Plaatwaarde: Arrival van ABBA

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke 2 weken een bijzondere lp. Deze week: Arrival van ABBA.

Waterloo

Er zijn Eurovisie Songfestivalwinnaars waar we nooit meer wat van hebben gehoord, maar tot die categorie behoren de leden van de Zweedse groep ABBA absoluut niet. Met Waterloo weten zij in 1974 het liedjesfestijn te winnen en daarmee ook de harten van miljoenen muziekliefhebbers. Wat volgt is een glansrijke carrière met tientallen hits die de tand des tijds glansrijk hebben overleefd. Een aantal van hun meest bekende nummers vinden we terug op de plaat Arrival uit 1976.

Grote doorbraak

 Arrival (aankomst in het Engels) is vast niet zo suggestief bedoeld, maar deze plaat betekende wel de figuurlijke aankomst van ABBA op het muzikale wereldtoneel. Natuurlijk, sinds Waterloo zijn Anni-Frid, Agnetha, Björn en Benny geen onbekenden meer, maar na de release van Arrival gaan de deuren naar wereldfaam pas echt open. Opeens kent iedereen ABBA en scoren ze hit na hit in grote muzieklanden als Groot-Brittannië en Amerika. Dit succes dankt de groep vooral aan de toegankelijke, prettig in het gehoor liggende popnummers die de 2 mannen van de groep schrijven en produceren. Op Arrival vinden we onder meer Dancing Queen, Money, Money, Money, Fernando en Knowing Me, Knowing You terug. Met name Dancing Queen gooit hoge ogen en komt bijna overal ter wereld op nummer 1. Het wordt ook hun eerste en enige Amerikaanse nummer 1 hit.

Inspiratiebronnen

Tot op de dag van vandaag behoort Dancing Queen volgens kenners nog steeds tot de allerbeste popnummers ooit gemaakt. Vermoedelijk staan er nog wel meer nummers van ABBA in deze lijst, want als er 2 mannen goed zijn in het produceren van pakkende nummers, dan zijn het Benny Andersson en Björn Ulvaeus wel. Zij hebben enorm veel talent, maar luisteren ook goed naar hun collega’s. Zo laten zij zich voor Arrival inspireren door het werk van producent Phil Spector. Spector staat bekend om zijn bombastische Wall of Sound-techniek die hij onder mee loslaat op het album Let It Be van The Beatles. Op bijna alle nummers van Arrival is het effect ook terug te horen.

Ook halen Benny en Björn inspiratie uit het nummer Rock Your Baby van de Amerikaanse soulzanger George McGrae tijdens het maken van Dancing Queen. Wie goed luistert, hoort welke elementen de ABBA-leden gebruikt hebben.

Marjolein taxeert Arrival

“De waarde van de lp Arrival van ABBA varieert van slechts 1 a 2 tot zo’n 600 euro. Grappig genoeg is één van de duurst verkochte exemplaren (500 euro) van Nederlandse oorsprong. Het betreft een gouden plaat die in Nederland is overhandigd aan Frida. Deze is in 2004 via veilingsite Ebay geveild. Een uniek exemplaar dus. Van de meeste versies zijn juist erg veel geperst, omdat ABBA ten tijde van deze release al enorm populair was. Die grote hoeveelheden zie je terug in de waarde. Zo ligt de waarde van een vroege Nederlandse persing onder de 10 euro. Een vroege Amerikaanse persing idem dito. Een vroege Engelse persing ligt qua waarde rond de 10 euro. Een Duitse Clubpersing met hierin een poster is iets meer waard, maar komt momenteel ook nauwelijks boven de 20 euro uit. Deze is in het verleden wel al via Ebay geveild voor rond de 100 euro, dus die waarde fluctueert. Een interessantere persing op dit moment is een Australische persing met een afwijkende binnenhoes die al gauw richting de 100 euro loopt.

De hoogste waarde hebben exemplaren met hierop de handtekeningen van alle bandleden. Daar is zelfs een van geveild voor meer dan 600 euro. Dus als u ooit naar een concert van ze bent geweest en handtekeningen heeft weten te bemachtigen, dan bent u spekkoper. Die 600 euro zal niet snel meer gehaald worden, maar enkele honderden euro’s zeker. Maar ja, zo’n plaat doe je natuurlijk niet snel weg.

Hieronder een beknopte omschrijving van de versies die ik genoemd heb. Dit is een richtlijn: er zijn maar liefst 144 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat er meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle waardes die ik noem is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes.

Vroege Nederlandse persing

Catalogusnummer: 2310 483, label: Polydor. Belangrijkste kenmerken hoes: catalogusnummer op de achterkant van de hoes onder het Polydor-logo en bedrukte binnenhoes. Belangrijkste kenmerken label op de plaat: rood, in een balk in het midden van het label de vermelding ‘Made in Holland’. Links hierboven de vermelding van de Nederlandse muziekrechtenorganisatie ‘STEMRA. Waarde 5 tot 8 euro.

Vroege Amerikaanse persing

Catalogusnummer: SD 18207, label: Atlantic. Belangrijkste kenmerken: het label op de plaat is  aan de bovenkant groen, aan de onderkant rood en een witte balk in het midden. Het Atlantic-logo in het groene gedeelte. Bedrukte binnenhoes. Waarde 5 tot 8 euro.

Vroege Engelse persing persing
Catalogusnummer: EPC 86018, label: EPIC. Belangrijkste kenmerken: oranje label op de plaat, met het EPIC-label bovenaan. Rondom witte cirkels. Bedrukte binnenhoes. Waarde 8-15 euro.

Duitse Clubpersing

Catalogusnummer:  65 940 9, label: Bertelsmann Club. Belangrijkste kenmerken: rechts op de voorkant van de hoes een ronde sticker en onder het Polydor-logo de vermelding ‘Club-Sonderauflage’. Dit wordt ook vermeld op het rode label van de plaat. Inclusief grote poster. Waarde 15-30 euro.

Australische persing

Catalogusnummer: VPL1-4034, label: RCA Victor. Belangrijkste kenmerken: ninnenhoes met een afbeelding van de ABBA-leden die t-shirts dragen met de tekst: ‘Keep Australia beautiful’. Waarde: 100-125 euro.

Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!

Jan Rietman vertelt elke 2 weken in het MAX-radioprogramma Wekker-Wakker-Weekend! het verhaal achter de platen die Marjolein in Plaatwaarde taxeert. Op 24 augustus bespreekt hij Arrival. Wekker-Wakker-Weekend! is elke zaterdag van 06.00 tot 10.00 uur te beluisteren op NPO Radio 5.