Blijft de huisarts?

In de jaren 70 van de vorige eeuw waren er twee soorten artsen: gewone dokters en medisch specialisten. Na 7 jaar studie van de geneeskunde kreeg je de dokters bul. Voor medisch specialist moest je nog 5 jaar doorleren in een ziekenhuis, maar de andere dokters konden gelijk aan de slag. Dus deed ik de dag na mijn diploma-uitreiking weekenddienst als huisarts. Ik wordt nog wel eens zwetend wakker als ik daaraan terugdenk.

Gelukkig kwam er een aanvullende huisartsopleiding. Eerst duurde die een jaar. Nu is het 3 jaar en veel huisartsen voelen zich dan nog niet ervaren genoeg om een eigen praktijk te voeren. Velen werken een aantal jaren als waarnemer in verschillende praktijken om het vak echt onder de knie te krijgen. De meesten blijven de rest van hun arbeidzame leven in een vaste huisartspraktijk. Zelf deed ik dat 40 jaar op dezelfde plek. Het lijkt misschien saai om zo lang hetzelfde werk doen, maar het werk van de huisarts is natuurlijk in de loop der jaren flink veranderd.

Continu, persoonsgericht en generalistisch

Al in 1959 werden in het conferentiecentrum Woudschoten in Zeist de zogenaamde kernwaarden van het huisartsenvak vastgesteld: continu, persoonsgericht en generalistisch. ‘Continu’ betekent dat je als huisarts je patiënten vervolgt en niet slechts zolang er een bepaalde ziekte speelt, zoals bij medisch specialisten. Ook regel je het zo, dat de zorg 7×24 uur beschikbaar is. ‘Persoonsgericht’ wil zeggen dat de huisarts zich bezig houdt met de problemen van 1 individu, niet van de maatschappij in zijn geheel, zoals sociaal geneeskundigen dat doen. En ‘generalistisch’ betekent dat je bij de huisarts met elk probleem kunt aankomen.

In de loop der tijd zijn er veel taken verschoven van het ziekenhuis naar de huisarts. Opnames duren korter. Chronische aandoeningen als diabetes en COPD worden in de huisartspraktijk begeleid door praktijkverpleegkundigen. Voor psychische aandoeningen kwamen er psychologen werken als praktijkondersteuner GGZ. Kleine chirurgische ingrepen als ingegroeide nagels en het verwijderen van bobbeltjes worden vaak door huisartsen uitgevoerd. Er kwam steeds meer op het bord van de huisarts.

Kernwaarden

Daarom was het na 60 jaar tijd om die kernwaarden eens tegen het licht te houden. Moeten die nog steeds de uitgangspunten voor goede huisartsenzorg zijn? En is dat wel vol te houden? Daarover is het afgelopen jaar een groot vergadercircuit op gang gekomen, waar alle soorten huisartsen aan mee deden: huisartsen in opleiding, jonge en oudere, mannen en vrouwen, zelfstandigen en huisartsen in dienstverband, solisten en groepspraktijken, opleiders en hoogleraren. In een groot vragenlijstonderzoek werd ook de mening van patiënten gevraagd. Vorige maand zijn op datzelfde Woudschoten de conclusies uit al die bijeenkomsten en dat onderzoek getrokken.

De huisarts blijft de huisarts

En u kunt gerust zijn: de huisarts blijft de huisarts die u kent. Hij, tegenwoordig meestal een zij, blijft continuïteit bieden, zowel gedurende een flink aantal jaren achtereen als gedurende de gehele week. Wel met de kanttekening dat de huisartsenpost voortaan spoedpost gaat heten, want die is echt alleen bedoeld voor zaken die niet kunnen wachten tot de eigen huisarts weer aanwezig is. Voorts blijft de huisarts persoonsgericht individuele problemen aanpakken en valt het voorkómen van ziektes in de bevolking daarbuiten. De huisarts blijft een generalist en staat open voor alle soorten problemen, maar nu is toegevoegd dat het wel medische problemen moeten zijn. Zo kun je hoofdpijn krijgen van een financiële schulden, maar de huisarts is er niet voor om die schuldproblemen op te lossen.

Tenslotte is er een vierde kernwaarde bij gekomen: de huisarts levert zorg gezamenlijk met anderen. Dus met de doktersassistente, de praktijkverpleegkundige en de praktijkondersteuner GGZ. De huisartsenpraktijk is een team geworden en dat team werkt weer samen met andere medische hulpverleners als fysiotherapeuten, verloskundigen en de apotheker, het sociale team in de wijk en de specialisten in het ziekenhuis. Zo krijgt u medische hulp als het kan zo dicht mogelijk bij huis, maar als het moet in goed overleg iets verder van huis. De vertrouwde huisarts blijft dus.