Niet Zonder Ons: “Bij de één gaat het soepeler dan bij de ander, maar iedereen maakt flinke stappen”

In het MAX-programma Niet Zonder Ons volgt presentator Martine van Os 6 mensen met een hersenaandoening. Neuropsycholoog Erik Scherder voorziet elke aflevering van de nodige achtergrondinformatie. In het programma draait het niet alleen om de weg naar de werkvloer, maar ook om het persoonlijk leven van deze mensen. Een bewuste keuze, zeggen Van Os en Scherder.

In Niet Zonder Ons krijgt men een kijkje in de levens van Cor (49), Hendrika (57), Daphne (26), Arie (69), Hans (59) en Peter (72). Zij zijn allemaal heel verschillend, maar 1 ding hebben zij gemeen: zij hebben een hersenaandoening. Daardoor zijn zij thuis komen te zitten en hebben zij maar weinig om handen. In Niet Zonder Ons komt hier verandering in.

Van de bank naar de werkvloer

Presentator Martine van Os volgt hen op de weg terug naar de werkvloer en ziet van dichtbij wat voor impact een hersenaandoening op het leven kan hebben. “Voordat ik aan dit programma begon wist ik natuurlijk wel dat een hersenaandoening een leven ingrijpend verandert, maar je staat er niet echt bij stil. Dit programma heeft in dat opzicht mijn ogen geopend, want ik heb van dichtbij gezien dat een hersenaandoening constante dagelijkse druk met zich meebrengt. Zowel voor degene die de aandoening heeft als voor hun directe omgeving”, vertelt zij. In de eerste aflevering van Niet Zonder Ons zitten verschillende fragmenten die deze opmerking van Martine onderschrijven. Zo zegt Hans, die door zijn dementie al anderhalf jaar thuis zit, dat hij het gevoel heeft dat hij niet meer meedoet met de maatschappij. “Ik zit de hele dag thuis”, verzucht hij. Ook Peter heeft een vorm van dementie en zit veel thuis, iets wat eigenlijk helemaal niet bij hem past. Dat hij nu weer aan het werk gaat is niet alleen voor hem fijn. “Het is voor mij ook prettig, een dagje zonder dat ik heel erg hoef op te letten”, zegt zijn vrouw Mirza.

Niet altijd een 10

Volgens Martine van Os is het erg belangrijk dat Niet Zonder Ons goed laat zien hoe een hersenaandoening levens kan veranderen. “Wij vonden dat erg belangrijk om naar voren te brengen, want het onderstreept ook hoe belangrijk het is dat juist deze mensen weer aan de slag gaan.” Bovendien laten de persoonlijke verhalen van de deelnemers volgens haar nog iets belangrijks zien. “Tegenwoordig gaan veel mensen er vanuit dat alles perfect moet zijn, maar dat is niet zo. Het is niet altijd even leuk. Ook zoiets als een hersenaandoening kan deel zijn van het leven en het is goed om dit ook te beseffen.”

Dopamine door werken

Naast Martine van Os, is ook neuropsycholoog Erik Scherder in het programma te zien. Hij geeft elke aflevering tekst en uitleg over waarom het juist voor mensen met een hersenaandoening zo belangrijk is om mee te blijven draaien in de maatschappij. “Ik probeer onder meer te duiden wat er in de hersenen gebeurt als zij weer aan de slag gaan. In de eerste aflevering zie je Hans bijvoorbeeld koffie maken en dat lukt. Dan ontstaat er een belonend gevoel dat wordt ingegeven door de neurotransmitter dopamine. Dat zorgt er uiteindelijk voor dat je het gevoel krijgt van: ‘het lukt me weer, ik kan weer iets’ En dat is natuurlijk heel fijn.”

Rol van de familie

Daarnaast besteedt ook Scherder veel aandacht aan de rol van de familie in het leven van iemand met een hersenaandoening. “Dat aspect wilden wij beslist benadrukken. Bovendien is het goed uitlegbaar wat de familie en andere naasten fysiek en geestelijk doormaken in zo’n situatie en wat er verandert als de persoon met de hersenaandoening weer gaat werken. Dan krijgt de familie weer wat meer lucht en kunnen zij bijvoorbeeld weer dingen voor zichzelf gaan ondernemen.”

Geen sprookje, wel ontwikkeling

In totaal zijn de 6 deelnemers van Niet Zonder Ons 4 maanden lang thuis en op hun werkplek gevolgd. Voor de een was de weg naar nieuw werk zwaarder dan voor de ander. “Het is geen ‘En-zij- leefden-nog-lang-en-gelukkig’-verhaal”, zegt Van Os. “Bij de één gaat het soepeler dan bij de ander, maar iedereen maakt flinke stappen. Het is wat het is.”

Ook Erik Scherder vindt het erg belangrijk dat het programma een ongefilterd beeld geeft van de situatie. “Het is belangrijk om te laten zien dat het niet voor iedereen succesvol verloopt. Dat kan ook niet. Hoewel het dus niet iedereen meezit, is het natuurlijk ook weer niet verloren. Als je iets onderneemt, kom je erachter of dit je past en krijg je nieuwe inzichten.”

Heeft u vragen over werken met een hersenaandoening? Dan kunt u contact opnemen met de Hersenstichting. Zij zijn van maandag t/m vrijdag van 09.00 – 14.00 uur telefonisch bereikbaar op nummer 070 – 209 22 22. Op de maandag na de uitzending zijn zij op hetzelfde nummer bereikbaar van 21.30 t/m 22.30 uur. 

De deelnemers zijn te volgen in het programma Niet Zonder Ons wat te zien is vanaf 3 februari 2020 (6 afleveringen) om 21.30 uur op NPO 1.

(Beeld: Janita Sassen)

Niet Zonder Ons, vanaf 3 februari 2020 6 weken lang om 21.30 uur op NPO 1.