Jan Slagter: ‘Voetbal op tv moet blijven! Maar niet per se alleen bij de NOS…’

De NOS betaalt gigantische bedragen voor de uitzendrechten van voetbalwedstrijden. Daar moet heel kritisch naar gekeken worden, zeker nu de publieke omroepen zwaar moeten bezuinigen. Voetbal op tv moet blijven, maar niet per se alleen bij de NOS.

Spraakverwarring bij Eva

Het was een merkwaardige uitzending laatst van de talkshow van Eva Jinek. Aanleiding om mij in haar studio uit te nodigen waren mijn opmerkingen in de media dat de NOS onnodig veel geld betaalt om sportwedstrijden uit te kunnen zenden. Nu de regering de publieke omroep heeft opgedragen maar liefst 106 miljoen euro van haar budget in te leveren – voor de goede orde: dat is absoluut niet mijn idee – moeten alle posten kritisch tegen het licht worden gehouden. En ik vind dat sport daar niet van uitgesloten mag worden.

Met het bord op schoot

De discussie bij Eva spitste zich toe op de zondagavonduitzending van Studio Sport met de samenvattingen van de Eredivisiewedstrijden, ook wel de traditionele ‘met het bord op schoot’-uitzending genoemd. Ik heb ontdekt dat de NOS maar liefst 25 miljoen euro per jaar betaalt om daar op exclusieve basis de voetbalsamenvattingen uit te zenden. Als je dat deelt door 34 speelrondes, dan is dat ongeveer 750.000 euro per aflevering. Geloof mij, 750.000 euro voor 1 programma is verschrikkelijk veel geld. Bij MAX maken we programma’s voor minder dan een tiende van dat budget.

John de Mol bood de helft

Betaalt de NOS dus 25 miljoen op jaarbasis, John de Mol vertelde mij dat hij niet meer 12 miljoen had geboden op de uitzendrechten. Dat is voor een commerciële zender het maximaal haalbare om dit break-even te krijgen met reclames. Maar, zo werd mij voorgehouden door Eva Jinek en AD-verslaggever Sjoerd Mossou, bij de NOS staat er wel 30 miljoen aan STER-inkomsten tegenover. ‘Bord op schoot’ zou dus geen geld kosten, maar juist opleveren!

Daar klopte geen bal van

Die informatie kwam van STER-directeur Frank Volmer zelf en zou dus wel kloppen. Ik had meteen al sterke twijfels over de betrouwbaarheid van die cijfers en kreeg na de uitzending gelijk. Volmer gaf toe zich vergist te hebben. Die 30 miljoen slaat op álle reclame rondom álle sportwedstrijden die de NOS uitzendt, dus ook voor bijvoorbeeld een EK, WK, het schaatsen en wielrennen. De opbrengsten van de reclameblokken rond Studio Sport van 19.00 tot 20.00 uur bedragen slechts 6,4 miljoen euro. Van die 30 miljoen klopt dus geen bal.

Voetbal moet blijven

Wil ik soms het voetbal afpakken van de kijkers, zo verweet men mij op de sociale media? Nee, zeker niet, ik geniet ook van die samenvattingen op de zondagavond en van mij mogen ze echt blijven. Maar ik vraag af of dat per se exclusief bij de NOS moet, voor al dat geld.

Het verschuift allemaal

Vooropgesteld: ik houd van tradities. Maar vind ook dat bepaalde ontwikkelingen niet tegen te houden zijn en dat je daarin moet meebewegen. Sport is steeds meer verschoven naar de commerciële zenders, inclusief de vertrouwde gezichten van presentatoren als Jan-Joost van Gangelen en Toine van Peperstraten. Europese voetbalwedstrijden, zoals PSV tegen Girona, konden we vroeger zien bij de NOS. Daar zijn tegenwoordig zenders als Ziggo Sport en ESPN voor. De wielerwedstrijden die de NOS tegen fikse betaling op zondagmiddagen live uitzendt zijn gelijktijdig ook op andere zenders te volgen zoals Eurosport.

Waarom zou je die rechten dan niet delen met een commercieel station of met één van de andere publieke omroepen? Voetbal op tv moet blijven, niet achter een betaalmuur. Maar niet per se bij de NOS. Zeker niet voor 25 miljoen per jaar!

Dan nog even dit

Afgezien van die veel te dure sportrechten, vind ik dat er makkelijk het mes gezet kan worden in de NPO-organisatie. Er kan, nee móet daar voor miljoenen bezuinigd worden. Kunt u zich dit voorstellen: het personeelsbestand van de NPO is de afgelopen 10 jaar met 62 procent gegroeid! Werkten in 2013 nog 315 mensen bij die overkoepelende NPO-organisatie (dus niet bij de afzonderlijke publieke omroeporganisaties), in 2023 was de personele bezetting daar gestegen naar 511. En inmiddels zijn het er al 589. En tel daar nog eens al die dure adviseurs bij op die worden ingeschakeld. Ik heb weleens gezegd: alleen de schoonmaker heeft er geen adviseur. Dat leidt onherroepelijk tot veel te veel bureaucratie! Naar verluidt kan een RTL en een Talpa met ongeveer een tiende van die mensen toe voor dezelfde taken als die de NPO verricht…

Jan Slagter is oprichter-directeur van Omroep MAX, de omroep voor ouderen. Hij maakt zich op verschillende manieren hard voor de belangen van ouderen in onze samenleving. Lees hier al zijn columns.

(Foto: ANP)