De kunst van geven en ontvangen

‘Geven’ bestaat niet zonder ‘ontvangen’. Of het nu gaat om het geven van liefde, hulp bij verhuizing, het verzorgen van kinderen of van ouders. Het kan nooit van slechts één kant komen. Geven en ontvangen houden elkaar in evenwicht.

Ouders en kinderen geven en ontvangen. Kinderen, al op heel jonge leeftijd, geven veel aan ouders. Voor kinderen is het van groot belang dat ouders dat zien en waarderen. Vrienden en geliefden houden hun relaties in stand door te geven en te ontvangen.Toch is er een groot verschil.

Mensen die door geboorte aan elkaar verbonden zijn – ouders en kinderen, broers en zussen, grootouders en kleinkinderen – zijn dat voor altijd. Je neemt geen ‘nieuwe vader’ omdat je de oude beu bent en je moeder blijft je moeder, wat er ook gebeurt. Het woordje ‘ex’ past hier niet bij; ze blijven. Bij deze relaties geldt veel minder ‘voor wat hoort wat’.

Vrienden en geliefden daarentegen zijn er niet voor de eeuwigheid. Liefdes worden aangeknoopt en verbroken, vrienden en vriendinnen komen en gaan. Deze gekozen relaties – vrienden en geliefden – zijn vervangbaar en dat maakt dat er een onzichtbare boekhouding wordt bijgehouden rond de balans van geven en nemen. ‘Onvoorwaardelijke liefde’  – zo kenmerkend tussen kinderen en ouders – komt zelden voor in relaties en vriendschappen. Hoe belangrijk de vriendschap of de romantische liefde ook is, altijd geldt: ‘ voor wat hoort wat’ ofwel: ‘alle liefde is economie’.

Een vrouw die aldoor zorgt voor haar partner, maar zelf nooit vertroeteld wordt, geeft op een dag op. Een vriendin die maar blijft klagen over haar slechte huwelijk en nooit informeert naar jou, is geen echte vriendin. Een vriend die zich keer op keer culinair laat fêteren, maar nooit zelf een etentje voor zijn vriendenkring organiseert, raakt zijn maatjes kwijt.

Dat de balans schommelt is normaal. Niemand houdt dagelijks in een notitieboekje bij of het allemaal wel een beetje eerlijk is gegaan vandaag. Geven is een kunst. Wie wil geven moet kunnen zien wat de ander nodig heeft. Geven heeft alles te maken met aandacht voor elkaar hebben, attent zijn en luisteren naar het verhaal van de ander. Ontvangen is ook een kunst. De praktijk heeft me geleerd dat vooral vrouwen moeite hebben met ontvangen. We kennen allemaal een buurvrouw, een schoonzus, vriendin, ook moeders die grote moeite hebben met ontvangen van zorg en waardering of zelfs met een bloemetje. Ontvangen is een kunst omdat je daarmee eigenlijk zegt: ik ben de moeite waard. Ik heb betekenis voor de ander en daardoor verdien ik aandacht en liefde.