Jan Slagter: ‘Een gokje wagen, het lijkt zo onschuldig…’

Precies 2 jaar geleden werden in ons land online kansspelen gelegaliseerd. Nu blijkt dat de overheid daarmee haar doel is voorbijgeschoten en – naast de gokbedrijven zelf – de enige is die hiervan de vruchten plukt. Verslavingsexperts maken zich grote zorgen; onze jeugd moet nog beter beschermd worden tegen gokken.

Dromen van een beter leven

Een gokje wagen, welke Nederlander houdt er niet van? Vooral straks in december zijn de loterijen populair en vliegen de oudejaarsloten de deur uit, ondanks de statistisch aantoonbaar lage winstkans. Ook nu het leven een stuk duurder is geworden. Opvallend genoeg zijn het juist mensen met een lager inkomen die zo de kans hopen te vergroten om hun manier van leven te verbeteren. Terwijl ze dat geld beter kunnen aanwenden voor andere bestedingen. Maar ja, die droom is ook wat waard…

Dramatische gevolgen

Een lot kopen in de tabaks- of tijdschriftenwinkel is nog vrij onschuldig. Maar daadwerkelijk gokken, zoals op een fruitmachine of aan een casinotafel, gaat gepaard met zoveel spanning en opwinding, dat er processen in het lichaam en de hersenen op gang worden gebracht, die tot verslaving kunnen leiden. Met alle problemen van dien. Er is een duidelijke, zeer zorgelijke relatie tussen gokken en zelfdoding, schuldenproblematiek, somberheid, depressie en alcoholgebruik.

Online gokken extra risico’s

Online gokken is nog eens extra riskant vanwege de mogelijkheid om continu, anoniem te gokken, de lage drempel (de smartphone is altijd beschikbaar), het gemak om digitaal geld uit te geven, de relatief hoge snelheid van de aangeboden spelen, en de mogelijkheid om meerdere gokspelen op meerdere schermen tegelijk te spelen.

Averechts effect

Online gokken werd in 2021 legaal gemaakt om gokkers beter te beschermen door ze uit het onzichtbare illegale circuit te halen. Gokbedrijven moesten spelers die te vaak komen of te veel geld uitgeven waarschuwen en eventueel een gokstop opleggen. Maar van die bescherming is niets terechtgekomen. Nationaal Rapporteur Verslavingen psychiater prof. dr. Arnt Schellekens noemt de legalisering zelfs desastreus. Er wordt door fors meer mensen gegokt dan was voorspeld en de bedragen zijn ook veel hoger. Vooral jongvolwassenen zijn sterk vertegenwoordigd in de groep nieuwe gokkers. Ondertussen ontving de staat in 2022 2 keer zo veel kansspelbelasting als een jaar eerder: bijna 1 miljard.

‘Gokje wagen vanuit je broekzak’

Oud-voetballer en oud-gokverslaafde Glenn Helder zei tegen RTL Nieuws zich vooral zorgen te maken over deze jongeren: “Door de gokmarkt te legaliseren heeft de overheid de gokindustrie ontdaan van zijn schimmige imago. Maar het is er allemaal niet veiliger op geworden. Gokken is ineens overal. Met je mobieltje kun je zo vanuit je broekzak meespelen.”

Bescherm de jeugd

Sinds 1 juli dit jaar is reclame voor goksites verboden op radio en televisie. Maar reclame op internet, daar waar alle jongeren te vinden zijn, is grotendeels nog wel toegestaan. Dat zult u zelf ook wel gemerkt hebben: je wordt online voortdurend bestookt met reclamevideootjes. Ik wil niemand bepaald gedrag voorschrijven of verbieden, laat me dat duidelijk maken. Iedereen moet vooral zelf weten wat hij of zij doet (zolang anderen daardoor maar niet worden geschaad), maar laten we de jongere generatie behoeden voor misstappen door duidelijke voorlichting en verder beperkende maatregelen.

Jan Slagter is oprichter-directeur van Omroep MAX, de omroep voor ouderen. Hij maakt zich op verschillende manieren hard voor de belangen van ouderen in onze samenleving. Lees hier al zijn columns.