Code geel, oranje en code rood: Wat zeggen deze kleuren over het weer?

Wanneer storm Ciara begin februari 2020 over ons land raast, laat het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) dit weten door, vanwege de harde windstoten, code oranje af te geven. Maar wat houdt die kleurcode eigenlijk in?

Groen, geel, oranje en rood

In totaal zijn er 3 kleuren die het KNMI kan afgeven om te laten zien wat voor weer er wordt verwacht. Dit zijn de kleuren geel, oranje en rood. Hoe donkerder de kleur is, hoe heftiger het weer. Wanneer er geen waarschuwingen van kracht zijn geldt standaard code groen.

Vaste criteria

Voor code geel en oranje gelden vaste criteria. Deze worden vastgesteld op het gebied van regen, sneeuw, gladheid, onweer, windstoten, hozen, temperatuur en zicht. Zo krijgen windstoten van meer dan 75 kilometer per uur bijvoorbeeld code geel en vanaf 100 kilometer per uur verandert het KNMI dit naar code oranje. En voor mist geldt bijvoorbeeld dat code geel wordt afgegeven wanneer het zicht minder dan 200 meter is. Pas wanneer het zicht minder dan 10 meter is, is code oranje van kracht.

Code rood is geval apart

Code rood is een ander verhaal. Dit wordt alleen afgekondigd als de weersomstandigheden zo extreem zijn, dat zij ‘maatschappij-ontwrichtend’ kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn een hevige sneeuwstorm tijdens de drukke ochtendspits in de Randstad of ander extreem noodweer. Omdat er voor code rood geen vaste criteria gelden, wordt dit ook wel het weeralarm genoemd.

De weersomstandigheden moeten behoorlijk heftig zijn wil het KNMI ervoor kiezen om het code rood weeralarm af te kondigen. Storm Ciara was met windstoten van windkracht 11 bijvoorbeeld niet zwaar genoeg voor code rood. Code rood wordt dus niet vaak afgekondigd. Vanaf het jaar 2010 komt en jaarlijks maar 1 of 2 keer een code rood weeralarm voor.

Wandelaars op het strand van Hoek van Holland tijdens storm Ciara.

Recente rode dagen

Op 31 december 2019 is het weer in Noord-Nederland wel code rood-waardig. Het weeralarm geldt die dag voor de provincies Friesland, Groningen en Drenthe vanwege dichte mist. Ondanks het weeralarm vallen er die dag 19 gewonden en 1 dode bij een kettingbotsing met 30 auto’s op de A32 bij Akkrum in Friesland.

Een andere relatief recente rode dag is 18 januari 2018. Die dag raast er een storm over Nederland die zo zwaar is dat hij in de top 10 van zwaarste stormen sinds 1970 belandt. De zware windstoten zorgen ervoor dat code rood wordt afgekondigd in Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht, Flevoland, Gelderland, Overijssel en het IJsselmeergebied. Voor de rest van provincies geldt dan code oranje.

Naam voor de storm

De storm die in 2018 voor code rood zorgt is in tegenstelling tot storm Ciara en storm Dennis nog naamloos. Dit komt omdat het KNMI zich pas in 2019 aansluit bij het Europese alarmsysteem. Hier krijgen extreme stormen een naam. Het idee hierachter is dat mensen de storm sneller onthouden, waardoor zij alerter zijn op potentieel gevaar.

(Bron: KNMI, Quest, ANP)