Josine Droogendijk: veel paleizen zijn tegenwoordig rookvrij, maar dat is weleens anders geweest

Ze rookte met gemak een pakje per dag, maar na 66 jaar hijsen is het gedaan met de ‘pret’. Koningin Margrethe is (ketting)roker af, net als veel van haar koninklijke collega’s.

Toppunt van elegantie

100 jaar geleden werd roken nog gezien als het toppunt van elegantie. Dames, en dus ook koninginnen, konden zonder imagoschade een sigaret aansteken. Zelfs tijdens een chique gelegenheid als een staatsbanket.

Een rokende Juliana. Foto: Nationaal Archief, CC0

Veel paleizen rookvrij

Hoe anders is het nu. Door de opgedane kennis over de gevolgen van roken zijn veel paleizen rookvrij geworden. In hun vrije tijd staan de royals evenmin te trappelen om met een sigaret in de hand gefotografeerd te worden. Wie leeft aan het hof, heeft immers een voorbeeldfunctie. Aan het Nederlandse hof begon de bewustwording rond de jaren 70. In die tijd kickte prinses Beatrix af. Haar ouders hadden wat meer tijd nodig. Zeker prins Bernhard, want voor hem omvatte het roken van een pijp meer dan een smaakbeleving. Het was evenzeer een uiting van mode en stijl. Kwam er een fotograaf langs op Paleis Soestdijk, dan zochten de lakeien zijn tabak vast op.

Prins Bernhard, pijp rokend

Best bewaarde geheim

Willem-Alexander, toen nog prins, stak in de jaren 80 ook gerust nog een sigaretje op als hij in functie op pad was. In de jaren 90 werd het steeds meer een heimelijke liefhebberij en inmiddels kunnen we zijn rookgedrag wel omschrijven als het best bewaarde geheim van paleis Huis ten Bosch. Of en hoeveel ons staatshoofd rookt, is onbekend.

Een jonge, rokende Willem-Alexander

Kettingrokende Margrethe

Eigenzinnig als ze is, bleef koningin Margrethe van Denemarken haar sigaretten trouw. Hele sterke, van Karelia, en zonder filter. Vanwege de EU-regels moesten ze uit het buitenland geïmporteerd worden. Op stressvolle dagen ging er gerust een pakje doorheen, en dat 66 jaar lang. Indrukwekkende getallen, die ook de Belgische professor Hugo Kesteloot niet ontgingen. Hij dook diep in de materie en kwam tot de conclusie dat de rookcijfers in Denemarken begonnen te stijgen rond de troonsbestijging van de kettingrokende Margrethe. Toen de vorstin tijdens een persconferentie met de cijfers werd geconfronteerd, reageerde ze opmerkelijk. Met een sigaret in haar hand zei ze recalcitrant: “Ik rook overal waar een asbak is.”

Margrethe, met haar onafscheidelijke sigaret

En inderdaad, in de voorraadkasten van Amalienborg Slot zijn tientallen, zo niet honderden asbakken te vinden. Tegenwoordig komen ze minder goed van pas, want sinds februari is ze – ter voorbereiding op een rugoperatie- gestopt met roken. Coldturkey, zonder hulpmiddelen als nicotinekauwgum.

Prins Philip op verzoek van Elizabeth gestopt

Daarmee is ze niet de 1e. Prins Philip (1921-2021) rookte tot zijn trouwen ook stevig. Elizabeth, zijn toekomstige vrouw, had daar grote moeite mee. De longkanker van haar vader, koning George, weet ze namelijk aan zijn voorliefde voor roken. Op verzoek van Elizabeth stopte Philip op zijn trouwdag dan ook cold turkey. Dat zal vast een gezellige huwelijksreis zijn geweest!

Journaliste Josine Droogendijk schrijft blogs, vlogs en columns over het koninklijk huis en ze schuift regelmatig aan bij Tijd voor MAX. Ze volgt de royals in binnen- en buitenland op de voet. Lees hier al haar columns. 

(Foto’s: ANP)