Josine Droogendijk: “Eigenlijk zijn Willem-Alexander en Máxima de bestbetaalde acteurs van ons land”

Toen Máxima op 2 februari 2002 een paar prachtige tranen plengde, huilde heel Nederland met haar mee. Het openlijk tonen van emotie waren we weliswaar niet gewend, maar het deed de monarchie wel goed. Volgens Tina Brown, de auteur van De Palace Papers, redde hertogin Catherine The Firm juist door het tegenovergestelde te doen. Ligt de waarheid dan in het midden?

Beste acteurs van ons land

Het klinkt misschien een beetje oneerbiedig, maar eigenlijk zijn Willem-Alexander en Máxima de bestbetaalde acteurs van ons land. Dag in, dag uit moeten ze met veel interesse toespraken aanhoren en lintjes knippen, terwijl ze in werkelijkheid misschien wel heel ergens anders zijn met hun gedachten. Ik vind het knap hoe ze hun taak vervullen, zeker als er weer eens wat mals op de planning staat. Ik weet niet of ik mijn lach had kunnen inhouden als mijn man met wc-potten moest gooien of in een oud, veel te klein autootje moest rondrijden.

Met moeite de lach ingehouden

Koningin Elizabeth had er de afgelopen 70 jaar in ieder geval wel moeite mee. Toen zij op 1 juli 1969 haar zoon kroonde tot Prins van Wales, was het hele koninkrijk ontroerd door de plechtige gebeurtenis. Als vanzelf werd aangenomen dat Hare Majesteit dat dan ook wel was, maar enkele weken later vertelde ze gniffelend dat ze moeite had moeten doen om niet in lachen uit te barsten. De kroon op Charles` hoofd was namelijk veel te groot en tijdens het repeteren was de glimmer meermaals tot over zijn oren gezakt. Getoonde emoties zijn op het koninklijke toneel dus lang niet altijd een spiegel van de ziel.

Emoties verkeerd ingeschat

Bij het overlijden van prinses Diana werd Elizabeths emoties opnieuw verkeerd ingeschat, maar dit keer waren de gevolgen groter. Terwijl het volk massaal rouwde en de bloemenzee met de minuut groeide, bleef de Queen met haar kleinzoons op Balmoral. Ver buiten bereik van de camera’s troostte ze Harry en William zoals alleen een oma dat kan doen. Buitenstaanders zagen iets heel anders in haar afwezigheid in Londen. Kilheid, afstandelijkheid, desinteresse en noem zo maar op. Toen de Queen in eerste instantie de koninklijke standaard ook niet wilde verruilen voor de nationale vlag, gooide dat alleen maar olie op het vuur.

Queen Elizabeth: “Verdriet is de prijs die we voor de liefde betalen.”

Tonen van emoties kan helemaal geen kwaad

Toen de populariteitscijfers eind jaren 90 uitwezen dat The Firm toch echt wel wat steken had laten vallen, groeide het besef dat het tonen van emotie soms helemaal geen kwaad kan. Toen het World Trade Centrum op 11 september 2001 instortte na een terroristische aanslag, vloog de koningin onmiddellijk van Balmoral naar Londen voor een herdenkingsdienst. Ook schreef ze een ontroerende speech voor een herdenkingsdienst in New York. Doordat ze net haar beste vriend had verloren aan een hartaanval, kwamen de poëtische woorden bijna recht uit haar hart. “Verdriet is de prijs die we voor de liefde betalen.”

Eerst ijskoningin, later omarmd

Voorgaande situaties maken wel duidelijk dat het tonen van koninklijke emoties soms wel wat weg heeft van een balanceer act. Ga je teveel op je gevoel af, zoals Harry en Meghan, dan wordt je al snel bestempeld als overdreven en/of onvolwassen. Zeker in een land als het Verenigd Koninkrijk. Doe je het juist te weinig, dan wordt je gezien als een lege huls. Toen prinses Mary net getrouwd was met de Deense kroonprins vonden veel Denen haar bijvoorbeeld een ijskoningin die alleen maar geïnteresseerd was in mode. Pas toen zij zich vol ging inzetten voor de strijd tegen pesten en dat ook nog eens persoonlijk maakte, werd ze écht geaccepteerd en omarmd.

De gulden middenweg

Wie altijd al de gulden middenweg heeft bewandeld, is hertogin Catherine. Af en toe geeft ze een klein en herkenbaar zielenroersel bloot, maar voor de rest is ze zo gesloten als een oester. Als er een optreden in haar agenda staat glimlacht ze van de eerste tot de laatste minuut, maar eigenlijk heb je geen idee wie ze nu echt is en wat er nu precies in haar hoofd omgaat. Te midden van alle familiedramatiek vormt ze zo een welkome baken van rust. Volgens Tina Brown, de auteur van De Palace Papers, geeft het de hertogin ook nog iets mystieks. En juist die mystiek houdt The Firm al honderden jaren in leven.

Juiste interpretatie emoties

Voor haar positie, haar (schoon)familie en haar land is de aanpak van Catherine dus de juiste. Bij de Oranjes was er in 2001 juist behoefte aan een frisse wind en wat meer spektakel. Elke lach en traan van Máxima zogen we dus op als een spons. Misschien soms wel té gretig, want toen de toenmalige prinses op 2 februari 2002 enkele tranen liet gaan tijdens Adiós Nonino dachten wij allemaal dat de bruid brak vanwege het gemis van haar vader. In 2021 verklapte Máxima dat ze bij élke tango huilt, gewoon omdat muziek haar sluizen opent. Als Máxima haar emoties toont, moet ze dus maar hopen dat ze juist worden geïnterpreteerd. Maar omarmd worden ze in ieder geval wel.

(Foto’s: ANP)