Josine Droogendijk: “een koninklijke afspraak wordt niet zomaar afgezegd”
Publicatiedatum: 4 april 2022
Het moeten afzeggen van een belangrijke afspraak is voor niemand fijn, maar voor een royal al helemaal niet. Toch gebeurde het de afgelopen 2 jaar regelmatig vanwege coronamaatregelen. Het staatsbezoek aan Griekenland werd door de oorlog in Oekraïne zelfs voor de 2e keer op de lange baan geschoven en zo zijn er nog wel meer voorbeelden van koninklijke afzeggingen.
Voorbereidingen
Maanden voor koning Willem-Alexander een rode loper betreedt, wordt er achter de schermen al flink wat werk verzet. Looproutes worden doorgelicht, de gastenlijst gescreend en ook qua programma wordt er werkelijk niets over het hoofd gezien. Op vervelende verrassingen zit immers niemand te wachten. Toch komen ze heus nog weleens voor, met een koninklijke afzegging als absoluut dieptepunt.
Ik kan me nog goed herinneren dat ik in oktober 2009 bij het Tropenmuseum stond om een glimp op te vangen van Máxima. Zij zou die ochtend de tentoonstelling De Qi van China openen. De sfeer zat er goed in, tot we van de RVD te horen kregen dat Máxima niet zou komen vanwege een ziekenhuisopname van haar jongste dochter. Heel begrijpelijk, maar ik stond daar wel even flink te balen met mijn fototoestel en bloemetje.
Met kippenvel op haar armen
Tijdens het staatsbezoek aan China (2015) kreeg Máxima zelf te maken met gezondheidsklachten. Met kippenvel op haar armen kreeg ze het nog net voor elkaar om het staatsbanket bij te wonen, maar de volgende dag vloog ze in allerijl terug naar Nederland om behandeld te worden voor een nierbekkenontsteking. De koning zette de reis in zijn eentje voort, maar was er met zijn hoofd niet helemaal bij.
Dat laatste was ook het geval in juni 2018, toen er een staatsbezoek aan de Baltische Staten in de koninklijke agenda stond. In 1e instantie zou koningin Máxima de koning vergezellen, maar een week voor vertrek kreeg ze het afschuwelijk bericht dat haar zusje Inès was overleden door zelfdoding. Terwijl de koningin nog allerlei verdrietige privézaken in Argentinië moest afhandelen, vloog de koning naar Letland voor de start van het staatsbezoek. Business as usual, al gaf hij zelf al wel aan dat hij in gedachten ook ergens anders was. Koning Willem-Alexander: “Mijn vrouw zal er in gedachten bij zijn, en ik bij haar.”
Technisch mankement
Bij de 80ste verjaardag van mr. Prof. Pieter van Vollenhoven gooide een technisch defect roet in het eten. In het draaiboek stond de komst van koning Willem-Alexander en koningin Máxima keurig vermeld, maar wie er ook op de rode loper verscheen: het koningspaar niet. De reden had gelukkig niets te maken met een familieruzie, want speciaal voor het feest zouden Willem-Alexander zelfs vanuit het warme Griekenland naar ons koude kikkerlandje vliegen. Helaas bleek het privévliegtuig “kapot”, en ja, dan moet je dus wachten. Of je nu koning bent of niet.
Keuzes maken
Met dubbele afspraken hebben ze aan het hof inmiddels ook heel wat ervaring. Als je bij tientallen organisaties betrokken bent, kun je dat ook haast niet voorkomen. Het enige wat je wel kunt doen, is een weloverwogen keuze maken. Zo wordt Máxima eind april nog weleens verwacht bij de Koningsspelen én een belangrijke vergaderweek in Washington. Vaak kiest ze voor het laatste, want de koning kan prima zelf op een fluitje blazen om een sportdag te openen. Bij de jaarlijkse VN-top in september liggen de verhoudingen anders, want daarvoor is Prinsjesdag veel te belangrijk. Wie na afloop van de balkonscene snel naar de achterzijde van het paleis rent, kan de koningin vaak-met de haren in de lak- snel zien vertrekken richting het vliegveld.
Organisaties zeggen ook weleens af
Het gebeurt zélden, maar organisaties zeggen zelf ook nog weleens af. In mei 2013 zou de koningin het Alexander Monro Ziekenhuis openen. Vlak voor het moment suprême raakte het borstkanker-instituut verwikkeld in een discussie over hun positie in het Nederlandse zorglandschap. Die discussie liep zo hoog op, dat de uitnodiging richting de koningin op het allerlaatste moment werd ingetrokken. Ik kan me zo voorstellen dat ze daar bij de RVD wel blij mee waren, want het liefst blijft het Koninklijk Huis natuurlijk ver uit de buurt van hete vuren.
Alles op alles om een afspraak door te laten gaan
Bepaalde hete vuren althans, want toen het staatsbezoek aan Oman in maart 2011 werd afgelast vanwege onlusten in het land, besloot koningin Beatrix tóch te gaan. De afzegging zou bij haar gastheer kunnen overkomen als ‘partij kiezen’ en dat was wel het laatste wat ze wilde. Het staatsbezoek kreeg heel slim de status privédiner, waardoor de politiek opeens veel minder inbreng had. Om het informele karakter te onderstrepen, liet de koningin haar hoeden en diademen keurig thuis. Het moge duidelijk wezen dat niet iedereen blij was met de tactische zet, maar het voorval laat wel zien dat de Oranjes alles op alles zetten om een afspraak door te laten gaan. En dat siert ze.
(Foto: ANP)
