Gebarentolken op tv, hoe werkt dat?

Het zal u vast niet zijn ontgaan dat er bij de persconferenties rondom de coronacrisis ook een gebarentolk aanwezig is. Vanavond, op 21 april 2020, is er weer een persconferentie en zal gebarentolk Irma Sluis ook van de partij zijn. Hoe bereidt een gebarentolk zich voor op een tv-optreden?

Na tramaanslag Utrecht

Dat grote persconferenties vanuit de overheid worden voorzien van gebaren, is nieuw. Voorheen gebeurt dit niet, maar na de tramaanslag in Utrecht in 2019 wordt de roep om een gebarentolk bij crisiscommunicatie steeds luider. Voor doven is de berichtgeving over de aanslag niet goed te volgen, omdat er geen gebarentolk aanwezig is bij de persconferentie.

8 belangenorganisaties sturen het kabinet vervolgens een brief met daarin het verzoek om standaard een gebarentolk in te zetten tijdens crisiscommunicatie. Minister Grappershuis van Justitie en Veiligheid stemt hier mee in. Zodoende ziet u nu elke keer als er een persconferentie is over het coronavirus gebarentolk Irma sluis in beeld.

Goede voorbereiding

Om het verhaal duidelijk over te brengen, moeten tolken zich goed voorbereiden. Zo is het handig om vooraf al een beetje te weten waarover de spreker het gaat hebben. “Je kunt natuurlijk niet altijd precies weten wat er gezegd gaat worden, want soms verandert er opeens op het laatste moment iets, maar het is wel handig om al een beetje een kader te hebben”, legt gebarentolk Richard Cokart uit.

Bovendien is het erg belangrijk om je als tolk goed in te lezen over het gespreksonderwerp. “Stel dat Irma Sluis helemaal niets weet over het coronavirus en opeens een persconferentie hierover moet tolken, dan is dat erg lastig. Als je zelf goed op de hoogte bent heb je veel meer houvast”, zegt Cockart.

Ook is het goed om vooraf te weten hoe snel de spreker praat. Premier Rutte praat bijvoorbeeld vrij snel, waardoor het tempo waarmee de gebaren uitgebeeld moeten worden ook omhoog moet.

Nieuwe woorden

Tolken moeten dus weten waarover zij het gaat hebben en beschikken over voorkennis over de praatsnelheid. Maar dat is niet alles. Soms bevatten persconferenties of andere toespraken woorden die nieuw zijn in het Nederlands. Tolken moeten dan nagaan of er al een gebaar voor is in de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Nieuwe gebaren worden verzameld door het Nederlands Gebarencentrum. Zij publiceren nieuwe gebaren op hun website, zodat ze voor iedereen toegankelijk zijn. Doven kunnen deze gebaren zo makkelijk raadplegen en ook voor tolken is dit handig.

Sommige gebaren die zij publiceren zijn leengebaren en dus afkomstig uit andere landen. Dit is bijvoorbeeld het geval met het gebaar voor het coronavirus. Dat is geïntroduceerd door dove Chinezen en ‘geadopteerd’ door Nederland. Andere nieuwe gebaren worden door dove deskundigen van het Nederlandse Gebarencentrum bedacht en verspreid onder andere doven en gebarentolken.

Over Nederlandse Gebarentaal

Nederlandse Gebarentaal is de taal die wordt overgebracht door tolken als Irma Sluis. Dit is een aparte taal met een andere spelling en grammatica dan het Nederlands en kent ongeveer 30.000 gebruikers. Voor deze 30.000 mensen is dit hun eerste taal en Nederlands vaak de 2e. Sommige slechthorenden gebruiken de gebaren ook.

MAX Ouderenjournaal

Op 21 april 2020 besteedt het MAX Ouderenjournaal aandacht aan het werk van gebarentolken. In dit item is ook gebarentolk Richard Cokart te zien. U ziet het MAX Ouderenjournaal elke werkdag rond 16.40 uur op NPO. 1.

(Bron: Nederlands Gebarencentrum, NOS, NRC, Trouw)