Zijn boodschappen écht duurder dan vroeger?

We zijn veel meer geld kwijt aan boodschappen dan vroeger, menen veel mensen. Onder meer de recente btw-verhoging draagt hier aan bij. Maar is dit wel echt zo? Huishoudboekjes uit 1969 geven het antwoord.

Goedkoper dan 50 jaar geleden

Hoewel het anno 2019 een uitdaging is om in de supermarkt een product te vinden dat minder dan 1 euro kost, zijn levensmiddelen over het algemeen goedkoper dan in 1969. Dat blijkt uit een analyse van oud-journalist Andreas Schelfthout, die veel huishoudboekjes heeft bereikt die hij voorheen krijgt bij winkels waar hij boodschappen doet. “Sinds 1 januari 2019 is het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent gegaan. Voedingsmiddelen zijn dus weer duurder geworden. Het leek me leuk om de prijzen weer eens te vergelijken met 1969”, zegt Schelfthout tegen het Algemeen Dagblad.

Vergelijking met 1969

Voordat hij deze analyse kan maken, moet er eerst een rekensom gemaakt worden. Er moet niet alleen een omrekening van guldens naar euro worden gemaakt, maar ook worden gekeken naar het gemiddelde inkomen uit 1969 en nu. In 2018 is dat 37.000 euro, bijna 600 procent meer dan in 1969. Gemiddeld stijgen de prijzen van producten in de supermarkt 380 procent, waardoor geconcludeerd kan worden dat Nederlanders over het algemeen kleiner deel van hun inkomen kwijt zijn aan boodschappen dan in 1969.

Opvallend veel duurder

Lang niet iedereen zal merken dat we in verhouding minder uit hoeven te geven aan boodschappen, want sommige spullen zijn opvallend veel duurder geworden dan andere. Zo kosten 5 tubes tandpasta volgens Schelfthout in 1969 omgerekend 1,13 euro, maar betalen we er in 2019 8,95 euro voor. Een stijging van 689 procent. Ook chocolade is veel duurder geworden: 773 procent.

Er zijn ook levensmiddelen die minder snel in prijs zijn gestegen. Suiker is ‘maar’ 12 procent duurder dan 50 jaar geleden en appelmoes 199 procent, percentages zijn die ver onder de gemiddelde prijsstijging van 380 procent liggen.

Waar komen de verschillen vandaan?

Dat sommige producten zoveel duurder zijn geworden dan andere heeft onder meer te maken met massaproductie, vertelt Supermarkt-deskundige Paul Moers aan het Algemeen Dagblad. “Tandpasta is een product dat steeds wordt vernieuwd. Zo heb je tandpasta voor gevoelige tanden, tandvleesontsteking of tandpasta die de tanden witter maakt. Het wordt ook nog eens verkocht door verschillende merken. Voor producten zoals suiker of witte bonen is dat niet het geval, die worden in grote hoeveelheden geproduceerd. Die zij dus minder gestegen.” De prijsstijging van chocolade wijdt hij aan het feit dat chocolade zó populair is dat de cacaoboeren amper genoeg bonen kunnen produceren om aan de vraag te kunnen voldoen.

In verhouding duurder

Hoewel boodschappen misschien in verhouding minder duur zijn dan in 1969, zijn er een heleboel andere dingen veel duurder dan in die tijd. Zo bestaat het ziekenfonds niet meer, waardoor Nederlanders maandelijks veel meer kwijt zijn aan hun zorgverzekering.

(Bron: Algemeen Dagblad, archief)