Voornemens voor het nieuwe jaar

In het nieuwe jaar beginnen heel veel van ons met goede voornemens. Maar het is ook bekend dat die goede voornemens na een paar weken alweer vergeten zijn. Lijnen na de feestdagen omdat we aangekomen zijn tijdens die dagen, staat bovenaan, maar een waarheid als een koe is, dat we niet aankomen tussen Kerst en Oud en nieuw maar tussen Oud en nieuw en Kerst.

Eye opener

Dus willen we iets aanpakken dan moet het ons eetpatroon door het jaar heen zijn. Wat we eten telt niet alleen in onze jonge jaren maar evenzeer  wanneer de jaren klimmen. Ik was onlangs in Japan. Het was een reis waarin gezond oud worden centraal stond en die reis was een absolute eye opener voor me. Japan loopt op ons voor als het gaat om de vergrijzing. De gemiddelde levensverwachting ligt er ook veel hoger dan bij ons. Voor vrouwen is dat al 91 jaar.

Mooi en vers

Eten is in Japan altijd belangrijk geweest. Het is een belangrijke peiler bij het ouder worden. Een maaltijd moet er mooi uitzien, gebalanceerd zijn,  van hoge kwaliteit én vers zijn. Kleur en vorm is belangrijk. Maar ook de hoeveelheden zijn belangrijk. Bewegen hoort bij vitaal oud worden, net als van nut zijn voor een ander. Met pensioen gaan betekent niet stoppen met van betekenis zijn.

Waar liggen de verschillen?

In Japan kennen ze de uitspraak ‘Ishoku-Dougen’ wat letterlijk betekent dat medicijnen en voeding dezelfde bron zijn. Met andere woorden gezond leven begint bij volwaardige voeding. Het eetpatroon is heel specifiek in Japan. De educatie over wat gezond is begint al op school. Het is van en voor alle leeftijden. Toch viel me nog iets op in Tokyo. Niemand eet op straat. Eten doe je zittend, met aandacht en het liefst met anderen samen.

Producten speciaal voor ouderen

De supermarkten liggen vol met de spannendste ingrediënten, vers, al voorbereid (ja, hier ook elke paar uur verse sushi in het schap), maar ook met een plek om rustig te zitten met een kop thee. Je kunt je er zelfs laten masseren. Maar het mooiste vond ik het schap met van allerlei producten speciaal voor ouderen, ingrediënten voor als je niet meer zo goed kunt kauwen, of slikprobemen hebt, of een dieet moet volgen. Nooit ergens anders in de wereld gezien.

Omgekeerde voedselpiramide

Zoals wij de schijf van 5 kennen, zo hebben de Japanners de omgekeerde voedselpiramide, eigenlijk een tol in 5 lagen. Bovenaan staat water of thee. Groene thee. Samen met bewegen prijkt dat boven aan de tol. Dan in volgorde van belangrijkheid:

1. Granen, denk daarbij aan rijst, noedels en brood
2. Groente, veel groente, net als zeewier
3. Eiwitten als vis, kip, ei, vlees en soja, maar vlees in minder grote hoeveelheden dan wij gewend zijn
4. Zuivel niet meer dan 2 porties
5. Fruit, ook hier 2 porties

Soja

In Japan wordt overigens 40 keer meer soja gegeten dan bij ons. De groene boontjes zo uit de peul, sojasaus, tofu, misosoep die vaak al bij het ontbijt gedronken wordt. Miso wordt overigens gemaakt van o.a. gefermenteerde sojabonen. En juist dat fermenteren draagt ook voor een groot deel bij tot het gezonde eetpatroon. Fermentatie van groente, maar ook bijvoorbeeld de beroemde yoghurtdrankjes draagt bij tot een gezond evenwicht van darmbacteriën, met andere woorden ze zorgen voor voldoende goede bacteriën die de slechte in toom houden. Nu klinkt fermenteren heel ingewikkeld maar eigenlijk is het simpel gezegd niet meer dan het omzetten van de suikers in een voedingsmiddel naar zuren als melkzuur. Denk daarbij aan yoghurt. Voeg je daar nog extra goede bacteriën aan toe dan krijg je probiotica.

Goede bacteriën

Daarover en de noodzaak van goede bacteriën wil ik het graag volgende keer hebben En ook over het fenomeen waar ik zo van onder de indruk was dat ik graag iets soortgelijks in Nederland zou willen zien: De Yakult ladies die lopend of met de fiets elke dag een gesubsidieerd flesje probiotica langsbrengen bij ouderen, iets wat niet alleen de gezondheid van veel ouderen ten goede komt, maar ook een wapen is tegen eenzaamheid.

Geïnspireerd geraakt over gezond ouder worden?  Dan kan ik dit boek, Gezond naar honderdvijftien, van onder andere Professor Eric Claassen van harte aanbevelen. Eric (ik ken hem al heel lang en mag hem dus ook bij zijn naam noemen) was ook een van de sprekers in Tokyo en hij is een ware meester in het simpel uitleggen van ingewikkelde dingen. Aanrader dus!