NS betaalt tientallen miljoenen aan slachtoffers en nabestaanden Holocaust
Publicatiedatum: 27 juni 2019
Joden, Roma en Sinti, maar ook hun weduwen en weduwnaars en hun kinderen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Nederlandse Spoorwegen (NS) zijn getransporteerd naar vernietigingskampen, krijgen een tegemoetkoming van het spoorbedrijf. In totaal gaat het om een bedrag van tientallen miljoenen. De tegemoetkoming vloeit voort uit het advies van de Commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WO ll Transporten NS.
Gedeporteerd
De NS verdient tijdens de Tweede Wereldoorlog ongeveer 2,5 miljoen gulden aan de transporten van onder meer Joden naar de concentratiekampen. In totaal vervoeren zijn vanaf diverse stations in Nederland 110.000 Joden, Roma en Sinti naar Westerbork. Vandaar worden zij gedeporteerd naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor. De Duitse bezetter vraagt de NS tijdens de oorlog om treinstellen beschikbaar te stellen en daar zelfs een speciale dienstregeling voor op te stellen. Ook bouwt de vervoerder in opdracht van de bezetter een aftakking naar Westerbork van de spoorlijn Meppel-Groningen.
Schade
Hoewel de NS handelt in opdracht van de Duitsers, protesteren zij niet tegen de maatregelen. Het spoorbedrijf helpt de Duitsers ook bij troepentransporten en verhuurt aan hen honderden personenwagons, duizenden goederenwagons en tientallen locomotieven. De NS lijdt wel grote schade, doordat het doelwit is van acties van het verzet en de geallieerden en omdat spoorbruggen en treinen verwoest zijn door bombardementen.
Salo Muller
Al in 2005 biedt de NS excuses aan voor de rol bij de Holocaust. Van het uitkeren van een eventuele schadevergoeding is dan nog geen spraken. Het is Holocaust-overlevende Salo Muller die de strijdt om een vergoeding aangaat. Dit gebeurt mede door de regeling die de Franse spoorwegen in 2018 treft met overlevenden en nabestaanden. Muller verliest in de oorlog beide ouders, nadat zij via Kamp Westerbork naar vernietigingskamp Auschwitz zijn gebracht. Zij strijdt leidt uiteindelijk tot de installatie van de Commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WO ll Transporten NS.
Commissie
De commissie, onder leiding van Job Cohen, wordt eind 2018 ingesteld. Het advies is om overlevenden 15.000 per persoon uit te keren en weduwen of weduwnaren hebben recht op een tegemoetkoming van 7.500. Leeft de weduwe niet meer dan hebben de nog levende kinderen recht op een gezamenlijke tegemoetkoming. Als het oudste kind is geboren vóór 8 mei 1945 is de hoogte van die tegemoetkoming 7.500 euro. Als het oudste kind na die datum is geboren bedraagt de gezamenlijke tegemoetkoming 5.000 euro.
Diepgaand onderzoek rol NS bij de Holocaust
Het uitkeren van de vergoeding is bekendgemaakt door NS-topman Roger van Boxtel. Hiermee neemt het spoorbedrijf het advies over van de commissie. De NS neemt ook het advies over om een diepgaand onderzoek in te stellen naar de rol van het bedrijf bij de Holocaust. “Er is grote behoefte aan meer informatie en historisch inzicht in de rol van NS”, aldus Cohen op de persconferentie woensdag 27 juni 2019 in het Spoorwegmuseum. Salo Muller is vooral opgelucht dat na een jarenlange strijd er eindelijk erkenning is.
(Bron: NOS/Nu.nl)
