Drempels omlaag
Publicatiedatum: 28 september 2018
Belofte maakt schuld. In mijn vorige column – over die geweldige, ondernemende mevrouw Jansen-Vermeer van 88 uit Amsterdam – beloofde ik u te zullen vertellen over mooie initiatieven om iets te doen aan de schrijnende eenzaamheid onder ouderen. Ik hoop dat ze anderen tot inspiratie kunnen dienen. En ik kom vandaag met een leuk nieuwtje…
Goed bedoeld, maar…
Laten we eerst eens een kijkje nemen over de grens. De Poolse studente Magda Sabatowska trok zich berichten aan over alleenstaande ouderen die niet dagelijks contact hebben met andere mensen. Ze ontwikkelde ‘de sociale oven’: een aan huis bezorgde ingrediëntenset waarmee ouderen kunnen koken voor hun buren. Die buren betalen voor hun maaltijd door klusjes in de woning van de buurman of -vrouw te verrichten of bijvoorbeeld boodschappen te halen. Onderdeel van de set is een menukaartje dat de oudere aan zijn of haar deur kan hangen, zodat de buren kunnen zien ‘wat de pot schaft’. U kunt waarschijnlijk net als ik allerlei praktische bezwaren bedenken bij dit leuk bedachte plan om sociale contacten te stimuleren: veel alleenstaande ouderen hebben geen zin om dagelijks vers te koken voor zichzelf, laat staan om als huisrestaurant te fungeren. Als geen van de buren komt opdagen, is er voor niets gekookt en wordt voedsel verspild. Ga zo maar door. In deze vorm zal het dus geen succes worden, maar waar het mij om gaat is dat ook jonge mensen zoeken naar oplossingen om iets aan eenzaamheid te doen en dat alleen is al een compliment waard.
‘Laat mij maar’
Er zijn gelukkig talloze initiatieven, ook vanuit de landelijke overheid en gemeenten, waarbij eenzaamheid hoog op de agenda staat. Jaarlijks is er ‘De week tegen eenzaamheid’ om meer bewustzijn te creëren over het soms eenzame bestaan van ouderen. Eenzaamheid herkennen en daarbij hulp verlenen kan trouwens soms knap lastig zijn. Nogal wat ouderen zeggen geen contact meer te willen of te kunnen aangaan met anderen. Ze zijn ‘zonder contacten gelukkiger dan met’. Maar ook al zéggen ouderen dat ze het in hun eentje prima redden en geen behoefte hebben aan gezelschap, ze willen bij ziekte en tegenslag toch niet aan hun lot overlaten worden.
Gelegenheid bieden
Volgens het adviesbureau op het gebied van sociale vraagstukken Movisie leiden veel initiatieven, hoe goedbedoeld ze ook zijn, niet tot een structurele oplossing van dit grote probleem. Concreter en doeltreffender vindt Movisie bijvoorbeeld een cursus als ‘Vrienden maken kun je leren’, waardoor vereenzaamde ouderen leren een actieve houding aan te nemen in het sluiten en onderhouden van vriendschappen. Daarmee zou je eenzaamheid in de kern aanpakken. Ik heb daar zo mijn twijfels bij. Natuurlijk, alle beetjes kunnen helpen. Maar ik vraag me af, of je, als je al vereenzaamd bent, alsnog de stap over die immens hoge drempel durft en kunt nemen om je aan te melden voor een dergelijke cursus. Daar is immers veel moed voor nodig. Ik geloof veel meer in het slechten van die drempel door makkelijk toegankelijke gelegenheden te creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Niet iedereen is meteen uit op vriendschap, maar een vriendelijk contact, hoe oppervlakkig in eerste instantie misschien ook, kan zich wellicht op den duur ontwikkelen tot iets moois.
Zomer: alles dicht
Neem dat prachtige initiatief van Leo Olffers uit Den Haag. Na de sluiting van een buurthuis in het Laakkwartier stelden Leo en zijn vrouw Netty hun eigen woonkamer open voor ouderen, voor een kop koffie, maar ook voor hulp en advies. In de zomertijd, vakantietijd voor veel familieleden en buren en bovendien de periode dat buurthuizen – voor zover ze er nog zijn – vaak voor zes weken dicht zijn, zijn er extra activiteiten voor de ouderen. Op diezelfde gedachte stoelt de Zomerschool van ouderenbond KBO-PCOB, met lokale activiteiten als busreisjes, fietstochten, workshops en cursussen. Allemaal alibi’s om anderen te ontmoeten…
U kent ons toch…
MAX zou MAX niet zijn als wij de eenzaamheid onder ouderen ongemoeid zouden laten. Enige maanden geleden vertelde ik in MAX Magazine met de gedachte te spelen om MAX meeting-points op te richten waar alleenwonende ouderen elkaar kunnen ontmoeten bij een kopje koffie en een luisterend oor vinden. Inmiddels kan ik u onthullen dat het plan is begin 2019 het eerste meeting-point te openen!
