Emina Zorlak: zo vindt iedereen spruiten lekker (zelfs de (klein)kinderen)

Eigenlijk is het omdat men niet weet hoe je ze moet bereiden dat de meeste mensen denken dat ze ze niet lusten: spruitjes! Maar op de juiste wijze gemaakt zijn deze minikooltjes niet te versmaden. En maar goed ook, want  het zijn vitaminebommetjes. Ze bevatten wel 3 keer zoveel vitamine C dan een sinaasappel en zijn precies zo gemaakt door moeder natuur, dat we er de winter goed mee doorkomen. Laten we er daarom nog extra van genieten, want ze zijn tot en met maart een seizoensgroente en dan moeten we ze van Nederlandse bodem helaas tot oktober missen…

Imagoschade

In Nederland zeggen wij gewoon spruitjes, wat oorspronkelijk “jonge knop van een gewas betekent”. (Niet voor niets wordt een pasgeboren baby ook wel “jonge spruit” genoemd.) Logisch als u ziet hoe de spruitenplant eruit ziet; het zijn stammen die wel 1 meter hoog kunnen worden met rondom de kleine knopjes. Maar in veel andere landen staan ze bekend als ‘Brusselse spruiten’, omdat ze in de 16^e eeuw vooral in Brussel werden geteeld.

Pas in de 19^e eeuw kwam de spruit terecht in Engeland en Frankrijk, waar het nu ook veel wordt geteeld. En hoewel ze als oer-Hollandse groente worden gezien, zijn ze tegenwoordig allesbehalve populair onder ons volk. Dat heeft te maken met de reputatie van deze koolsoort; wanneer te lang gekookt, doet de lucht denken aan rotte eieren. Als men het over “spruitjeslucht” heeft, dan wordt daarmee verwezen naar de kleinburgerlijkheid uit de jaren ’50 van de vorige eeuw. Niet iets waar u als thuis-chef mee geconfronteerd wilt worden, toch? Bovendien denkt men nog steeds dat spruitjes bitter smaken. Dat is echter niet het geval. Deze kleine, groene rakkers zijn zo veredeld dat ze wat zoeter smaken.

Bitter/zoet

Eigenlijk heel jammer dat het bittertje weg is, want juist daardoor is de spruit zo karakteristiek en bitter is gezond voor ons lichaam. Het schijnt op een natuurlijke manier de lever te reinigen en is goed voor de spijsvertering. Mocht u dus toch liever ietwat bittere spruiten willen, koop ze dan biologisch, want deze zijn iets authentieker van smaak.

Dat ze zoeter worden in de vriezer is overigens een fabeltje. Zoeter worden ze inderdaad als de vorst eroverheen gaat, omdat het zetmeel in de groente wordt omgezet in suiker, maar dit gebeurt alleen met levende planten. In november schijnen ze wel iets bitterder te zijn dan in de lente. Dit vind ik zelf de magie van de natuur.

Truc

En wat ik ook magisch vind is dat spruiten er ook in het paars zijn! Ze smaken iets milder dan de groene. De ultieme tip voor deze variant is: kook ze niet! Niet vanwege de zwavelgeur, maar omdat de paarse spruiten tijdens het koken hun kleur verliezen en grauw worden. Bij roosteren in de oven of roerbakken behouden ze wel hun kleur. Ook bij de groene variant vind ik roosteren of roerbakken het lekkerst. Liefst niet te lang, zodat ze nog een beetje frisknapperig zijn. Kookt u ze wel, kook ze dan zo’n 8 minuten. Op deze manier komt er geen zwavelgeur vrij; na ongeveer 10 minuten kooktijd gebeurt dit wel, net als met de neefjes en nichtjes van de spruit, zoals de bloemkool en broccoli. En om in de magische sferen van spruiten te blijven: probeer dit gerecht, u zult versteld staan!

Ingrediënten spruitenschotel met appel en oude kaas (2 personen):

• 500 gram kruimige aardappelen
• 350 gram geschoonde spruiten
• 1 appel (elstar)
• 2 klontjes boter
• 1 ui
• 1 eetlepel bloem
• 250 milliliter water
• peper, zout
• 50 gram geraspte oude kaas

Bereidingswijze:

Breng een pan water met een beetje zout aan de kook. Schil en snijd de aardappelen. Kook de aardappelen in circa 20 minuten gaar.

Halveer de spruiten en snijd vervolgens in reepjes. Snijd de appel in stukjes. Pel en snipper de ui. Smelt de boter in een pan en fruit de ui circa 2 minuten. Voeg de gesneden spruiten en appel toe en bak circa 2 minuten. Voeg de bloem toe en gaar circa 1 minuut. Voeg het water toe en laat al roerende de saus in circa 3 minuten indikken. Breng op smaak met peper en zout.

Verwarm de oven voor op 200 graden.

Giet de aardappelen af en stoom droog. Voeg een klontje boter toe en stamp tot puree.

Verdeel het spruiten-appelmengsel over een ovenschaal. Verdeel daarover de aardappelpuree en strijk glad. Bestrooi met de kaas en gratineer circa 8 minuten in de oven.