Menukaart van beroemd schip Cap Arcona teruggevonden

Eén scheepsbel: dat is jarenlang het enige overgebleven object van het vergane schip Cap Arcona. Tot nu. de Nederlandse schrijver Frank Krake heeft een menukaart teruggevonden die afkomstig is van het schip. 

Rijk ontbijt

De menukaart die Krake heeft gevonden, laat zien wat er op 24 oktober 1930 als ontbijt wordt geserveerd. De rijke gasten van het schip hebben heel wat te kiezen, want het menu is ongeveer 1 bladzijde lang. Terwijl dit menu wordt voorgeschoteld aan de gasten, varen zij vermoedelijk ergens op de Atlantische Oceaan tussen Europa en Zuid-Amerika.

Van cruiseschip naar oorlogsvoertuig

Het schip word in 1927 in gebruikt genomen en vaart tot 1940 zo’n 90 keer van en naar Zuid-Amerika. Daarna wordt het ingenomen door de Duitse marine, die het tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt als accommodatieschip in de Oostzee. Later wordt het gebruikt om Duitse militairen vanuit Rusland naar huis te brengen en daarna om krijgsgevangen uit concentratiekamp Neunengamme te vervoeren naar Lübeck. Dat laatste gebeurt in het voorjaar van 1945, als de Duitsers steeds verder worden teruggedrongen door de geallieerden. Neuengamme is al bijna omslingerd door de Britten, waardoor de SS snel knopen moet doorhakken. Zij besluiten de gevangen af te voeren met 3 grote schepen, waaronder de Cap Arcona.

Zinkende schepen

Het Britse leger is inmiddels opgerukt tot aan Lübeck en wil de Duitse marine graag de genadeklap toebrengen in hun Oostelijke wateren. Hiervoor worden 200 piloten van de Royal Air Force (Britse luchtmacht) ingezet. Zij krijgen de opdracht om alle Duitse schepen die zij onderweg tegenkomen te vernietigen, waardoor ook de Cap Arcona onder vuur komt te liggen. De baai van Lübeck, waar het schip dan vaart, ligt immers in de richting van de Oostzee. Ook 1 van de andere schepen die krijgsgevangen vervoert, de Thielebeck, wordt beschoten en zinkt in 15 minuten. De Cap Arcona doet er niet veel langer over.

7000 doden

Samen vervoeren de schepen zo’n 7400 mensen, waarvan er zeker 7000 om het leven komen. De meesten door verbranding, maar er worden ook heel veel mensen doodgeschoten door patrouillerende SS’ers op het water en aan de kus. Het is tot op de dag van vandaag nog steeds de grootste scheepsramp ooit.

De zinkplek van de Cap Arcona in de baai van Lübeck is aangegeven met een stip.

Nederlandse overlevende

Eén van de mensen die de ramp wel overleefd is de Nederlandse Wim Aloserij. Aloserij overleeft tijdens de oorlog 3 concentratiekampen en dus ook de ramp met de Cap Arcona. Een touw dat aan de reling hangt blijkt zijn redding op het brandende schip. Hiermee laat hij zich langzaam afglijden naar het wateroppervlakte, waar toevallig een rubberbootje met andere overlevenden voorbij vaart. Hij stapt in en weet zo te ontkomen. Het indrukwekkende verhaal van Aloserij wordt in 2018 opgetekend door Frank Krake en uitgegeven onder de naam De Laatste Getuige. 

(Bron: Algemeen dagblad, Archief, Historiek.net, Andere Tijden)