Sneeuwuilen in de woestijn
Publicatiedatum: 27 februari 2019
Op het moment van schrijven zit ik midden in de woestijn. Dit jaar heb ik ervoor gekozen om de koude winter te doorbreken met een korte vakantie in de zon. Samengepakt in een vliegtuig vol andere wintertrekkers, vliegen we in enkele uren naar een oord waarin we zullen worden voorzien van onbeperkte warmte. Ook het voedselaanbod is onbeperkt, ´All inclusive´ heet het in de folder. Als vogelverzorger kan ik het niet helpen de gelijkenis te herkennen met de vele vogels die rond het najaar naar het zuiden trekken, om de kou te ontvluchten en zich te blijven verzekeren van een ruim ´all inclusive´ voedselaanbod.
Vernieuwingswerkzaamheden
Terwijl ik mij net heb geïnstalleerd op een strandbedje, opent zich een berichtje op mijn telefoon. Het is mijn collega op de dierverzorgers app. ‘Sneeuwuilen verplaatst naar woestijnvoliere , in verband met vernieuwingswerkzaamheden’. Tevreden lees ik dit bericht. Al jarenlang zijn we in ARTIS hard aan het werk om grote delen van het park te vernieuwen. Nu is het de beurt aan een van mijn favoriete plekjes. De oude Uilenruïne midden in het park, waar de sneeuwuilen leven, wordt grondig aangepakt. De uilen zullen binnenkort een mooi aangepast en ruimer verblijf krijgen.
Tijdelijk onderdak
In de tussentijd moeten de sneeuwuilen even ergens anders leven, en dan gaan de dierverzorgers op zoek naar de meest geschikte plaats in het park. Onze keuze viel op het woestijnvolière in het Vogelhuis. ‘Rare keuze’, hoor ik u zeggen. ‘Sneeuwuilen horen niet in een woestijn’. Daar hebt u helemaal gelijk in. De kans dat u een sneeuwuil in een woestijn tegenkomt is vrijwel nul. Maar een dierenverzorger kijkt met een andere bril naar zo’n verblijf. Wij zien een mooi buitenverblijf, met fijne struiken om je achter te verschuilen, en mooie rotsen om op te zitten. Helemaal niet verkeerd voor de uilen.
Verschillen zijn niet zo groot
Daarnaast is de afstand tussen de sneeuwuil en de woestijn eigenlijk helemaal niet zo groot. Sneeuwuilen zijn bewoners van de arctische toendra’s. Dit zijn grote open vlaktes, zonder hoge begroeiing. Op arctische toendra’s wordt het nog net warm genoeg voor sneeuwhoenders, lemmingen en woelmuizen, die allemaal op het menu staan van de sneeuwuil. Maar als de sneeuwuil een stukje naar het noorden zou vliegen, dan landt hij op een nog kalere vlakte, de arctische woestijn. Een woestijn is in feite een gebied waar niet meer dan 200 tot 250 millimeter neerslag per jaar valt. Dit is het geval in de Sahara, een bekende zandwoestijn. Maar dat geldt ook voor de uitgestrekte kale vlaktes op de beide polen, de poolwoestijnen.
Groeien de sneeuwuil en de Sahara langzaam naar elkaar toe?
Mijn collega stuurt een foto door van de 2 sneeuwuilen in hun tijdelijke woestijnonderkomen. De uilen verkennen rustig op een boomstam hun nieuwe omgeving. Deze foto heeft wat mij betreft een grote symbolische betekenis. De aarde warmt op. Het permafrost op de arctische toendra’s smelt, en de verwoestijning van de Sahara zet door. Zonder dat de uilen het zelf weten, vormen ze een perfect beeld van de versmelting van onze ecosystemen. Groeien de sneeuwuil en de Sahara langzaam naar elkaar toe? Plotseling voelt het zand wel heel heet onder mijn voeten. Ik denk aan mijn zonvakantie. Die komt in een ander perspectief te staan. Nog nooit kon je zo snel en betaalbaar naar de zon vliegen. Doordat ik zo gemakkelijk en goedkoop naar de woestijn kan reizen, groeit de woestijn langzaam naar mij toe. Ik probeer mijn kop in het zand te steken, maar dat is veel te warm.
Ze lijken te aarden
De volgende dag loop ik weer naar mijn strandbedje. Ik ontvang nog een berichtje van mijn collega op de app. Terwijl ik mijn parasol een tikje verschuif om mij iets beter tegen de felle zon te kunnen beschermen, opent mijn telefoon een nieuwe foto van de sneeuwuilen in hun woestijnverblijf. Die nacht is het weer blijkbaar coulant met ze geweest. Het hele woestijnverblijf ligt bedekt met een dikke laag sneeuw. De witte uilen zitten in het midden, rustig op een rots. Je ziet ze bijna niet. Ze lijken goed te aarden in hun tijdelijke poolwoestijn. Ik druk mijn telefoon uit en leg hem weg. Tevreden druk ik mijn voeten in het warme zand. Ook ik lijk goed te aarden in mijn woestijn, al moet ik alweer bijna terug.
