Winterklaar maken van de tuin? Liever niet te netjes

Niet iedereen kan een rommelige tuin waarderen, maar voor het dieren- en plantenleven in uw tuin kunt u die het beste niet te rigoureus winterklaar maken. Dit is waarom.

Schuilplek

Tijdens het vallen van de bladeren grijpen veel mensen naar bladblazers en andere middelen om hun tuin hier zo snel mogelijk weer van te ontdoen. Bedenk u echter dat veel insecten en kleine zoogdieren het afgevallen blad gebruiken om te schuilen. Ook dient het voor sommige van hen als voedsel, wat zij weer omzetten in stoffen die zeer nuttig zijn voor uw tuingrond. Zoals wormen. Des te meer dierenleven er onder het blad in tuinen aanwezig is, des te meer voedsel vogels en egels er tijdens de schaarse maanden kunnen vinden.

Vorstschade

U doet het dierenleven dus een plezier uw tuin niet te netjes te maken, maar ook veel planten hebben er baat bij. Door afgevallen blad te verwijderen en uitgebloeide bloemen terug te knippen maakt u ze namelijk kwetsbaarder voor vorst. Takken met zaden zijn daarnaast welkome hapjes voor vogels. Natuurlijk zijn er ook planten die het alleen goed doen als de uitgebloeide bloemen met zaden wel verwijderd worden, maar in dat geval kunt u het snoeimateriaal tijdelijk op de grond leggen, totdat de zaden verslonden zijn.

Uitzonderingen

Aangezien er kale of gele plekken ontstaan als er op een grasveld veel blad op blijft liggen, moet u het daarvan wel verwijderen. Dat geldt ook voor verharde paden, aangezien die spekglad kunnen worden als u die niet bladvrij maakt. Ook groenblijvende bodembedekkers als de Helleborus en Vinca moeten bladvrij gemaakt worden. Het verwijderde blad kunt u vervolgens weer over uw borders verspreiden.

Paddenstoelen

Niet alleen dieren en tuinplanten profiteren van afgevallen blad, ook paddenstoelen gedijen erbij. En die zorgen uiteindelijk ook weer voor gratis voedingstoffen in de tuin, doordat zij het afgevallen blad omzetten tot voedingsstoffen die door de bodem opgenomen worden.

Houd een deel rommelig

Wilt u uw tuin toch echt zoveel mogelijk aan kant, dan kunt u als compromis een hoek die u vanuit het huis minder goed ziet wel zijn gang laten gaan, met afgevallen blad en al.

Egels in de tuin

U zou het misschien niet verwachten, maar egels komen meer in steden voor dan op het platteland. Het zijn dan ook veel geziene gasten in de Nederlandse tuinen. Mocht u er eentje zien, laat hem dan rustig zitten. Wilt u ze een handje helpen zich beter op hun winterslaap voor te bereiden, dan kunt u ze wat extra voedsel geven, in de vorm van kattenvoer, meelwormen of gedroogde insecten. Zet geen schoteltje melk neer, want daar krijgen egels ernstige darmklachten van.

Egelhuisje

Is uw tuin groot genoeg, dan kunnen egels er hun winterslaap doorbrengen. U kunt een egelhuisje voor hen plaatsen. Ze zijn kant en klaar te koop, maar u kunt er ook zelf eentje maken. Gebruik dan onbehandeld (gifvrij) hout en zorg voor een inlooptunnel van 14x14cm, zodat grote dieren ze niet kunnen belagen. Plaats het op een plek in de tuin waar zij het minst gestoord worden. Het liefst in de buurt van de tuinbegrenzing en verstop de egelwoning met wat takken en bladeren. Is de grond er erg vochtig, plaats het egelhuis dan op een kleine verhoging en gebruik droog nestmateriaal, zoals droge bladeren.

Egelsnelweg

Soms verlaten egels tijdens de winter hun schuilplaats en dan is het handig als er een verbinding is met andere tuinen of plantsoenen. Gezien de vele schuttingen die tegenwoordig aanwezig zijn is dat best een uitdaging. Zorg daarom voor een trappetje of kleine opening van zo’n 14 bij 14 cm. Ideaal is het als uw buren dat ook doen, zodat er een groter leefgebied ontstaat waar de egel ongestoord kan rondlopen, oftewel een ‘egelsnelweg’.

Mathiska Lont, boswachter van Natuurmonumenten, is maandag 28 oktober 2019 te gast in Tijd voor MAX om over dit onderwerp te praten.

Lees ook: meer groentips voor uw tuin.
Tips voor een egelvriendelijke tuin.
Hoe om te gaan met zieke egels in de tuin?
Zo krijgt u meer vogels en minder muizen in uw tuin.

(Bron: archief, Krijns groentips, Mathiska Lont)