Steeds meer mensen enthousiast over rekeningrijden

Rekeningrijden wint aan populariteit. Steeds meer Nederlanders zijn voor het afschaffen van de huidige wegenbelastingstelsel en voor het invoeren van een vorm van rekeningrijden, zo blijkt uit een onderzoek dat I&O research heeft gedaan in opdracht van de Volkskrant.

Enthousiasme vanuit bevolking

I&O research vraagt meer dan 3000 volwassenen naar hun mening over een vorm van rekeningrijden. 58 procent zegt dat zij hier wel brood in te zien. Hoewel een meerderheid dus voór een dergelijk systeem is, is de politiek nog niet helemaal overtuigd. Al vanaf de jaren 80 steken termen als ‘rekeningrijden’ en ‘vlaktaks’ regelmatig de kop op, maar telkens komt het er toch niet van. Het wordt vooral in het verleden vaak afgedaan als een vorm ‘automobilisten pesten’ en ook in het huidige regeerakkoord staat dat er de komende tijd geen kilometerheffing aankomt. Toch wordt er momenteel op het minister van Infrastructuur en Waterstaat wel onderzoek gedaan naar hoe zoiets als rekeningrijden de schatkist zal beïnvloeden. Nog dit jaar moet het ministerie hier duidelijk over verschaffen.

Vormen van rekeningrijden

Als de politiek uiteindelijk overstag gaat, kan dat betekenen dat automobilisten moeten gaan betalen per gereden kilometer. Een zogenoemde vlaktaks is ook nog een mogelijkheid. Daarbij betalen automobilisten meer naarmate zij meer rijden, ongeacht waar en wanneer. Een spitstaks wordt ook regelmatig genoemd. Daarbij betalen automobilisten meer als zij in de spits de weg op gaan en vice versa. Ook de ecotaks is een variant op rekeningrijden die terugkomt in het onderzoek van I&O Research. Dat is een regeling waarbij schonere auto’s minder betalen voor weggebruik dan vieze. Alle bovengenoemde vormen van rekeningrijden zijn onder de respondenten van het onderzoek populairder dan het huidige wegenbelastingstelsel. Daarbij betalen mensen die in het bezit zijn van een gemotoriseerd voertuig jaarlijks een vast bedrag dat onder meer gebaseerd is op hoe schoon het voertuig is. Het maakt niet uit of er ook daadwerkelijk met het voertuig wordt gereden of dat het alleen in de garage staat.

Verplaatsing van het probleem?

Als er daadwerkelijk een vorm van rekeningrijden wordt ingevoerd, denkt 3 op de 10 ondervraagden dat zij hun rijgedrag zullen aanpassen. Zij zullen de auto vaker laten staan en meer met de fiets of de trein naar het werk gaan. Daardoor zullen er minder files op de weg ontstaan, maar bestaat de mogelijkheid dat het probleem zich alleen maar verplaats. Op het spoor is het momenteel ook al behoorlijk druk. Netwerkbeheerder ProRail heeft in 2018 al aangegeven dat in in het jaar 2030 de maximale capaciteit van het spoor bereikt is.

Alternatieven voor de trein

Zeker in de Randstad wordt er daarom gezocht naar alternatieven. In de regio Haaglanden is er bijvoorbeeld een goed functionerend lightrail-netwerk, wat een kruising is tussen een tram en een trein. Deze verbindt Den Haag, Rotterdam en omliggende dorpen met elkaar, waardoor de auto of trein pakken niet meer nodig is. Ook tussen Den Haag en Zoetermeer is er een lightrail-verbinding die dagelijks door 80.000 reizigers wordt gebruikt. Als het aan de gemeente Zoetermeer ligt wordt deze verbinding doorgetrokken naar Rotterdam, maar hiervoor is geen geld. Het Rijk heeft 2 miljard vrijgemaakt om te investeren in infrastructuur; 40 procent daarvan gaat naar de bevordering van openbaar vervoer. Dat komt voor de Randstad-gemeenten neer op 200 miljoen per gemeente, maar de aanleg van een lightrail-verbinding kost 700 miljoen. Het verschil moeten gemeenten en verkeersregio Den Haag-Rotterdam zelf betalen, wat voor hen onmogelijk is.

De lightrail is een groot succes in de regio Den Haag-Rotterdam.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vindt het een zeer slechte zaak dat er zo weinig geld beschikbaar is om de Randstad goed bereikbaar te houden en waarschuwt voor het dichtslibben van de steden. Zeker omdat veel nieuwe stadswijken worden gebouwd zonder dat er wordt nagedacht over eventueel openbaar vervoer, waardoor deze geïsoleerd worden.

(Bron: archief, Trouw, de Volkskrant, Rijksoverheid)