Een inhuldiging in Japanse stijl

Zijn eigen inhuldiging zal koning Willem-Alexander nog in het geheugen gegrift staan, maar de koning gaat weer een dergelijke ceremonie bijwonen. Nu als gast van het nieuwe Japanse keizerspaar. Het koninklijk paar zal op 22 oktober 2019 in het keizerlijk paleis te Tokyo aanwezig zijn bij de inhuldigingsplechtigheid van keizer Naruhito. Zagen wij in 2013 in de Amsterdamse Nieuwe Kerk de koning in rokkostuum en met de koningsmantel, met op de tafel voor hem onze rijkskroon, scepter, wereldbol en grondwet, in Tokyo zal het er wat anders aan toe gaan.

Keizerin in kimono

De tradities van de Nederlandse inhuldigingsceremonie gaat in grote lijnen terug tot die van de prachtlievende koning Willem II, in 1840. De inhuldiging bij ons is een echte Europese ceremonie, met middeleeuws-aandoende elementen die het tot een soort van ‘kroning’ maakt, met mantel van een rood fluweel en met koninklijk hermelijn gevoerd, een kroon met parels op de beugels, een troon op een podium. Maar niet alles is puur koninklijk bij ons. Een belangrijk deel van de plechtigheid bestond uit het over-en-weer afleggen van de eed van trouw. De koning aan de grondwet en de leden van de Eerste en Tweede kamer aan de koning. Zo doen wij dat, in een volwaardige constitutionele monarchie. In Japan ligt dat wat ingewikkelder. Het land is een relatief jonge democratie. De keizer had tot voor de afloop van de Tweede Wereldoorlog een goddelijke status. Veel Europese vormen zijn aan het Japanse hof gemixt met de eeuwenoude Japanse tradities. Keizerin Masako zal tijdens het staatsbanket voor regeringsleiders uit binnen- en buitenland een galajurk dragen met diadeem, maar tijdens de oude rituelen een bijzondere kimono dragen.

Machtige hofhouding

Keizer Naruhito is sinds dit voorjaar de 126^ste keizer van zijn land. De monarchie is er zeer populair. Maar liefst 80 procent van de Japanse bevolking zei onlangs voorstander te zijn van de keizerlijke monarchie. Het keizerlijk paar heeft alleen een dochtertje, prinses Aiko. Maar voor vrouwen is op de Chrysantentroon vooralsnog geen plaats en dus werd de jongere broer van de keizer, prins Akishino, kroonprins. Deze prins heeft wèl een kind, een zoon, waardoor de wet niet hoeft te worden gewijzigd. De echtgenote van de keizer, Masako, heeft weliswaar een titel die hoger is dan die van onze koningin, maar zo vrij en internationaal als Máxima zich kan bewegen, is voor een Japanse keizerin niet weggelegd. De hofhouding is daar oppermachtig. Misschien wel machtiger dan de keizer zelf. Voor de keizer en de keizerin, die beiden vóór hun huwelijk in Europa hun opleiding hebben genoten en onze gemakkelijke ‘way of life’ kennen, levert dit stress op. In 2004 leidde die stress zelfs tot een openlijk conflict tussen (toen) prins Naruhito en de hofhouding, die bepaalde dat Masako niet meer mocht reizen. Eerst maar eens een zoon baren, meende de het hof.

Op Het Loo op adem komen

Masako stortte in. Koningin Beatrix kwam toen op het idee Naruhito, Masako en hun jonge dochtertje Aiko uit te nodigen voor een vakantie van twee weken op Kasteel het Oude Loo. Eindelijk even een vakantie zonder verplichtingen! In de Koninklijke Stallen van het Paleis speelde het Japanse prinsesje met haar bijna even oude prinses Amalia. Enkele jaren later, in 2013, kwam het echtpaar weer naar ons land, nu om de inhuldiging van koning Willem-Alexander bij te wonen. Als onze koning op zijn beurt straks in Tokyo is, maakt hij voor de tweede keer in zijn leven de ‘Sokuirei-Seiden-no-gi‘ mee, de traditionele Japanse inhuldiging. In 1990 was hij namens zijn moeder aanwezig bij de intronisatie van de vorige keizer. Op 22 oktober zal keizer Neruhito, gekleed in een goudgele staatsie-kimono, zijn keizerschap officieel bekend aan zijn eigen natie en de volkeren van de wereld. Voor de plechtigheid in het keizerlijk paleis is de ‘Takamikura’ geplaatst, een troon die weliswaar uit 1915 stamt, maar waarvan het gebruik teruggaat tot de achtste eeuw (!). Het is een kleurrijk gevaarte van meer dan 6 meter hoog en het lijkt op een pagode, waarin de keizer zal plaatsnemen. Heel wat anders dan de vergulde armstoel van zijn Nederlandse collega!