Wie weet
Maar daar blijft het niet bij. Wat u misschien niet wist, is dat MAX een website heeft voor 50-plussers die op zoek zijn naar een maatje: 50plusnet. We hebben nu al bijna 40.000 deelnemers. U kunt zelf aangeven waar u naar op zoek bent; wellicht iemand om uw hobby mee te delen, een wandelmaatje, noem maar op. Er zijn allerlei clubs waar u zich bij kunt aansluiten, maar u kunt ook zelf een clubje beginnen. Een-op-een contacten zijn ook mogelijk. 50plusnet is nadrukkelijk niet opgezet als een datingsite, maar dat uit de contacten relaties kunnen ontstaan, is natuurlijk niet uit te sluiten. We gaan de komende tijd nog hard aan de slag met de website en gaan hem dan met de nodige publiciteit nog wat meer onder de aandacht brengen. In de tussentijd kunt u er gewoon terecht. Neem eens een kijkje. Wie weet wie u ontmoet!
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
In Barneveld is een project waar ouderen en dus vooral de eenzame ouderen kunnen gaan eten, dat is op tal van plaatsen en ongeveer 6 keer in de week en wie zie je, niet de eenzame oudere, die komen niet. Het is een vreemde omgeving met andere mensen en dan moeten ze ook nog praten met deze vreemde mensen en waarover, allemaal lastig en moeilijk. Ik ga alleen op reis, ik ben alleenstaande, kom ik in hotel aan dan tref ik altijd leuke mensen om mee te praten en juist dat is iets dat de eenzame oudere ook zou moeten doen. Ik was onlangs in Duitsland in hotel en keek zo om mij heen en er zaten diverse mensen alleen aan een tafeltje te eten. Op het terras trof ik een dame met haar hond, ik ga een praatje maken over de hond en je hebt zo een goed gesprek over allerlei zaken, goed Duits was de taal die deze dame sprak dat was voor mij geen belemmering, dus het contacten leggen is gewoon heel belangrijk voor ons mensen. Eveline Baggerman Barneveld
Beste Eveline, een busreis is een ideale manier van contacten maken omdat mensen die een busreis nemen om verschillende reden voor zo’n vakantie kiezen; meestal de oudere leeftijd, of alleenstaand, vanwege doktersadvies geen auto mogen rijden, of graag een verzorgde reis willen boeken, enz., bovendien treft men meestal ongeveer dezelfde leeftijdgenoten aan en zo maak je vanzelf eerder contact. Daarbij komt dat je met een busreis een vast hotel hebt in de tijd dat je reist dus ook een eigen kamer met alles er op en aan hebt.
Kort gezegd, sinds wij om gezondheid redenen geen auto meer mogen rijden, de ideale manier van vakantie.
Jan en Thea.
Ik wil eerst graag gezegd hebben dat ik alle initiatieven die er reeds zijn toe juich. Dat zijn mooie resultaten om mensen met elkaar in contact te brengen. Uit studies over eenzaamheid leren we echter dat deze contacten niet de eenzaamheid zelf oplossen. laat ik proberen uit te leggen waarom ik het m.b.t de oplossing van eenzaam-zijn niet eens ben met de definitie van eenzaamheid waarbij de oplossing van buitenaf kan worden opgelost. Ik praat over eenzaam – zijn omdat dit het gezegde is van de persoon die met zijn eenzaamheid tracht zijn leegte gevoel te boven te komen en op te vullen. “Eenzaam – zijn” wordt verwoord als ‘Ik ben eenzaam’ het is aldus een zijns-probleem, geen hebben probleem. Een zijns-probleem kan alleen verholpen worden om op het ‘zijn’ van de eenzame in te gaan en te zoeken wat hiervan de oorzaak is. Waar ik bij uitkom is een definitie die luidt dat eenzaam – zijn een ‘hechtingprobleem’ is. Wij zien ons als mens te veel als individu en zijn niet meer verbonden met het een -zijn als onderdeel van het geheel, het universum. Ook de angst voor de eenzaamheid gezien vanuit de karakterkunde van vooral de orale persoon verwijst hiernaar. Ook jongeren die eenzaam zijn hebben dit hebben het contact met de heelheid verloren. Mogelijk zelfs met de heelheid van het gezin vanwege dat beidde ouders tegenwoordig moeten werken om rond te komen of uit ideologisch oogpunt. Zelf zou ik hier gaarne wat meer onderzoek over willen en willen meepraten over mijn mogelijk wat afwijkende visie.