Hoe bonje bij Careyn een manifest oplevert

MAX Vandaag besteedt sinds juli 2018 aandacht aan de crisis in het Utrechtse verzorgingshuis Tuindorp-Oost. In een serie verhalen volgt MAX-journalist Cees Grimbergen de lotgevallen van jonge én oude bewoners. Want sinds begin 2016 nemen twintigers de plaatsen van overleden of naar verpleeghuizen overgeplaatste bewoners in. Het samenleven van jong en oud wordt een groot succes. Tot zorgconcern Careyn er een eind aan maakte. Wat aanvankelijk op een verkeerd uitgevallen aflevering van de dramaserie Hendrik Groen lijkt, wordt een serieuze aanklacht tegen de stand van de ouderenzorg. Maandag, 18 februari 2019, hebben de voormalige jonge bewoners het manifest Geef ouderen hun stem terug  gepresenteerd met voorstellen voor betere zorg. Het manifest is inmiddels meer dan 20.000 keer getekend. 

Terugkeer van de jongeren

De jonge bewoners vertrekken eind 2018 uit verzorgingshuis Tuindorp-Oost. Nog 30 oude bewoners, de meesten ver boven de 90 jaar, resteren in de zogeheten laagbouw.

Maandag de 18e februari keren de jongeren, die zich ‘Tegen De Onverschilligheid’ noemen, terug. Voor het huis, dat inmiddels voor driekwart leeg staat, presenteren zij hun manifest. In 7 punten delen de opstellers hun ervaringen met de oude bewoners en ze kaarten de misstanden in de ouderenzorg aan. De eerste ondertekenaars van het manifest zijn Hugo Borst en Carin Gaemers, bekend van hun jarenlange inzet om de ouderenzorg beter te maken.

In de jaren 70 en 80 staat het bekend als het beste verzorgingshuis van de stad Utrecht. Sinds april 2016 wonen jong en oud er dus succesvol samen. Zorgconcern Careyn heeft het project beëindigd omdat nieuwbouw gepland is. Daar is geen plaats voor de jongeren. De Careyn-besluiten leiden tot maandenlang durend verzet van bewoners, hun familieleden en de jongeren. Uiteindelijk vergeefs verzet. Careyn zet haar plannen door. Stress onder de hoogbejaarde bewoners over 2 verhuizingen, chaos en onzekerheid bepalen daarna maandenlang de sfeer.

Eenzaamheid doorbroken

De jonge oud-bewoners van Tuindorp-Oost stellen in het manifest dat ze de afgelopen 2 jaar hebben gezien wat er in de ouderenzorg fout gaat. Met het manifest willen ze bijdragen aan verbeteringen. Zo werd in Tuindorp-Oost de afgelopen jaren de eenzaamheid van ouderen doorbroken, terwijl het huisvestingsprobleem van jongeren werden opgelost. Het manifest stelt: ‘Samenleven draagt bij aan het welzijn van ouderen en creëert woonmogelijkheden voor jongeren.’ In de andere manifestpunten worden de directies van zorginstellingen aangesproken: ‘Het wordt tijd dat bestuurders weer in contact komen met medewerkers, ouderen en hun naasten, en niet pas als het misgaat.’

Ook maken ze een kritische opmerking over het zogeheten ‘zeemeeuwmanagement’, met managers die in- en uitvliegen. Ze schrijven: ‘Managers die beslissingen nemen, zijn vaak tijdens de uitvoering ervan al weer weg. Dat komt de kwaliteit van leven en zorg niet ten goede.’

Ook vinden zij dat het grote verloop onder zorgmedewerkers moet worden gestopt: ‘Wil jij iedere dag gewassen worden door een vreemde?’ En de verstikkende bureaucratie wordt gehekeld: ‘Ouderenzorg bestaat uit meer dan protocollen, rapporten en beleidsstukken.’

Heel blij

De 100-jarige Maria Piël, die met 30 andere ouderen in het verzorgingshuis is achtergebleven, is dolenthousiast over het Manifest: “Eindelijk wordt er naar ons geluisterd. Ik ben heel blij.” Carin Gaemers noemt de opstellers ‘het levende bewijs dat jongeren wel degelijk geven om de ouderen onder ons’. Ze roept Nederland op het manifest van de jongerengroep te ondertekenen. SP-kamerlid Maarten Hijink en het Utrechtse PvdA-raadslid Rick van der Zweth horen bij de eerste ondertekenaars.

Van links naar rechts: Hugo Borst, Sanne Heemskerk, Marit de Jong, Wouter Smink, Martijn Baart en Carin Gaemers. Wouter houdt het manifest vast.

Jong en oud keken in Tuindorp-Oost naar elkaar om. Met een modern politiek woord heet dat ‘de participatiesamenleving’. Maar dát begrip was nooit te horen in Tuindorp-Oost. Simpelweg omdat het naar elkaar omzien zo vanzelfsprekend was.

Waar de jongeren genoeg van hebben is ook de bevoogdende houding van managers en hoge leidinggevenden. Het leidt tot deze constatering in het manifest: ‘Zorginstellingen besluiten nu óver in plaats van mét ouderen wat het beste voor hen is. Luister goed naar ouderen: jij wilt toch ook zelf bepalen hoe je leeft, eet, verzorgd wordt en wanneer (en of) je verhuist?’

Tijdens hun jaren in Tuindorp-Oost constateren de jongeren dat bestuurders vaak ver van de realiteit in zorginstellingen af staan. In het manifest schrijven ze hierover: ‘In Tuindorp-Oost kwamen managers uitleggen dat alles wél in orde was, terwijl de onvrede van de muren af droop.’ Wilt u het manifest van de jongeren van Tuindorp-Oost ook tekenen? Dat kan via geefouderenhunstemterug.nl

Zembla 

Het programma Zembla besteedt op donderdag 21 februari 2019 aandacht aan de crisis in Tuindorp-Oost. U ziet Zembla om 21.15 uur op NPO 2. Daarin is ook Maria Piël te zien. 2 jaar geleden interviewde Cees Grimbergen haar voor het Nationaal Zorgdebat van MAX.  Bovenaan dit artikel ziet u extra materiaal uit het interview van toen. Aansluitend op de aflevering van Zembla publiceert MAX Vandaag op 21 februari 2019 nog een artikel van Cees Grimbergen over de crisis in Tuindorp-Oost. Het zal gaan om een portret van Careyn-bestuurder Marco Meerdink.

Lees ook:

Jong én oud verzetten zich tegen interne migratie Utrechts verzorgingshuis
Spannende dag voor OMANIDO in Tuindorp-Oost
Careyn-top wijkt niet voor Utrechtse 100-jarigen
Managers Careyn oorzaak diepe crisis Tuindorp-Oost
Ouderen dupe van crisis zorghuis Tuindorp-Oost
Gemangeld door zorggigant Careyn
Meer kamervragen en onderzoek bij Careyn in crisis
Careyn start verhuizing oudere bewoners verzorgingshuis Tuindorp-Oost