Hoe voorkomen spreeuwen kettingbotsingen in spreeuwenwolken?

Wie aan het begin van de avond naar de lucht kijkt, kan zomaar een enorme zwerm spreeuwen zien vliegen. Zo’n zwerm bestaat soms wel uit duizenden dieren. Hoe de vogeltjes voorkomen dat er een kettingbotsing ontstaat in zo’n immense spreeuwenwolk? Een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen geeft uitsluitsel.

Geliefde bestemming

Nederland is een gewilde bestemming voor spreeuwen uit het buitenland. Zo zijn er nu al veel diertjes uit Polen en Duitsland in ons land en binnenkort komen er nog meer bij uit Rusland en andere gebieden in Oost-Europa.

Deze spreeuwen verplaatsen zich het liefst in groepen. Vermoedelijk doen zij dit omdat samen naar een geschikte slaapplek vliegen veiliger is dan alleen, zo blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. De spreeuwenwolken die zo ontstaan zijn enorm en functioneren dankzij het vernuftig vliegsysteem dat de universiteit in kaart heeft gebracht. De spreeuwen vliegen bijvoorbeeld niet in 1 rechte lijn naar hun slaapplaats, maar moeten regelmatig bochtjes maken. Om niet op andere vogeltjes te botsen, houden alle spreeuwen maximaal 7 buurtvogels in de gaten. Maakt 1 van de 7 een beweging, dan reageert het andere dier hier direct op. Zodoende maken de spreeuwen in zo’n wolk allemaal ongeveer tegelijk dezelfde beweging.

Een spreeuwenwolk kan enorm groot zijn.

Ook vliegen alle vogels ongeveer even snel, namelijk zo’n 36 kilometer per uur. Er is er geen één die veel harder of zachter vliegt. Dit, in combinatie met het snelle reactievermogen van de vogels, zorgt ervoor dat er geen botsingen ontstaan.

Zelf een spreeuwenwolk zien

Heeft u nog geen vliegshow van de spreeuwen gezien, maar zou u dit wel graag willen? U kunt deze door vrijwel heel Nederland waarnemen. Spreeuwen gebruiken allerlei locaties om te overnachten. De Vogelbescherming heeft een aantal plekken op een rij gezet die u in de gaten kunt houden als u een mooie spreeuwenwolk wilt zien. Per provincie worden verschillende locaties genoemd. Voorbeelden zijn de kerk Het Steiger in Rotterdam, de Jaarbeurs in Utrecht en het Lauwersmeer in Friesland. Deze slaapplekken worden vaak al jarenlang gebruikt door de spreeuwen, zoals de onderstaande foto illustreert. Deze is in 1997 door een fotograaf van persbureau ANP genomen op het Jaarbeursplein in Utrecht.