwde ook weer een Britse koningsdochter. De latere koning Willem II was nog een blauwe maandag verloofd met de prinses van Wales, maar vanaf toen werden niet opnieuw huwelijksbanden aangegaan.

Contact tussen tussen de Windsors en Oranjes blijft

Maar het was niet: uit het hart, uit het oog, want het contact tussen Oranje en Windsor bleef bestaan. Tot op de huidige dag. Nog in hetzelfde jaar van zijn troonsbestijging maakte koning Willem-Alexander zijn opwachting bij de hoogbejaarde Elizabeth op Windsor Castle. Een paar jaar later keerde de koning terug voor een echt staatsbezoek en een jaar later werd hij op Windsor Castle door de Queen opgenomen in de hoogste protestantse ridderorde in Europa, de Orde van de Kousenband. Maar met de koninginnen Juliana en Beatrix had koningin Elizabeth II toch het meeste contact.

Jonge Elizabeth

Toen de jonge prinses Juliana bin Londen bruidsmeisje was van één van de zonen van de koning, ontmoette zij een nog heel jonge Elizabeth, een nichtje van de bruidegom. Enkele jaren later vertegenwoordigde Juliana haar moeder koningin Wilhelmina bij de kroning van de vader van Elizabeth, koning George VI. Maar toen brak de oorlog uit, en na de Duitse inval in ons land, namen de Oranjes de wijk naar Engeland. Wekenlang logeerden de Oranjes op Buckingham Palace, als gasten van George VI en zijn gezin. In dit paleis, inde Music Room, werd prinses Irene gedoopt, in het bijzijn van de Engelse royals, waaronder prinses Elizabeth. In het laatste oorlogsjaar was Elizabeth oud genoeg geworden om zich in het Britse leger te laten opgeleiden tot monteur en vrachtwagenchauffeur.

Staatsbezoeken

Maar niet lang daarna verloofde de koninklijke monteur zich met een Grieks-Deense prins, en Juliana woonde hun huwelijksdienst in de Westminster Abbey bij. Dat was in 1947. Een jaar later werd Juliana koningin, en daar horen staatsbezoeken bij aan omringende landen. In 1950 was Engeland aan de beurt en maakte Juliana haar opwachting bij koning George VI. Het hele gezin van de koning, dus de latere ‘Queen Mum’ en de prinsessen Elizabeth en Margaret stonden haar op te wachten op het Londense station. Maar toen Elizabeth koningin werd, was het háár beurt haar opwachting te maken aan bevriende staatshoofden, en dus kwam zij in 1958 voor een staatsbezoek naar ons land.

Niet eindig

Daar had het bij kunnen blijven, want ze ging bijna nooit nóg een keer naar hetzelfde land. Maar de Queen zou nog 3 maal terugkomen. In 1962 voor de viering van het zilveren huwelijksjubileum van Juliana en Bernhard, in 1988 woonde ze een galafeest bij op Paleis Het Loo en in 2007 bezocht ze in Amsterdam het Engelse kerkje op het Begijnhof. Ook koningin Juliana, en later haar opvolgster Beatrix, zou nog wel eens naar Londen terugkeren voor een officieel of informeel bezoek aan de Windsors. Het contact tussen beide koninklijke families zal beslist niet eindigen met de dood van de Queen.

(Foto: kist koningin Elizabeth met op de voorste rij koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix. Bron: ANP)