Koortslip

Een koortslip is vrij onschuldig, maar wel vervelend. Veel mensen hebben er last van. Maar wat is het precies?

Infectie

Een koortslip is een infectie van de huid op of in de buurt van de lippen. Er ontstaat een plekje dat jeukt, brandt of pijn doet. Het plekje zwelt op, wordt rood en er ontstaan kleine blaasjes. Na één of twee dagen drogen de blaasjes op en ontstaan er korstjes. Na ongeveer een week is de lip weer genezen. Een koortslip komt vaak terug, meestal op dezelfde plaats. 80% van de jongeren is ooit besmet geraakt met het virus; dat is in het bloed te controleren. Lang niet iedereen heeft er last van dat het telkens weer terugkomt: dat gebeurt maar in een derde van de besmette gevallen. De eerste infectie ontstaat tegenwoordig wel op latere leeftijd dan vroeger. Dat is de reden dat het virus zowel op de lippen als op de geslachtdelen kan voorkomen.

Oorzaak

Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus dat in het vocht van de blaasjes zit. Het herpesvirus is een besmettelijk virus dat zich via knuffelen en kussen kan verspreiden. Het eerste contact vindt meestal plaats op kleuterleeftijd. Soms geeft het virus helemaal geen klachten. Maar meestal ontstaat een infectie in de mond. Kleine kinderen kunnen daar weken lang behoorlijk ziek van zijn, omdat ze niet goed kunnen eten en drinken.

De infectie geneest, maar het virus verdwijnt niet uit het lichaam. Het virus blijft sluimeren in de zenuwcellen van de huid. Pas als het virus de tweede keer actief wordt, ontstaat een infectie op of rond de lippen. Het herpesvirus kan telkens opnieuw een koortslip veroorzaken. Zonlicht, koorts, menstruatie of stress kunnen het virus activeren. Na het 35ste levensjaar is er doorgaans minder kans op recidieven.

Behandeling

Raak de blaasjes niet aan. Was de handen regelmatig, zeker als men de blaasjes per ongeluk heeft aangeraakt. Het herpesvirus blijft altijd in het lichaam zitten. Daar is niets tegen te doen. Men kan wel proberen te voorkomen dat een koortslip opnieuw ontstaat door een goed beschermend zonnebrandmiddel voor de lippen te gebruiken. Zorg voor een goede weerstand. Gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging en genoeg nachtrust zijn daarvoor belangrijk.

Sommige mensen vinden het prettig om bij een koortslip vaseline of zinkolie op hun lippen te smeren. Het is natuurlijk ook te camoufleren. Men kan en zalf met een antiviraal middel, aciclovir, gebruiken. Dit kan de klachten iets verminderen. Dit middel is ook verkrijgbaar in tabletvorm. Er bestaat zelfs een apparaatje dat de huid lokaal even verwarmt tot 50 graden. De werking daarvan is niet bewezen.

Besmettelijk

Een koortslip is lastig en pijnlijk, maar kan zelden kwaad. Een koortslip is wel besmettelijk. Het herpesvirus dat in de vochtige blaasjes zit, kan door zoenen of na aanraking met de vingers worden overgebracht. Zo kan het virus ook in het oog of op de geslachtsorganen (vaginaslijmvlies, eikel of voorhuid) terechtkomen en blaasjes veroorzaken. Pas als de blaasjes zijn opgedroogd, kan er geen virus meer worden overgedragen. De blaasjes genezen vanzelf (zonder littekens), maar kunnen af en toe terugkomen. Sommigen hebben het heel vaak, bijvoorbeeld elke maand tijdens de ongesteldheid. Anderen vooral bij hoge koorts of wanneer ze zijn verbrand in de zon.

Voorkomen

Kijk uit met het geven van een zoen. Dat geldt trouwens helemaal voor pasgeboren baby’s. Die hebben helemaal geen weerstand tegen het virus, tenzij ze de antistoffen van hun moeder hebben meegekregen via de placenta. Wanneer men een koortslip heeft, knuffel dan even geen baby’s. Was de handen heel goed voordat de baby wordt aangeraakt. Baby’s kunnen doodziek worden van dat herpesvirus.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 10 december 2013 en in KoffieMAX op 11 april 2012.